نه بریتانیا به ایده تبادل نفتکش‌ها: ایران به قوانین بین‌المللی احترام بگذارد

«سپاه پاسداران» فایل صوتی مکالمه با ناو جنگی بریتانیا را منتشر کرد

نه بریتانیا به ایده تبادل نفتکش‌ها: ایران به قوانین بین‌المللی احترام بگذارد
TT

نه بریتانیا به ایده تبادل نفتکش‌ها: ایران به قوانین بین‌المللی احترام بگذارد

نه بریتانیا به ایده تبادل نفتکش‌ها: ایران به قوانین بین‌المللی احترام بگذارد

 دامینیک راب وزیر خارجه جدید بریتانیا، ایده آزادی متقابل نفتکش‌های توقیف شده ایران و بریتانیا را رد کرده و هم‌زمان «سپاه پاسداران» بخشی از مکالمه نیروهای خود را با یک ناو بریتانیایی هنگام توقیف نفتکش این کشور منتشر کرده‌است.
به گزارش الشرق الاوسط، دومینیک راب، دوشنبه در مصاحبه‌ای با شبکه رادیویی بی‌بی‌سی جهانی با ذکر این‌که «موضوع، تبادل و معاوضه نیست» افزود: «موضوع، انجام دادوستد پایاپای نیست، بلکه موضوع قانون بین‌الملل است و این‌که نظام قانونی بین‌الملل باید رعایت شود و این چیزی است که ما بر آن پافشاری داریم
وزیر امور خارجه بریتانیا همچنین در گفت‌وگو با شبکه خبری اسکای از ایران خواست، کشتی بریتانیایی را هر چه زودتر آزاد کند. به گفته راب، این اقدام نشان خواهد داد که ایران به قوانین بین‌المللی احترام می‌گذارد و عضوی مسئولیت‌پذیر از جامعه جهانی است.
بعضی از مقام‌های ایران پیشتر ایده آزادی متقابل کشتی‌ها را مطرح کرده بودند.
امروز هم کمال خرازی رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران گفته‌است: «اگر انگلیسی‌ها هر چه زودتر نفتکش ایران را آزاد کنند، ما هم می‌توانیم مراحل قضایی رسیدگی به تخلفات نفتکش انگلیسی را تسریع کنیم
اما وزیر خارجه بریتانیا گفته‌است: «گریس ۱ (کشتی ایرانی) به دلیل نقض تحریم‌ها و رفتن به سوی سوریه توقیف شد… استینا ایمپرو (کشتی بیرتانیایی) به صورت غیرقانونی توقیف شده‌است. پس مسئله مبادله در میان نیست
روز دوشنبه خبرگزاری فرانسه به نقل از وزارت دفاع بریتانیا گزارش داد که ناوشکن اچ.ام. اس دانکن وارد خلیج شده‌است. این ناو به ناو بریتانیایی اچ.ام. مونتروز که از مدت‌ها پیش در خلیج حضور دارد پیوسته‌است.
اواخر ماه اوت ناو دیگری با نام اچ.ام. کنت جایگزین اچ.ام. مونتروز خواهد شد.
خبرگزاری‌های فارس و تسنیم وابسته به سپاه پاسداران روز دوشنبه فایل صوتی از تماس قایق‌های سپاه پاسداران با ناو جنگی بریتانیایی که در نزدیکی کشتی «استنا ایمپرو» بوده را منتشر کردند.
در فایل صوتی منتشر شده توسط خبرگزاری‌های ایران قایق‌های سپاه پاسداران از ناو جنگی بریتانیایی می‌خواهند که در موضوع توقیف کشتی «استنا ایمپرو» دخالت نکند و «خود را به خطر نیاندازد».
پیش از این نیز شرکت «درایاد گلوبال» که میزان خطرات و امنیت دریایی را رصد می‌کند، نواری صوتی را منتشر کرده بود که مربوط به مکالمات پیش از توقیف نفتکش استنا ایمپرو توسط سپاه پاسداران در تنگه هرمز است و در آن ناو انگلیسی به سپاه هشدار می‌دهد که وارد نفتکش بریتانیایی نشود..
در فایل صوتی جدید سپاه اما به هشدار ناوچه جنگی «مونتروز» اشاره نشده که خطاب به قایق نیروی دریایی سپاه پاسداران نیز می‌گوید: «لطفاً تأیید کنید که قصد ندارید قانون بین‌الملل را نقض کرده و به‌طور غیرقانونی وارد نفتکش شوید».
فایل صوتی مکالمات بی‌سیم بین یک ناو جنگی بریتانیایی و نیروهای سپاه که توسط شرکت «درایاد گلوبال» منتشر شده ۳۲ ثانیه و فایل صوتی که توسط خبرگزاری تسنیم منتشر شده ۷۴ ثانیه است.
تنش بین ایران و بریتانیا جمعه ۲۸ تیر با توقیف نفتکش بریتانیایی «استنا ایمپرو» توسط سپاه پاسداران شدت بیشتری یافت؛ سپاه محل توقیف را تنگه هرمز اعلام کرده اما بریتانیا با تأکید بر اینکه این نفتکش در آب‌های بین‌المللی دریای عمان توقیف شده‌است ایران را به «راهزنی دریایی دولتی» متهم کرده و خواستار تشکیل ناوگان اروپایی برای مقابله با چنین اقداماتی شده‌است.
حدود دو هفته پیش از این رویداد، ابرنفتکش ایرانی «گریس- ۱» در آب‌های جبل‌طارق که تحت حاکمیت بریتانیاست توقیف شد.
مقام‌های بریتانیا و جبل‌طارق گفته‌اند این نفتکش راهی بندری در سوریه بوده و از همین رو توقیف شد؛ با این حال تهران می‌گوید این نفتکش به سمت سوریه نمی‌رفته و «عازم جایی دیگر» بوده‌است.
در پی این رویدادها، وزارت دفاع بریتانیا نیز اعلام کرده که نیروی دریایی این کشور از این پس موظف شده‌است که شناورهای با پرچم بریتانیا را در عبور از تنگه هرمز اسکورت کند. بریتانیا همچنین قصد دارد برای تأمین امنیت کشتی‌ها یک ناوگروه جنگی اروپایی تشکیل داده و راهی خلیج کند.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.