فرانسه به ترامپ: در رابطه با ایران نیازی به اجازه نداریم

اتهام ترامپ به مکرون: به ایران «پیام‌های ضدونقیض» می‌دهد

 فرانسه به ترامپ: در رابطه با ایران نیازی به اجازه نداریم
TT

فرانسه به ترامپ: در رابطه با ایران نیازی به اجازه نداریم

 فرانسه به ترامپ: در رابطه با ایران نیازی به اجازه نداریم

رئیس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا با اشاره به مذاکرات همتای فرانسوی‌اش با ایران گفت که «هیچ‌کسی نمی‌تواند به نمایندگی از آمریکا با ایران حرف بزند». در مقابل وزیر خارجه فرانسه گفت که فرانسه در موضع‌گیری دربارهٔ ایران «هرگر نیازی به اجازه گرفتن ندارد».
به گزارش الشرق الاوسط، دونالد ترامپ شامگاه پنجشنبه ۱۷ مرداد/ ۸ اوت (به وقت تهران) با انتشار دو پیام در توییتر امانوئل مکرون را متهم کرد که برای ایران پیام‌های ضدونقیض ارسال می‌کند.
وی با اشاره مستقیم به امانوئل مکرون که در ماه‌های اخیر بارها با حسن روحانی، همتای ایرانی‌اش، تلفنی گفت‌وگو کرده‌است، نوشت: «می‌دانم که نیت امانوئل خیر است، همان‌طور که دیگران نیز چنین هستند، ولی هیچ‌کسی نمی‌تواند به نمایندگی از ایالات متحده حرف بزند مگر خود ایالات متحده».
رئیس‌جمهوری آمریکا اضافه کرد: «هیچ‌کسی به هیچ نحوی چنین اختیاری ندارد که ما را نمایندگی کند».
در مقابل، جان ایو لودریان وزیر خارجه فرانسه در واکنش به اظهارات تند دونالد ترامپ گفت: «در رابطه با ایران، فرانسه با استناد به حاکمیت کامل، موضع خود را بیان می‌کند، فرانسه با قدرت به صلح و امنیت در منطقه پایبند است و در جهت کاهش تنش‌ها تلاش می‌کند و در گام برداشتن در این راستا هرگز نیازی به اجازه گرفتن ندارد.»
وزیر خارجه فرانسه در بیانیه خود اظهار کرد: «فرانسه به توافق وین که گسترش تسلیحات هسته‌ای را منع می‌کند، پایبند است.. فرانسه همچون دیگر طرف‌های امضا کننده به استثنای ایالات متحده آمریکا به امضای خود در این معاهده احترام می‌گذارد، و به شدت از ایران می‌خواهد تا مجدداً به تعهداتش که در متن توافق‌نامه آمده، پایبند شود».
وزیر خارجه فرانسه در پایان اظهاراتش گفت که «افزایش تنش‌ها مستلزم ابتکارعمل‌های سیاسی برای تضمین شرط‌های گفت‌وگو است… این چیزی است که پرزیدنت مکرون با تمام شفافیت به همراه سایر شرکایمان و در مقدمه آنها دولت‌های اروپایی امضا کننده (توافق هسته‌ای) به آن عمل می‌کند. مطمئناً او مقامات آمریکایی را در جریان می‌گذارد. باید تمام تلاش‌ها را به کار گرفت تا این وضعیت تنش‌افزا به رویارویی خطرناکی منجر نشود».
چهارشنبه گذشته برخی از رسانه‌ها به نقل از منابع خبری خود نوشتند که امانوئل مکرون به روحانی پیشنهاد داد که ۱۵ میلیارد یورو به اینستکس تزریق شود که از این مقدار، ۵ میلیارد یورو را خود فرانسه تزریق می‌کند و باقی این مبلغ را سایر اعضای باقیمانده در برجام. بر این اساس مکرون ظاهراً از روحانی دعوت کرد که در نشست سران جی ۷ که قرار است در فرانسه برگزار شود به عنوان میهمان افتخاری حضور داشته باشد با این شرط که با رئیس‌جمهوری آمریکا در حاشیه این اجلاس دیدار کند.
خبرگزاری رویترز چهارشنبه ۱۶ مرداد/ ۷ اوت گزارش داد که وزارت خارجه فرانسه دعوت مکرون از روحانی برای شرکت در اجلاس جی ۷ را تکذیب کرده‌است.
۴۵مین اجلاس عالی کشورهای عضو گروه جی۷ از ۲۴ تا ۲۶ اوت در فرانسه برگزار می‌شود. قرار است در این اجلاس به موضوع بحرانی که در هفته‌های اخیر در روابط ایران و آمریکا وجود داشته نیز پرداخته شود.
برخی از رهبران اروپایی در تلاشند تا تنش میان ایران و آمریکا را کاهش دهند. فرانسه، بریتانیا و آلمان می‌گویند که در تلاشند تا با ابتکاراتی مانند راه‌انداختن یک کانال مالی ویژه، تحریم‌های آمریکا را دور بزنند و برجام را حفظ کنند.
اما تهران می‌گوید که این اقدامات کافی نیست و به همین دلیل به شکل گام‌به‌گام به نقض تعهدات هسته‌ای‌اش روی آورده‌است.
رئیس‌جمهور و دیگر مقامات دولت آمریکا پیش از این گفته‌اند که ترامپ آماده گفت‌وگو با ایران است و آمریکا خواستار جنگ با ایران نیست.
رادیو فرانسه در این باره گزارش داد؛ ایران در این زمینه مواضع دوگانه‌ای دارد. از یکسو رهبر این کشور و وابستگان نظامی و کشوری و رسانه‌ای او تکرار می‌کنند که هرگز با آمریکا گفتگو نخواهیم کرد و از سوی دیگر حسن روحانی و محمد جواد ظریف و گاه دیگر مسئولان دولتی آمادگی مشروط برای گفتگو را اعلام می‌کنند.
رئیس‌جمهوری ایران روز سه شنبهٔ این هفته برای آغاز گفتگوها تنها یک شرط قائل شد و آن «برداشتن مجازات‌ها» و تحریم‌های آمریکاست. او دربارهٔ بازگشت آمریکا به برجام که یکی از شروط گذشتهٔ ایران برای مذاکره بود، تصریح کرد که «این دیگر به خود آنها مربوط می‌شود».
تهران به میانجیگری فرانسه و اروپا در بارهٔ برنامهٔ هسته‌ای خود و به ویژه حداقل نیمه باز کردن درهای داد و ستد تجاری و مبادلات بانکی نیاز دارد و در همان حال از پیشرفت در این زمینه به دلیل دشواری‌های ناشی از مجازات‌ها و تحریم‌های آمریکا ناامید شده‌است.



