فرانسه به ترامپ: در رابطه با ایران نیازی به اجازه نداریم

اتهام ترامپ به مکرون: به ایران «پیام‌های ضدونقیض» می‌دهد

 فرانسه به ترامپ: در رابطه با ایران نیازی به اجازه نداریم
TT

فرانسه به ترامپ: در رابطه با ایران نیازی به اجازه نداریم

 فرانسه به ترامپ: در رابطه با ایران نیازی به اجازه نداریم

رئیس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا با اشاره به مذاکرات همتای فرانسوی‌اش با ایران گفت که «هیچ‌کسی نمی‌تواند به نمایندگی از آمریکا با ایران حرف بزند». در مقابل وزیر خارجه فرانسه گفت که فرانسه در موضع‌گیری دربارهٔ ایران «هرگر نیازی به اجازه گرفتن ندارد».
به گزارش الشرق الاوسط، دونالد ترامپ شامگاه پنجشنبه ۱۷ مرداد/ ۸ اوت (به وقت تهران) با انتشار دو پیام در توییتر امانوئل مکرون را متهم کرد که برای ایران پیام‌های ضدونقیض ارسال می‌کند.
وی با اشاره مستقیم به امانوئل مکرون که در ماه‌های اخیر بارها با حسن روحانی، همتای ایرانی‌اش، تلفنی گفت‌وگو کرده‌است، نوشت: «می‌دانم که نیت امانوئل خیر است، همان‌طور که دیگران نیز چنین هستند، ولی هیچ‌کسی نمی‌تواند به نمایندگی از ایالات متحده حرف بزند مگر خود ایالات متحده».
رئیس‌جمهوری آمریکا اضافه کرد: «هیچ‌کسی به هیچ نحوی چنین اختیاری ندارد که ما را نمایندگی کند».
در مقابل، جان ایو لودریان وزیر خارجه فرانسه در واکنش به اظهارات تند دونالد ترامپ گفت: «در رابطه با ایران، فرانسه با استناد به حاکمیت کامل، موضع خود را بیان می‌کند، فرانسه با قدرت به صلح و امنیت در منطقه پایبند است و در جهت کاهش تنش‌ها تلاش می‌کند و در گام برداشتن در این راستا هرگز نیازی به اجازه گرفتن ندارد.»
وزیر خارجه فرانسه در بیانیه خود اظهار کرد: «فرانسه به توافق وین که گسترش تسلیحات هسته‌ای را منع می‌کند، پایبند است.. فرانسه همچون دیگر طرف‌های امضا کننده به استثنای ایالات متحده آمریکا به امضای خود در این معاهده احترام می‌گذارد، و به شدت از ایران می‌خواهد تا مجدداً به تعهداتش که در متن توافق‌نامه آمده، پایبند شود».
وزیر خارجه فرانسه در پایان اظهاراتش گفت که «افزایش تنش‌ها مستلزم ابتکارعمل‌های سیاسی برای تضمین شرط‌های گفت‌وگو است… این چیزی است که پرزیدنت مکرون با تمام شفافیت به همراه سایر شرکایمان و در مقدمه آنها دولت‌های اروپایی امضا کننده (توافق هسته‌ای) به آن عمل می‌کند. مطمئناً او مقامات آمریکایی را در جریان می‌گذارد. باید تمام تلاش‌ها را به کار گرفت تا این وضعیت تنش‌افزا به رویارویی خطرناکی منجر نشود».
چهارشنبه گذشته برخی از رسانه‌ها به نقل از منابع خبری خود نوشتند که امانوئل مکرون به روحانی پیشنهاد داد که ۱۵ میلیارد یورو به اینستکس تزریق شود که از این مقدار، ۵ میلیارد یورو را خود فرانسه تزریق می‌کند و باقی این مبلغ را سایر اعضای باقیمانده در برجام. بر این اساس مکرون ظاهراً از روحانی دعوت کرد که در نشست سران جی ۷ که قرار است در فرانسه برگزار شود به عنوان میهمان افتخاری حضور داشته باشد با این شرط که با رئیس‌جمهوری آمریکا در حاشیه این اجلاس دیدار کند.
خبرگزاری رویترز چهارشنبه ۱۶ مرداد/ ۷ اوت گزارش داد که وزارت خارجه فرانسه دعوت مکرون از روحانی برای شرکت در اجلاس جی ۷ را تکذیب کرده‌است.
۴۵مین اجلاس عالی کشورهای عضو گروه جی۷ از ۲۴ تا ۲۶ اوت در فرانسه برگزار می‌شود. قرار است در این اجلاس به موضوع بحرانی که در هفته‌های اخیر در روابط ایران و آمریکا وجود داشته نیز پرداخته شود.
برخی از رهبران اروپایی در تلاشند تا تنش میان ایران و آمریکا را کاهش دهند. فرانسه، بریتانیا و آلمان می‌گویند که در تلاشند تا با ابتکاراتی مانند راه‌انداختن یک کانال مالی ویژه، تحریم‌های آمریکا را دور بزنند و برجام را حفظ کنند.
اما تهران می‌گوید که این اقدامات کافی نیست و به همین دلیل به شکل گام‌به‌گام به نقض تعهدات هسته‌ای‌اش روی آورده‌است.
رئیس‌جمهور و دیگر مقامات دولت آمریکا پیش از این گفته‌اند که ترامپ آماده گفت‌وگو با ایران است و آمریکا خواستار جنگ با ایران نیست.
رادیو فرانسه در این باره گزارش داد؛ ایران در این زمینه مواضع دوگانه‌ای دارد. از یکسو رهبر این کشور و وابستگان نظامی و کشوری و رسانه‌ای او تکرار می‌کنند که هرگز با آمریکا گفتگو نخواهیم کرد و از سوی دیگر حسن روحانی و محمد جواد ظریف و گاه دیگر مسئولان دولتی آمادگی مشروط برای گفتگو را اعلام می‌کنند.
رئیس‌جمهوری ایران روز سه شنبهٔ این هفته برای آغاز گفتگوها تنها یک شرط قائل شد و آن «برداشتن مجازات‌ها» و تحریم‌های آمریکاست. او دربارهٔ بازگشت آمریکا به برجام که یکی از شروط گذشتهٔ ایران برای مذاکره بود، تصریح کرد که «این دیگر به خود آنها مربوط می‌شود».
تهران به میانجیگری فرانسه و اروپا در بارهٔ برنامهٔ هسته‌ای خود و به ویژه حداقل نیمه باز کردن درهای داد و ستد تجاری و مبادلات بانکی نیاز دارد و در همان حال از پیشرفت در این زمینه به دلیل دشواری‌های ناشی از مجازات‌ها و تحریم‌های آمریکا ناامید شده‌است.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.