​فرمانده سنتکام: برای ایجاد امکان تردد آزاد در خلیج تلاش می‌کنیم

ژنرال مک‌کنزی: ایرانی‌ها در حال ارزیابی توان ارتش آمریکا هستند

 ​فرمانده سنتکام: برای ایجاد امکان تردد آزاد در خلیج تلاش می‌کنیم
TT

​فرمانده سنتکام: برای ایجاد امکان تردد آزاد در خلیج تلاش می‌کنیم

 ​فرمانده سنتکام: برای ایجاد امکان تردد آزاد در خلیج تلاش می‌کنیم

ژنرال کنث مک‌کنزی رئیس ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام) گفت: «ما با موضعی تهاجمی تلاش می‌کنیم راهکاری برای تأمین اطمینان از آزادی عبور و مرور در خلیج به‌دست بیاوریم».
به گزارش الشرق الاوسط، مک‌کنزی پنجشنبه ۱۸ ژوئیه/ ۲۷ تیر در یک نشست خبری مشترک با شاهزاده ژنرال فهد بن ترکی فرمانده ائتلاف عربی به فرماندهی سعودی در جنگ علیه شورشیان حوثی مورد حمایت ایران در ریاض گفت: «ما در حال گفت‌وگو با جامعه بین‌المللی دربارهٔ حق آزادی ناوبری در خاورمیانه از جمله کشتی‌رانی در تنگه هرمز و تنگه باب‌المندب هستیم».
شاهزاده ژنرال فهد بن ترکی نیز در پاسخ به پرسشی دربارهٔ نقش سعودی در ائتلاف احتمالی امنیتی بین‌المللی دریایی گفت: پادشاهی عربی سعودی کشتی‌ها را در دریای سرخ اسکورت خواهد کرد و این اقدام در تنگه باب المندب عملی خواهد شد.
روز پنج شنبه تلویزیون رسمی ایران گزارش داد که «گشت‌های شناور سپاه پاسداران ایران»، یک «کشتی خارجی» حامل یک میلیون لیتر «سوخت قاچاق» را در جنوب جزیره لارک در خلیج توقیف کردند.
پیش از این خبرگزاری‌ها اعلام کرده بودند که شنبه ۱۳ ۲۲ تیر یک نفتکش با پرچم پاناما در حوالی جزیره قشم مفقود شده‌است. سپاه پاسداران در اطلاعیه خود این خبر را تکذیب کرده‌است. اما مقامات رسمی آمریکا روز چهارشنبه گفته بودند که مطمئن نیستند آیا یک نفتکش که راهش به سمت آب‌های ایران کج شده، توسط این کشور توقیف شده یا بعد از بروز نقص فنی به وسیله ایران نجات داده شده‌است.
روابط تهران و غرب در هفته‌های اخیر رو به تیرگی رفت به طوری که تفنگداران دریایی بریتانیا و مقامات جبل‌طارق دو هفته پیش یک نفتکش عظیم ایرانی را که راهی سوریه بود در آب‌های این منطقه توقیف کردند.
پس از آن رسانه‌ها گزارش دادند چهارشنبه ۱۰ ژوئیه/ ۱۹ تیر پنج قایق تندرو سپاه پاسداران در تلاش بودند یک نفتکش بریتانیایی را به آب‌های سرزمینی ایران هدایت و سپس آن را تصرف کنند، اما با دخالت ناو بریتانیایی «اچ ام اس مونت‌رز» مجبور به عقب‌نشینی شدند.
در همین راستا، در پی افزایش تنش میان ایران و ایالات متحده و انتشار خبر توقیف یک نفتکش توسط نیروهای ایرانی در تنگه هرمز، فرمانده ارشد ارتش آمریکا در خاورمیانه به منطقه خلیج سفر کرد.
شبکه خبری سی بی اس روز سه‌شنبه ۲۵ تیر گزارش داد، ژنرال کنث فرانک مک‌کنزی فرمانده سنتکام توقفی در کشور عمان داشت و در واکنش به توقیف نفتکش گفت، روشن است ما آن را خیلی جدی می‌گیریم.
او با بیان این که تصمیم آمریکا برای اعزام نیرو به منطقه در جهت بازدارنگی ایران بوده گفت، ما الان در دوره زمانی هستیم که ایرانی‌ها در حال محاسبه مجدد و به نوعی ارزیابی ما هستند.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.