ایران تنگه هرمز را دور می‌زند

 ایران تنگه هرمز را دور می‌زند
TT

ایران تنگه هرمز را دور می‌زند

 ایران تنگه هرمز را دور می‌زند

همزمان با شدت گرفتن تلاش‌های آمریکا برای صفر کردن صادرات نفت از ایران، یک مسئول ایرانی در حوزه نفت اعلام کرد «امکان صادرات اولین محموله نفت خام ایران از شرق تنگه هرمز در پایان سال ۹۹ فراهم می‌شود».
به گزارش الشرق الاوسط دولت آمریکا پس از خروج از توافق هسته‌ای برجام در اردیبهشت سال گذشته، تحریم‌های نفتی لغو شده علیه ایران را در آبان همان سال مجدداً برقرار کرد. اما در اردیبهشت امسال نیز با لغو معافیت‌های اعطایی به تعدادی از مشتریان سنتی ایران، بر شدت تلاش‌های خود برای صفر کردن صادرات نفت از ایران افزود.
خبرگزاری امنیتی تسنیم به نقل از تورج دهقانی مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت (متن) نوشت: «پروژه خط لوله گوره به جاسک با اعتبار دومیلیارد دلار تا پایان سال ۹۹ تکمیل می‌شود».
ایران در گذشته بارها تهدید کرده بود که چنانچه قادر به صدور نفت خود نباشد، تنگه هرمز را - جایی که یک پنجم نفت جهان از آن می‌گذرد - خواهد بست.
این خبرگزاری با بیان اینکه «ایران تنگه هرمز را دور می‌زند» به نقل از این مسئول ایرانی نوشت: «با تکمیل پروژه خط لوله گوره به جاسک در یک مسیر حدوداً هزار کیلومتری در واقع انتقال از طریق دریا به مسیر انتقال از طریق خشکی تغییر می‌کند و می‌توان گفت با ارائه محموله صادراتی نفت خام از پایانه‌ای که در جاسک و در شرق تنگه هرمز احداث می‌شود، کشتی‌ها با کاهش مسیر با جایگزین مناسبی در تأمین نفت خام مورد نیاز خود مواجه می‌شوند».
دو ماه پس از تشدید تحریم‌های نفتی علیه ایران، اطلاعات حاصل از نفتکش‌ها و منابع صنعتی حاکی از افت شدید صادرات نفت این کشور به ۱۰۰ هزار بشکه در روز است. این در حالی است که درست یک ماه قبل از خروج آمریکا از برجام، صادرات نفت ایران بر دومیلیون و پانصد هزار بشکه در روز بالغ می‌شد.
مقام‌های ایران از دادن هرگونه ارقام خودداری کرده و دائماً می‌گویند صادرات نفت ادامه دارد.
مقام‌های ایران می‌گویند با وجود فشارهای آمریکا، گزینه‌های دیگری برای دور زدن تحریم‌ها دارد و کشورهایی هستند که به آنها در این زمینه کمک کنند.
حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران در این زمینه گفته بود که ایران «شش راه پنهان» برای صادرات نفت دارد که آمریکایی‌ها از آن «اصلاً خبر ندارند».
رئیس آژانس بین‌المللی انرژی پیش از این در رابطه با گزینه‌های دور زدن تنگه هرمز به رویترز گفت: «در کوتاه‌مدت، تأثیر این گزینه‌ها زیاد نخواهد بود و تغییر زیادی در بازارهای فعلی ایجاد نخواهند کرد اما در میان‌مدت و طولانی مدت مفید خواهند بود.»
بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران نیز در ماه گذشته گفته بود: «اطلاعات در مورد صادرات نفت ایران، اطلاعات جنگی محسوب می‌شود.»



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»