واکنش بریتانیا به توقیف نفتکش: «مجموعه‌ای از گزینه‌ها»

لندن در نامه به شورای امنیت اقدام ایران را «دخالتی غیرقانونی» دانست.. تهران: خدمه در سلامت هستند

واکنش بریتانیا به توقیف نفتکش: «مجموعه‌ای از گزینه‌ها»
TT

واکنش بریتانیا به توقیف نفتکش: «مجموعه‌ای از گزینه‌ها»

واکنش بریتانیا به توقیف نفتکش: «مجموعه‌ای از گزینه‌ها»

توبیاس الوود معاون وزیر دفاع بریتانیا، دربارهٔ توقیف یک نفتکش این کشور از سوی سپاه پاسداران ایران گفت اولین مسئولیت این است که راه حلی برای این مسئله بیاید.
به گزارش الشرق الاوسط، معاون وزیر دفاع بریتانیا روز یکشنبه ۳۰ تیرماه در گفتگو با شبکه اسکای تأکید کرد که این کشور باید «برای باز نگه داشتن تنگه هرمز در خاورمیانه حضور نظامی داشته باشد.»
او دربارهٔ احتمال تحریم ایران گفت این کشور چنین گزینه‌ای را ارزیابی می‌کند.
الوود گفت: «نیروی دریایی سلطنتی این کشور کوچک‌تر از آن است که بتواند منافع بریتانیا در سراسر جهان را مدیریت کند.»
در همین راستا، روزنامه «دیلی تلگراف» می‌گوید دولت بریتانیا، در پی توقیف نفتکش حامل پرچم آن کشور توسط ایران، قصد دارد دست به اقدامات دیپلماتیک و اقتصادی علیه ایران بزند.
به گزارش روزنامه بریتانیایی وزیران کابینه آن کشور طرح‌هایی را برای تحریم حکومت ایران ارائه کرده‌اند و انتظار می‌رود جرمی هانت وزیر خارجه، روز یک‌شنبه مجموعه‌ای از اقدامات دیپلماتیک و اقتصادی را به‌طور رسمی اعلام کند.
به گفته دیلی‌تلگراف، تحریم‌های احتمالی، ممکن است اقداماتی مانند مسدود کردن منابع و دسترسی‌های مالی مقام‌های ایران را دربر گیرند.
این روزنامه افزوده لندن ممکن است از اتحادیه اروپا و سازمان ملل نیز بخواهد تا تحریم‌هایی را که در پی توافق اتمی با تهران در سال ۱۳۹۴ برداشته شده بودند، دوباره اعمال کنند.
از آن‌جایی که تحریم‌های احتمالی ملل متحد باید در شورای امنیت مطرح شود، و کشورهای نزدیک به ایران مانند روسیه و چین در این شورا حق «وتو» دارند، فرجام چنین درخواست احتمالی، در حال حاضر چندان روشن نیست.
گزارش دیلی‌تلگراف تا کنون با تائیدیه یا تکذیبیه لندن روبه‌رو نشده‌است.
در همین خصوص، بریتانیا شنبه ۲۰ ژوئیه در نامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل ضمن «غیرقانونی» توصیف کردن توقیف نفتکش این کشور از سوی ایران، گفت که هیچ گونه دلیلی بر ادعای ایران مبنی بر اینکه نفتکش بریتانیایی با قایق صیادی ایرانی برخورد کرده‌است، وجود ندارد.
به گزارش خبرگزاری‌ها، دولت بریتانیا در نامه به شورای امنیت تأکید کرد که نیروهای ایرانی به نفتکش این کشور در آب‌های سرزمینی سلطنت عمان نزدیک شده‌اند و اقدام ایران علیه نفتکش بریتانیایی را «دخالتی غیرقانونی» دانست.