نشست پکن؛ هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های ایران


وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
TT

نشست پکن؛ هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های ایران


وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  

نتایج نشست پکن میان معاونان وزیران امور خارجه روسیه، چین و ایران، نشان‌دهنده آغاز یک حرکت مشترک با هدف «هماهنگی زمانی» در مرحله‌ای دشوار و پیچیده است. این موضوع را یک دیپلمات روسی تأیید کرده است.

شرکت‌کنندگان در این نشست که اولین دیدار از این نوع محسوب می‌شود، بر هماهنگی مواضع برای مقابله با تحریم‌ها، رد هرگونه اقدام نظامی علیه تأسیسات هسته‌ای و تلاش برای پیشبرد یک توافق سیاسی احتمالی با دولت آمریکا توافق کردند. این موضوع در چارچوب پیشنهاد مسکو برای میانجی‌گری در پرونده برنامه هسته‌ای ایران و در پی اعلام آمادگی واشنگتن برای آغاز روند مذاکرات مطرح شد.

به نظر می‌رسد مسکو که به طور فعال برای موفقیت این نشست سه‌جانبه تلاش کرده، قصد دارد موقعیت مذاکره‌ای خود با واشنگتن را تقویت کند. این تلاش در چارچوب گشایش به سوی یک گفت‌وگوی گسترده‌تر شامل پرونده اوکراین و سایر مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای از جمله برنامه هسته‌ای ایران صورت می‌گیرد.

