توافق نهایی مرحله انتقالی در سودان امضا شد

توافق نهایی مرحله انتقالی در سودان امضا شد
TT

توافق نهایی مرحله انتقالی در سودان امضا شد

توافق نهایی مرحله انتقالی در سودان امضا شد

توافق نهایی مرحله انتقالی روز شنبه (۱۷ اوت) توسط ائتلاف آزادی و تغییر سودان و شورای نظامی حاکم امضا شد. کشورهای منطقه و نمایندگان کشورهای جهان و گروه های بین المللی در این مراسم شرکت کردند.
ادریس دبی رییس جمهور چاد و سلواکر میاردیت رییس سودان جنوبی و اهورو کنیاتا رییس جمهور کنیا و آبی احمد نخست وزیر اتیوپی و مصطفی مدبولی نخست وزیر مصر و وزرای خارجه چندین کشور و نمایندگان سازمان های منطقه ای و بین المللی در مراسم امضای توافق نهایی در خارطوم حضور داشتند. شورای نظامی سودان و ائتلاف آزادی و تغییر در ۴ اوت یک توافق اولیه در خصوص سند قانون اساسی کشور امضا کردند. قانون اساسی به ساز و کار دوره سه ساله مرحله انتقالی اشاره کرده است. اعضای شورای حاکمیت سودان روز یکشنبه (۱۸ اوت) و نام نخست وزیر روز سه شنبه و کابینه روز ۲۸ اوت اعلام خواهند شد. مردم سودان روز شنبه امضای «توافق سیاسی» و «سند قانون اساسی» میان شورای نظامی حاکم و ائتلاف آزادی و تغییر را جشن گرفتند. حالا مردم کشور امیدوارند که این گام بستری برای انتقال به حکومت مدنی و آزادی های بیشتر و شکوفایی اقتصادی فراهم کند.
به گزارش فرانس پرس فضای جشن و شادمانی در سودان حاکم است. شمار زیادی از مقام های خارجی و چندین هزار شهروند سودانی از همه شهرها و روستاها برای جشن راهی خارطوم شدند.
توافق اولیه بین دو گروه در ۴ اوت امضا شد و به ناآرامی های هشت ماهه در کشور به دنبال اعتراضات مردمی علیه پرزیدنت عمر البشیر پایان داد.
عمر البشیر بعد از سه دهه حکمرانی در سودان به دنبال اعتراضات مردم در آوریل سرنگون شد. مردم شهر عطبره که اعتراضات ضد حکومتی در دسامبر ۲۰۱۸ از آنجا شروع شد روز جمعه در ایستگاه قطار شهر رقص و پایکوبی کردند.  هزاران تن از عطبره برای شرکت در مراسم امضای توافق روز شنبه راهی خارطوم شدند. مردم شعار می دادند‌«انقلاب مسالمت آمیز است». آنها گفتند که انتقام کشته شدگان اعتراضات را خواهند گرفتند.
مطبوعات سودان روز شنبه (۱۷ اوت) هم تیتر اول خود را به «مرحله انتقالی تاریخی» اختصاص دادند. روزنامه «التیار» در صفحه اول خود نوشت «امروز؛ آغاز مرحله انتقالی تاریخی به سوی دموکراسی». روزنامه السودانی هم تیتر اول خود را به این موضوع اختصاص داد و گفت «خارطوم آماده شادی بزرگ است». بعد از امضای توافق نهایی حالا اقدامات اولیه و مهمی و فوری در سودان آغاز می شود. آرایش شورای انتقالی جدید که عمدتا از غیر نظامیان تشکیل شده روز یکشنبه (۱۸ اوت) اعلام می شود. رهبران جنبش اعتراضی روز پنجشنبه (۱۵ اوت) اعلام کردند که دو گروه بر سر معرفی عبدالله حمدوک مقام پیشین در سازمان ملل و کارشناس اقتصادی کارکشته به عنوان نخست وزیر به توافق رسیدند.
انتظار می رود که اصلاح شرایط اقتصادی سودان در راس اولویت های حمدوک قرار بگیرد. اقتصاد سودان بعد از جدایی سودان جنوبی در سال ۲۰۱۱ بحرانی شد. سودان جنوبی منطقه نفت خیز است. وضعیت معیشتی دلیل اصلی آغاز اعتراضات ضد حکومتی در سودان بود. طبق توافق نهایی شورای حاکمیت که از ۱۱ عضو تشکیل شده مسئولیت زمامداری کشور ۴۰ میلیون نفری سودان را برعهده می گیرد. وزیر کشور و وزیر دفاع با توجه به این توافق از سوی شورای نظامی تعیین می شوند. ابو بکر الصدیق سخنگوی وزارت امور خارجه سودان روز جمعه (۱۶ اوت) گفت «مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه و وزرای امور خارجه اوگاندا و جیبوتی و رییس پارلمان عربی وارد کشور شدند». یکی از نتایج دیپلماتیک و فوری مورد انتظار توافق سیاسی لغو تعلیق عضویت سودان در اتحادیه آفریقا است. اتحادیه آفریقا در ماه ژوئن عضویت سودان را به حالت تعلیق درآورد. محمد علی ابراهیم چهره شاخص شورای نظامی انتقالی روز جمعه گفت «این توافق نهایی دوباره بستری برای فعال شدن سیاست خارجه سودان فراهم می کند». جبهه انقلابی سودان که گروه های مخالف زیر مجموعه آن بودند از جنبش اعتراضی حمایت کرد اما به سند قانون اساسی اعتراض کرد. این گروه خواستار نمایندگی در کابینه و ضمانت های بیشتر در گفتگوهای صلح شد.



آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
TT

آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پاکستان روز چهارشنبه اعلام کرد که «اخبار اطلاعاتی موثقی» دریافت کرده که نشان می‌دهد هند قصد دارد به‌زودی حمله‌ای نظامی انجام دهد. پاکستان هشدار داد که در صورت وقوع این حمله پاسخ قاطعی خواهد داد. این خبر در حالی منتشر می‌شود که نگرانی‌ها درباره‌ی تشدید تنش میان دو کشور به‌دنبال حمله‌ای که منجر به کشته شدن ۲۶ نفر در کشمیر شد، رو به افزایش است.

روابط میان این دو همسایه‌ی مجهز به سلاح هسته‌ای پس از آن رو به وخامت گذاشت که دهلی‌نو، اسلام‌آباد را مسئول حمله‌ی هفته‌ی گذشته در پاهالگام در بخش هندی کشمیر دانست؛ حمله‌ای که مرگبارترین حمله به غیرنظامیان در این منطقه در ۲۵ سال گذشته بوده است. یک منبع ارشد دولتی به خبرگزاری فرانسه گفت که نخست‌وزیر هند، نارندرا مودی، در جلسه‌ای غیرعلنی در روز سه‌شنبه «اختیارات کامل» را به ارتش برای واکنش به این حمله داده است.

دولت پاکستان هرگونه دخالت در حمله‌ی کشمیر را رد کرد. عطاءالله طارر، وزیر اطلاعات پاکستان، در بیانیه‌ای که بامداد چهارشنبه منتشر شد، گفت: «هرگونه اقدام تهاجمی با پاسخ قاطع مواجه خواهد شد.» او افزود: «پاکستان اطلاعات اطلاعاتی موثقی در اختیار دارد که نشان می‌دهد هند ظرف ۲۴ تا ۳۶ ساعت آینده با استفاده از حادثه‌ی پاهالگام، که بهانه‌ای بی‌اساس است، قصد دارد حمله‌ی نظامی انجام دهد.» با این حال، اسحاق دار، وزیر امور خارجه‌ی پاکستان، تأکید کرد که کشورش آغازگر هیچ حمله‌ای نخواهد بود.

سران چند کشور جهان نگرانی عمیق خود را ابراز کرده و از این دو همسایه که در گذشته چندین جنگ با یکدیگر داشته‌اند، خواستند که خویشتنداری نشان دهند. منطقه‌ی کشمیر با جمعیتی حدود ۱۵ میلیون نفر که اکثراً مسلمان هستند، میان پاکستان و هند تقسیم شده، ولی هر دو کشور کل این منطقه را متعلق به خود می‌دانند.

حدود ۱.۵ میلیون نفر در نزدیکی خط آتش‌بس در سمت پاکستانی مرز زندگی می‌کنند. بسیاری از ساکنان این مناطق، در حال آماده‌سازی پناهگاه‌های زیرزمینی ساده با دیوارهای گِلی تقویت‌شده با بتن هستند. محمد جوید، مردی ۴۲ ساله در روستای چاکوتی، به خبرگزاری فرانسه گفت: «در حال تمیز کردن پناهگاه هستیم تا اگر دشمن ناگهان حمله کرد، غافلگیر نشویم و بتوانیم جان بچه‌هایمان را نجات دهیم.»