بریتانیا همچنین در این نامه افزود که تهدید دریانوردی در آبراه‌های بین‌المللی پذیرفتنی نیست و تنش‌زایی بزرگی است.
همچنین لندن در نامه خطاب به شورای امنیت تحولات جاری را به شدت نگران کننده دانسته که اولویت‌بخشی به آرامش را می‌طلبد.
سپاه پاسداران ایران روز گذشته (جمعه ۲۰ ژوئیه/ ۲۸ تیرماه) اعلام کرد که نفتکش بریتانیایی "استینا ایمپرو" رابه خاطر آنچه رعایت نکردن قوانین و مقررات بین‌المللی دریایی خواند، در تنگه هرمز توقیف کرده‌است.
اما شنبه ۱۹ ژوئیه/۲۹ تیر، مدیرکل بنادر و دریانوردی استان هرمزگان گفت که نفتکش "استینا ایمپرو" در مسیر تردد خود با یک کشتی صیادی برخورد کرده‌است.
به دنبال توقیف یک نفتکش بریتانیایی توسط ایران، وزارت امور خارجه بریتانیا، کاردار موقت ایران در لندن را احضار کرده‌است.
احضار دیپلمات ارشد ایرانی از سوی ریچارد مور، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه بریتانیا صورت گرفته‌است. ساعاتی پیش از این محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در حساب توییتر خود گفته بود که توقیف نفتکش بریتانیا از سوی ایران عملی قانونی بوده‌است.
در ادامه، جرمی هانت وزیر خارجه بریتانیا در تماسی تلفنی با جواد ظریف، همتای ایرانی‌اش دربارهٔ آخرین تحولات مربوط به توقیف کشتی‌ها گفت که "به شدت مایوس شده‌است".
هانت در توییتی گفت: «در حالیکه آقای ظریف هفته گذشته به او اطمینان داده بود که خواهان کاهش تنش‌هاست اما آنها کاملا برخلاف گفته شان عمل کردند.»
هانت افزود که «اگر به دنبال راه حلی هستیم ملاک عمل است نه حرف و تاکید کرد که دریانوردی بریتانیا باید محافظت شود و حفاظت خواهد شد.»
جرمی هانت، قبلاً به‌طور رسمی هشدار بود که "اگر این وضعیت فورا حل نشود، پیامدهای جدی خواهد داشت".
در همین حال خبرگزاری ایسنا هم گزارش داد که ظریف به همتای بریتانیایی خود گفته‌است که «بر خلاف اقدام غیر قانونی انگلیس در توقیف کشتی حامل نفت ایران در جبل طارق، اقدام ایران بر اساس درخواست سازمان بنادر و کشتیرانی ایران و با توجه به تخلف کشتی انگلیسی از مقررات صورت گرفته‌است و باید از مجاری حقوقی و قانونی پیگیری شود.»
پنی موردانت وزیر دفاع بریتانیا، نیز اظهارات مشابهی با هانت مطرح کرده و تأکید کرده توقیف نفتکش استنا ایمپرو در دریای عمان صورت گرفته‌است. موردانت اقدام ایران را «خصمانه» توصیف کرده‌است.
وزیر دفاع بریتانیا می‌گوید یک ناوشکن بریتانیایی که به خلیج اعزام شده، حدود شصت دقیقه با نفتکش توقیف‌شده فاصله داشت.