بیانیه وزارت امور خارجه روسیه حاکی از رضایت مسکو از نتایج این نشست بود. در این دیدار، سرگئی ریابکوف، دیپلمات ارشد روسیه که مسئول پرونده‌های امنیت استراتژیک و مدیریت گفت‌وگو با واشنگتن است، شرکت داشت.

بر اساس این بیانیه، در این نشست «هماهنگی اقدامات برای کاهش تنش‌ها حول برنامه هسته‌ای ایران مورد بحث قرار گرفت و بر غیرقابل قبول بودن تهدیدات و استفاده از نیروی نظامی علیه تأسیسات انرژی هسته‌ای ایران تأکید شد.»

وزارت امور خارجه روسیه همچنین اعلام کرد که «رایزنی‌ها میان معاونان وزیران امور خارجه روسیه، چین و ایران بر روی برنامه اقدام جامع مشترک و هماهنگی اقدامات برای کاهش تنش‌های مصنوعی حول برنامه هسته‌ای ایران متمرکز بود.»

روسیه، چین و ایران بر هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های علیه تهران توافق کردند (رویترز)

این بیانیه همچنین به ارزیابی دقیق سه طرف از «اقدامات غیرقانونی و نقض‌های متعدد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت توسط ایالات متحده و کشورهای اروپایی» اشاره کرد و بر غیرقابل قبول بودن تهدید، ارعاب و استفاده از نیروی نظامی علیه زیرساخت‌های انرژی هسته‌ای ایران تأکید کرد.

به گفته وزارت امور خارجه روسیه، این نشست همچنین به بررسی چشم‌انداز «یافتن راه‌حل‌های مذاکره‌ای پایدار و بلندمدت بر اساس ملاحظات متقابل و تعادل مطمئن منافع طرفین» پرداخت.

نشستی «موفق و مهم»

محسن بختیار، سفیر ایران در چین، در پلتفرم «ایکس» این نشست را «کاملاً موفق» توصیف کرد و گفت که این نشست راه را برای مقابله با «یک‌جانبه‌گرایی شکست‌خورده» ایالات متحده هموار می‌کند.

چین، ایران و روسیه در روز جمعه در جریان مذاکرات پکن خواستار لغو تحریم‌های علیه تهران شدند. این در حالی است که تلاش‌های دیپلماتیک فشرده‌ای توسط قدرت‌های بزرگ برای احیای توافق سال ۲۰۱۵ در جریان است و واشنگتن فشارهای شدیدی بر برنامه هسته‌ای ایران اعمال می‌کند.

این مذاکرات در زمانی انجام شد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، از زمان بازگشت به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۲۵، تمایل خود را برای گفت‌وگو با تهران اعلام کرده است. ترامپ در سال ۲۰۱۸ و در دوره اول ریاست‌جمهوری خود به طور یک‌جانبه از این توافق خارج شد.

با این حال، ترامپ تحریم‌های شدیدی علیه ایران اعمال کرد و ایران نیز با محکوم کردن «دورویی» ایالات متحده، به این اقدامات واکنش نشان داد.

بخشی از نشست سه‌جانبه روسیه، چین و ایران در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)

ورود روسیه به این پرونده از طریق پیشنهاد میانجی‌گری برای پیشبرد مذاکرات هسته‌ای ایران، نشان‌دهنده تغییر مهمی است که بیانگر این باور در کرملین است که روابط جدید با دولت ترامپ می‌تواند به یک «توافق جامع» در مورد مسائل مورد اختلاف دو کشور منجر شود.

کرملین اعلام کرده است که پرونده ایران یکی از چندین مسیر مذاکره‌ای است که مسکو و واشنگتن آماده آغاز گفت‌وگو درباره آن‌ها هستند. این مسیرها شامل درگیری در اوکراین، مسائل امنیت استراتژیک و موضوعات منطقه‌ای داغ می‌شوند.

برخی محافل روسیه معتقدند که مسکو ممکن است آماده ترسیم چارچوب یک «توافق جامع» با واشنگتن باشد که بر اساس احترام به منافع طرفین در پرونده‌های مطرح شده استوار است.

