واشنگتن «عملیات نگهبان» را برای تأمین امنیت راه‌های آبی در خلیج آغاز می‌کند

ارتش آمریکا از طرح چندملیتی برای افزایش امنیت کشتیرانی آزاد در خاورمیانه خبر داد

واشنگتن «عملیات نگهبان» را برای تأمین امنیت راه‌های آبی در خلیج آغاز می‌کند
TT

واشنگتن «عملیات نگهبان» را برای تأمین امنیت راه‌های آبی در خلیج آغاز می‌کند

واشنگتن «عملیات نگهبان» را برای تأمین امنیت راه‌های آبی در خلیج آغاز می‌کند

فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام) روز شنبه ۲۱ ژوئیه در بیانیه‌ای اعلام کرد که یک ابتکار چندملیتی دریایی تحت عنوان «عملیات نگهبان» برای افزایش امنیت کشتیرانی آزاد و آبراه‌های منطقه خاورمیانه در حال تشکیل است.
به گزارش الشرق الاوسط، در بیانیه سنتکام تأکید شده‌است که «فرماندهی مرکزی ایالات متحده در حال توسعه یک فعالیت و تلاش دریایی چند ملیتی به نام عملیات سنتینل (نگهبان)، برای افزایش نظارت و امنیت در آبراه‌های کلیدی خاورمیانه و در راستای اطمینان از آزادی ناوبری با توجه به رویدادهای اخیر در منطقه خلیج عربی است.»
فرماندهی مرکزی آمریکا هدف از این عملیات را «ارتقاء ثبات دریایی، اطمینان از امنیت تردد، و کاهش تنش در آب‌های بین‌المللی سراسر خلیج عربی، دریای عمان، تنگه هرمز، و تنگه باب المندب» عنوان کرد.
در بخشی از این بیانیه اشاره شده که «در چارچوب امنیتی این عملیات دریایی، درحالی که کشورها می‌توانند کشتی‌های خود را اسکورت کنند»، می‌توانند «از همکاری کشورهای شرکت کننده جهت هماهنگی، افزایش آگاهی و نظارت دریایی نیز بهره‌مند شوند.»
سنتکام تأکید کرد که «مقامات ایالات متحده به همکاری خود با متحدان و شرکای اروپایی، آسیایی و خاورمیانه در مورد جزئیات و قابلیت‌های لازم جهت عملیات سنتینل ادامه خواهد داد تا موجبات آزادی ناوبری در منطقه و حفاظت از خطوط حیاتی حمل و نقل دریایی را فراهم کند.»
این بیانیه ارتش آمریکا یک روز پس از اعلام سپاه پاسداران مبنی برتوقیف نفتکش استنا ایمپرو با پرچم بریتانیا را به علت «رعایت نکردن قوانین و مقررات بین‌المللی دریایی» در تنگه هرمز صورت می‌گیرد.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»