چگونه عراق از «تهدیدی وجودی خطرناک‌تر از داعش» نجات یافت؟

مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
TT

چگونه عراق از «تهدیدی وجودی خطرناک‌تر از داعش» نجات یافت؟

مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)

منابع دیپلماتیک در بغداد به روزنامه «الشرق الاوسط» گفتند مقام‌های عراقی نگران کشیده شدن کشور به جنگ میان ایران و اسرائیل بودند و آن را «تهدیدی وجودی برای عراق» توصیف کردند که خطرناک‌تر از تهدید داعش بود؛ همان گروهی که زمانی یک‌سوم خاک کشور را اشغال کرده بود.

این منابع توضیح دادند:
«داعش یک پدیده بیگانه بود که در نهایت باید از بدن عراق به‌ویژه با توجه به حمایت منطقه‌ای و بین‌المللی از بغداد برای مقابله با آن طرد می‌شد. اما جنگ ایران و اسرائیل، وحدت عراق را تهدید می‌کرد.»

شرح تهدید وجودی از نگاه منابع دیپلماتیک:

همزمان با آغاز جنگ، بغداد پیام‌هایی از اسرائیل از طریق جمهوری آذربایجان و کانال‌های دیگر دریافت کرد. در این پیام‌ها آمده بود که اسرائیل در صورت حمله‌ای از خاک عراق، پاسخ‌هایی «سخت و دردناک» خواهد داد. اسرائیل مسئولیت هرگونه حمله از خاک عراق را متوجه دولت عراق دانسته بود.

آمریکا نیز از زبان توصیه‌آمیز قبلی عبور کرد و مستقیماً نسبت به عواقب وخیم حملات احتمالی گروه‌های وابسته به ایران هشدار داد.

مقام‌های عراقی نگران «سناریوی فاجعه» بودند. سناریویی که در آن، گروه‌های عراقی به اسرائیل حمله می‌کردند و اسرائیل نیز با موجی از ترورهای هدفمند مشابه آنچه علیه فرماندهان حزب‌الله لبنان و ژنرال‌ها و دانشمندان ایرانی در آغاز جنگ انجام داد، پاسخ می‌داد.

به گفته این منابع، اگر اسرائیل حملات دردناکی علیه این گروه‌ها انجام می‌داد، خشم در میان شیعیان عراق شعله‌ور می‌شد. این وضعیت ممکن بود مرجعیت شیعه را وادار به اتخاذ موضعی جدی کند و در نتیجه، بحران به شکل تقابل مستقیم شیعیان با اسرائیل درمی‌آمد.

این سناریو باعث شد نگرانی‌هایی شکل گیرد مبنی بر اینکه سایر گروه‌های عراقی، شیعیان را مسئول کشاندن کشور به جنگی بدانند که می‌شد از آن دوری کرد. در چنین شرایطی، احتمال بروز شکاف دوباره میان شیعیان و سنی‌ها و تهدید دوباره برای وحدت عراق وجود داشت.

خطر دیگر، موضع احتمالی کردها بود. این احتمال وجود داشت که کردها اعلام کنند دولت مرکزی فقط نماینده یک گروه است، کشور از جنگ‌ها خسته شده و اقلیم دیگر نمی‌خواهد خود را با بغداد درگیر کند؛ چراکه نزدیکی به بغداد، اقلیم را وارد جنگ‌هایی می‌کند که نمی‌خواهد در آن‌ها شرکت داشته باشد.

نقش دولت السودانی

دولت محمد شیاع السودانی با ترکیبی از قاطعیت و تدبیر عمل کرد. به گروه‌ها هشدار داد که تحمل هیچ تلاشی برای کشاندن کشور به جنگی که وحدتش را تهدید می‌کند، ندارد. همزمان، کانال‌های ارتباطی با قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، به‌ویژه آمریکا، را باز نگه داشت.

موضع ایران و موازنه داخلی
دولت عراق از موضع تهران هم بهره برد. ایران نه‌تنها از گروه‌ها نخواست وارد جنگ شوند، بلکه آن‌ها را به خویشتنداری تشویق کرد. برخی معتقدند تهران نمی‌خواست پس از از دست دادن سوریه، روابطش با عراق را نیز قربانی کند.

عامل مهم دیگر، درک گروه‌ها از بزرگی جنگ بود. آن‌ها می‌دانستند این نبرد از توانشان فراتر است؛ به‌ویژه با توجه به شرایط حزب‌الله در لبنان و نفوذ اطلاعاتی اسرائیل درون ایران. اسرائیل نشان داده بود که اطلاعات دقیقی از گروه‌های دشمن دارد و با برتری تکنولوژیک خود، می‌تواند به اهدافش برسد.

سه حمله ناکام

با وجود فشارها، به گفته منابع دیپلماتیک، گروه‌های بی‌انضباط تلاش کردند سه حمله را طراحی و اجرا کنند؛ اما نیروهای امنیتی عراق توانستند پیش از اجرا آن‌ها را خنثی کنند.

منابع همچنین گفتند که ایران زخمی عمیق برداشت؛ چراکه اسرائیل جنگ را به خاک ایران کشاند و آمریکا را به هدف گرفتن تأسیسات هسته‌ای آن ترغیب کرد. به‌گفته این منابع، اگر ایران در پرونده هسته‌ای امتیاز ندهد، احتمال دور تازه‌ای از درگیری وجود دارد.