در این چارچوب، به نظر می‌رسد نشست پکن موقعیت مذاکره‌ای مسکو را تقویت کرده است. این موضوع در اظهارات سه طرف که از از سرگیری برنامه هسته‌ای ایران، رد سیاست فشار حداکثری واشنگتن و مقابله با پیامدهای تحریم‌ها سخن گفتند، منعکس شده است.

وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف و کاظم غریب‌آبادی، هشدار داد که «وضعیت بار دیگر در یک تقاطع حساس قرار دارد.»

وی افزود: «توافق جامع در مورد مسئله هسته‌ای ایران دستاورد مهمی است که از طریق گفت‌وگو و مذاکره به دست آمده است.» او هشدار داد که «تحریم‌های یک‌جانبه تنها به تشدید اختلافات منجر خواهد شد. گفت‌وگو و مذاکره تنها گزینه‌های موجود هستند.»

ما چائو شیوی، معاون وزیر امور خارجه چین، گفت که روسیه، چین و ایران در نشست پکن بر ضرورت لغو همه تحریم‌های غیرقانونی تأکید کردند.

وی افزود: «ایران و روسیه از چین به خاطر نقش سازنده‌اش و سازماندهی این نشست در پکن تشکر کردند.»

گفت‌وگویی عمیق

نماینده ایران «برخی کشورها» را به ایجاد «یک بحران غیرضروری» متهم کرد و تأکید کرد که نشستی «بسیار سازنده و مثبت» با همتایان روس و چینی‌اش برگزار شده است.

ما چائو شیوی، معاون وزیر امور خارجه چین، در یک کنفرانس خبری با همتایان روس و ایرانی‌اش اعلام کرد: «ما تبادل نظر عمیقی در مورد مسئله هسته‌ای و لغو تحریم‌ها انجام دادیم.»

وی افزود: «ما بر ضرورت پایان دادن به همه تحریم‌های یک‌جانبه غیرقانونی تأکید کردیم.» این اظهارات در بیانیه مشترک سه کشور که توسط پکن منتشر شد، منعکس شده است.

توافق سال ۲۰۱۵ میان تهران و واشنگتن، پاریس، لندن، برلین، مسکو و پکن، به لغو تحریم‌ها علیه ایران در ازای کاهش فعالیت‌های هسته‌ای و تضمین صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران منجر شد.

با این حال، ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ به تصمیم ترامپ به طور یک‌جانبه از این توافق خارج شد و تحریم‌های شدیدی را علیه ایران اعمال کرد که اقتصاد این کشور را تحت فشار قرار داد.

تهران تا یک سال پس از خروج آمریکا به تعهدات خود پایبند بود، اما پس از آن شروع به کاهش تعهدات خود کرد. از آن زمان تاکنون تمام تلاش‌ها برای احیای این توافق با شکست مواجه شده است.

پس از ۱۰ سال از اجرای این توافق، قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که اجرای توافق ۲۰۱۵ را تضمین می‌کرد، در اکتبر ۲۰۲۵ منقضی می‌شود.

برخی کشورها احتمال اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران پس از این تاریخ را رد نکرده‌اند.

ایران در ماه‌های اخیر چندین دور مذاکره با آلمان، فرانسه و بریتانیا در مورد برنامه هسته‌ای خود انجام داده است و همچنین سیاست‌های خود را با مسکو و پکن هماهنگ کرده تا با وضعیت موجود مقابله کند.

اولین واکنش اروپا به نشست پکن حاکی از برخورد مثبت اروپا با احتمال آغاز یک روند مذاکره‌ای برای حل اختلافات حول برنامه هسته‌ای ایران از طریق روش‌های صلح‌آمیز بود.

انور العنونی، سخنگوی خدمات خارجی اتحادیه اروپا، گفت که این اتحادیه از نشست سه‌جانبه روسیه، ایران و چین در مورد برنامه هسته‌ای ایران مطلع است و همچنان به ارتباطات در این زمینه باز است.

وی در یک نشست خبری در بروکسل افزود: «این سه کشور طرف‌های توافق هسته‌ای ایران هستند. هیچ جایگزین عملی‌ای برای حل دیپلماتیک وجود ندارد.»