​بریتانیا خواستار آزادی نفتکش و تشکیل ناوگان اروپایی برای مقابله با ایران شد

وزیر خارجه عمان شنبه به ایران می‌رود

​بریتانیا خواستار آزادی نفتکش و تشکیل ناوگان اروپایی برای مقابله با ایران شد
TT

​بریتانیا خواستار آزادی نفتکش و تشکیل ناوگان اروپایی برای مقابله با ایران شد

​بریتانیا خواستار آزادی نفتکش و تشکیل ناوگان اروپایی برای مقابله با ایران شد

جلسه کبرا (کمیته اضطراری دولت بریتانیا)، دوشنبه ۲۲ ژوییه (۳۱ تیر) دربارهٔ توقیف نفتکش این کشور توسط ایران، به ریاست ترزا می نخست‌وزیر بریتانیا برگزار شد و وزرا و مقام‌های ارشد بریتانیایی دربارهٔ افزایش امنیت دریایی در تنگه هرمز گفتگو کردند.
به گزارش الشرق الاوسط، در این جلسه گفته شده با توجه به حجم بالای تردد در امنیت تنگه هرمز، همراهی نفتکش‌ها با ناوهای نظامی امکان‌پذیر نیست؛ این در حالی است که مایک پومپئو وزیر امور خارجه آمریکا گفته‌است بریتانیا باید خودش محافظت از نفتکش‌هایش را بر عهده بگیرد.
در همین راستا، وزیر خارجه بریتانیا اقدام ایران در توقیف نفتکش بریتانیایی را «راهزنی دریایی دولتی» خواند و با اشاره به تلاش‌های لندن برای راه‌اندازی ناوگان اتحادیه اروپا با هدف محافظت از ناوبری امن در منطقه گفت: ایران اگر به همین مسیر خطرناک ادامه بدهد، شاهد حضور پررنگ‌تر نظامی در منطقه خواهد بود.
اظهارات جرمی هانت روز دوشنبه ۳۱ تیر، در جریان گزارش دولت بریتانیا به پارلمان این کشور دربارهٔ تحولات مربوط به توقیف نفتکش «استنا ایمپرو» ایراد می‌شد.
پیش از نشست پارلمان، کمیته اضطراری دولت بریتانیا موسوم به کمیته کبرا، به ریاست ترزا می بار دیگر برای رسیدگی به موضوع توقیف این نفتکش تشکیل جلسه داده بود.
هانت در جلسه پارلمان با تأکید بر اینکه «مطابق قوانین بین‌الملل، ایران حق ورود به نفتکش بریتانیایی را نداشت و بنابراین این اقدام، یک راهزنی دولتی بود» گفت: «ایران اگر به همین مسیر خطرناک ادامه بدهد، باید بپذیرد که هزینه آن حضور نظامی بزرگ‌تر غرب در آب‌های نزدیک به سواحلش خواهد بود».
به گفته وزیر خارجه بریتانیا، لندن به دنبال راه‌اندازی ناوگانی به رهبری اتحادیه اروپا «برای محافظت از ناوبری امن و تأمین امنیت خدمه و بار کشتی‌ها در این منطقه حیاتی» است.
وزیر خارجه بریتانیا همچنین در سخنانش مقایسه توقیف دو نفتکش ایران و بریتانیا را «کاملاً نابه جا» دانست و گفت: «اقدام غیرقانونی ایران به هیچ وجه قابل مقایسه با اجرای تحریم‌های اتحادیه اروپا نیست».
در جریان گزارش دولت بریتانیا به پارلمان این کشور، شماری از نمایندگان پارلمان نیز از اقدام ایران به شدت انتقاد کردند.
همزمان، سخنگوی دفتر نخست‌وزیری بریتانیا خواستار آزادی فوری نفتکش توقیف شده در خلیج و خدمه آن شد.
این سخنگو مجدداً تأکید کرد که توقیف نفتکش این کشور در آبهای خلیج غیرقانونی بوده‌است.
از سوی دیگر، وزارت خارجه عمان اعلام کرده که یوسف بن علوی وزیر خارجه این کشور روز شنبه آینده به منظور رایزنی با مقام‌های ایرانی به تهران سفر می‌کند.
بر اساس گزارش وزارت خارجه عمان، این سفر در چارچوب روابط دو جانبه میان مسقط و تهران و به منظور رایزنی مستمر میان طرفین به ویژه دربارهٔ تحولات اخیر منطقه انجام می‌شود.
پیش از آن، عمان روز یکشنبه خواستار حل اختلافات میان کشورهای مرتبط با موضوع نفتکش‌ها شد.
مسقط با اشاره به اینکه از ایران می‌خواهد نفتکش توقیف شده بریتانیا را آزاد کند، خواستار حل اختلافات از طریق دیپلماتیک شد.
عمان همچنین گفته که به رفت و آمد کشتی‌ها در تنگه هرمز توجه دارد.
مسقط تأکید کرده که تنگه هرمز نباید مورد تعرض قرار بگیرد چرا که بر دریانوردی تأثیرگذار خواهد بود.
توقیف کشتی بریتانیایی توسط سپاه در روز جمعه، تنش‌ها میان ایران و بریتانیا را تشدید بخشیده‌است.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.