تبادل آتش
ارتش هند روز چهارشنبه اعلام کرد که برای ششمین شب متوالی با نیروهای پاکستانی در امتداد خط آتش‌بس تبادل آتش داشته است. این منطقه‌ی به‌شدت نظامی‌شده دارای پایگاه‌هایی در ارتفاعات بالای کوه‌های هیمالیا بوده و مرز واقعی کشمیر محسوب می‌شود. یک منبع امنیتی پاکستانی نیز به خبرگزاری فرانسه گفت که روز سه‌شنبه دو پهپاد را که به حریم هوایی پاکستان وارد شده بودند، ساقط کرده‌اند.

تنش‌ها در هفته‌ی پس از حمله‌ی پاهالگام از جمله رد و بدل شدن اتهامات، اقدامات دیپلماتیک، اخراج اتباع کشور مقابل و بستن گذرگاه‌های مرزی به‌سرعت بالا گرفته است.

بالگرد نظامی هند بر فراز آسمان سریناگر در منطقه جامو و کشمیر هند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

مودی هفته‌ی گذشته وعده داد که عاملان این حمله و پشتیبانان آن‌ها را تحت تعقیب قرار خواهد داد. او پنج‌شنبه گفت: «به همه‌ی جهان می‌گویم: هند هویت هر تروریست و حامی‌اش را شناسایی خواهد کرد، آن‌ها را تعقیب و مجازات خواهد کرد... حتی اگر تا دوردست‌ترین نقاط زمین بروند، تعقیب‌شان می‌کنیم.»

این اظهارات نگرانی‌ها را درباره‌ی تشدید تنش نظامی بیشتر کرده است.

وزارت امور خارجه‌ی آمریکا اعلام کرد که وزیر مارکو روبیو به‌زودی با همتایان پاکستانی و هندی خود تماس خواهد گرفت تا آن‌ها را به «عدم تشدید وضعیت» ترغیب کند.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، روز سه‌شنبه با شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، و سوپرامانیام جایشانکار، وزیر خارجه‌ی هند، تماس گرفت و طبق گفته‌ی سخنگوی او، آمادگی خود را برای «میانجی‌گری جهت کاهش تنش» اعلام کرد. دفتر نخست‌وزیر پاکستان بعداً اعلام کرد که شهباز شریف از گوترش خواسته «هند را به خویشتنداری ترغیب کند» و تأکید کرده که در صورت اقدام نسنجیده‌ی هند، پاکستان از «حاکمیت و تمامیت ارضی‌اش با تمام قوا دفاع خواهد کرد».

پوسترهای افراد تحت تعقیب
هند و پاکستان از زمان استقلال از حکومت بریتانیا در سال ۱۹۴۷ بر سر منطقه‌ی کشمیر با یکدیگر مناقشه دارند؛ زمانی که مرزها خانواده‌هایی را از هم جدا کرد که نسل‌ها در کنار هم زندگی می‌کردند. در بخش تحت کنترل هند، شورشیان از سال ۱۹۸۹ برای استقلال یا پیوستن به پاکستان دست به قیام زده‌اند.

گشت‌های ارتش هند در حال حرکت به سمت هاباتنار در منطقه انانتناگ در جنوب کشمیر – ۲۹ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پلیس هند پوسترهایی از سه مرد منتشر کرده که به اتهام اجرای حمله‌ی کشمیر تحت تعقیب‌اند. دو نفر از آن‌ها پاکستانی و یک نفر هندی است. هند می‌گوید آن‌ها اعضای گروه «لشکر طیبه» هستند؛ گروهی که مقرش در پاکستان است و سازمان ملل آن را یک گروه تروریستی معرفی کرده است. همچنین برای اطلاعاتی که منجر به دستگیری هر یک از آن‌ها شود، پاداشی معادل دو میلیون روپیه (حدود ۲۳۵۰۰ دلار) در نظر گرفته شده و عملیات گسترده‌ای برای بازداشت افراد مشکوک به ارتباط با این گروه آغاز شده است.

در آخرین مورد از تشدید تنش‌ها در کشمیر، در حمله‌ی پولواما در سال ۲۰۱۹ در منطقه‌ی تحت کنترل هند، یک بمب‌گذار انتحاری با خودرو به کاروان نیروهای امنیتی حمله کرد که منجر به کشته شدن ۴۰ نفر و زخمی شدن ۳۵ تن شد. کمتر از دو هفته بعد، جنگنده‌های هندی حملاتی هوایی به خاک پاکستان انجام دادند.