واکنش ایران به اجاره دادن بنادر جنوبی به روسیه

واگذاری بنادر چابهار و بوشهر در جنوب ایران به روسیه و تأسیس پایگاه نظامی در آنها در روزهای اخیر در برخی رسانه‌ها واکنش وزارت خارجه ایران را به همراه داشت.

به گزارش الشرق الاوسط به نقل از خبرگزاری ایلنا، عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در نشست خبری امروز یکشنبه ۲۸ مردادماه، دربارهٔ اجاره دادن چابهار به روسیه بیان کرد: از پرداختن به این موضوعات زرد تعجب می‌کنم.

به گفته موسوی، «ایران به حاکمیت و تمامیت ارضی خود احترام می‌گذارد. در چارچوب همکاری‌های دوجانبه مانند مانور نظامی، طبیعی است از امکانات و تسهیلات همدیگر استفاده کنیم. این خبر مغرضانه و زرد است».

در همین رابطه، علیم یارمحمدی عضو هیئت رئیسه کمیسیون عمران مجلس ایران، در واکنش به اظهارات مطرح شده مبنی بر خروج هند از بحث سرمایه‌گذاری در بندر چابهار و واگذاری آن به روسیه، گفت: «موضوع خروج هند از سرمایه‌گذاری در بندر چابهار کذب و شایعه است و قطعاً دو طرف به تعهدات خود در این عرصه عمل خواهند کرد.»

به گزارش خبرگزاری خانه ملت، نماینده زاهدان در مجلس شورای اسلامی روز شنبه در ادامه گفت: «البته ایران از فعالیت اقتصادی روسیه و انتقال کالا از مسیر بندر چابهار استقبال می‌کند، زیرا این مسئله منافع اقتصادی زیادی برای ما دارد، اما این مسئله به معنای جایگزین کردن سرمایه‌گذاران فعلی با سرمایه‌گذاران جدید نیست.»

در همین حال روز شنبه روزنامه بریتانیایی «عرب ویکلی» هم نوشته بود که «گزارش‌های تأییدنشده نشان می‌دهد روسیه طبق قرارداد دوجانبه‌ای که با ایران دارد، می‌خواهد از بندر بوشهر و بندر چابهار ایران به عنوان پایگاه‌های نظامی برای کشتی‌های جنگی و زیردریایی‌های هسته‌ای استفاده کند».

به نوشته این روزنامه «این تجهیزات توسط صدها نیروی ویژه حفاظت می‌شوند».

سایت خبری آمریکایی «اویل پرایس» نیز در گزارشی آورده‌است در پی بالا گرفتن تنش‌ها در خلیج، روسیه قصد دارد از بنادر بوشهر و چابهار به‌عنوان پایگاه‌هایی برای ناوها و زیردریایی‌های هسته‌ای خود استفاده کند.

این سایت در ادامه گفته‌است این پایگاه‌ها توسط صدها «نیروی ویژه» و تحت عنوان «مستشاران نظامی» محافظت خواهد شد. همچنین یک پایگاه هوایی در نزدیکی بندر بوشهر به‌عنوان مقر ۳۵ جنگنده سوخو ۵۷ مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

 اویل پرایس اشاره می‌کند که مانور نظامی مشترک ایران و روسیه در اقیانوس هند و تنگه هرمز آغازگر این همکاری نظامی خواهد بود و ناوهای روسیه از تأسیسات بندر بوشهر و چابهار استفاده خواهند کرد. بسته به میزان واکنش‌های داخلی و بین‌المللی به این موضوع، تعداد کشتی‌ها و نیروهای ویژه روسی ممکن است طی ۵۰سال آینده افزایش پیدا کنند.

 این پایگاه خبری در ادامه نوشته‌است که یادداشت تفاهم میان ستاد کل نیروهای مسلح ایران و وزارت دفاع روسیه به‌عنوان اساس قانونیِ تأسیس پایگاه‌های روسی مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

اویل پرایس نوشته‌است که امضای این سند در ۲۹ ژوئیه و هنگام بازدید حسین خانزادی فرمانده نیروی دریایی ایران، از سنت پترزبورگ و شرکت در مراسم «روز نیروی دریایی روسیه» اعلام شد. گفته شده‌است که ایران در مقابل همکاری نظامی، از کمک‌های مالی مسکو به‌عنوان بخشی از این توافق بهره خواهد برد که شامل سرمایه‌گذاری در توسعه میدان‌های نفتی رهاشده توسط شرکت‌های غربی می‌شود.

این رسانه آمریکایی نوشته‌است که روسیه طی مدت پنج‌سال، ۲۵۰میلیارد دلار در صنعت نفت و گاز ایران برای تکمیل کردن پروژه‌های اولویت‌دار سرمایه‌گذاری و در پنج‌سال بعد از آن هم ۲۵۰میلیارد دلار برای حفظ اقتصاد ایران کمک خواهد کرد. در مقابل، ایران برای شرکت‌های نفتی روسیه جهت توافق‌های اکتشاف و توسعه میادین نفت و گاز، اولویت قایل خواهد شد.

وزارت دفاع روسیه ۲۶ مرداد ۹۵ برای نخستین بار اعلام کرد که جنگنده‌های این کشور برای بمباران مواضع مخالفان بشار اسد رئیس‌جمهوری سوریه از پایگاه نظامی نوژه در همدان استفاده کرده‌اند.

انتشار این گزارش انتقاد برخی از نمایندگان مجلس ایران را به دنبال داشت و وزارت خارجه ایران در شهریور ماه ۹۵ اعلام کرد که استفاده جنگنده‌های روسی از این پایگاه پایان یافته‌است.