گفت‌وگوهای خلیجی - آمریکایی دربارهٔ تأمین امنیت دریانوردی

بولتون به ترکیه هشدار داد.. ایران نفتکش گریس را با محموله نفتی آن فروخت◉ ایران از اعزام یک ناوشکن به خلیج عدن خبر داد

گفت‌وگوهای خلیجی - آمریکایی دربارهٔ تأمین امنیت دریانوردی
TT

گفت‌وگوهای خلیجی - آمریکایی دربارهٔ تأمین امنیت دریانوردی

گفت‌وگوهای خلیجی - آمریکایی دربارهٔ تأمین امنیت دریانوردی

فرمانده ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکایی با دبیرکل شورای همکاری خلیج دیدار و دربارهٔ حمایت از امنیت دریانوردی در منطقه خلیج و دریای سرخ گفت‌وگو کرد. همزمان، ایران از اعزام یک ناو شکن به خلیج عدن برای محافظت از کشتی‌های ایرانی خبر داد. از سوی دیگر، در حالی که جان بولتون به ترکیه هشدار داده بود که نباید به نفتکش ایرانی «آدریان دریا ۱» اجازه داد نفت قاچاق خود را تخلیه کند، سخنگوی دولت ایران از فروش این نفتکش خبر داد.
به گزارش الشرق الاوسط، ژنرال جیمز مالوی فرمانده ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا روز دوشنبه (دیروز) در ریاض با عبداللطیف بن راشد الزیانی دبیرکل شورای همکاری خلیج دیدار کرد.
دو طرف در این دیدار دربارهٔ همکاری دفاعی مشترک بین کشورهای عضو شورای همکاری خلیج و آمریکا گفت‌وگو کرد.
دو طرف همچنین به بررسی راهکارهای همکاری شورای همکاری خلیج و آمریکا برای حمایت از دریانوردی و تضمین آزادی تجارت بین‌المللی در منطقه خلیج و دریای سرخ پرداختند.
در این دیدار همچنین تلاش‌های آمریکا برای جلب حمایت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برای تضمین امنیت و سلامت انتقال انرژی از منطقه به دیگر نقاط جهان و حمایت از اقتصاد جهانی، مورد بررسی قرار گرفت.
در همین راستا، شبکه ایرانی «پرس تی وی» اعلام کرد که ایران یک ناوشکن با سیستم موشک‌های کروز برد بلند را در خلیج عدن مستقر کرده‌است. این ناوشکن به همراه یک ناو پشتیبانی و یک ناو بالگردبر مأموریت دارد که کشتی‌های ایرانی را در منطقه همراهی کرده و امنیت آنها را تأمین کند.
دریادار حبیب‌الله سیاری رئیس ستاد ارتش ایران نیز در گفت وگو با خبرگزاری رسمی ایرنا، اعلام کرد: ناوشکن سهند به همراه ناو پشتیبانی و بالگردبر خارگ در قالب شصت و سومین ناوگروه ایران در حال انجام مأموریت است.
وی گفت که ناوشکن سهند که آذر ماه سال گذشته به عنوان پیشرفته‌ترین ناوشکن غرب آسیا، در بندرعباس به ناوگان جنوب نیروی دریایی ارتش ایران پیوست، برای نخستین بار است که به مأموریت طولانی مدت اعزام می‌شود.
همزمان علی ربیعی سخنگوی دولت ایران در نشست خبری خود با خبرنگاران اعلام کرد که ایران نفتکش گریس ۱ را با محموله نفتی آن به فروش رسانده‌است.
سخنگوی دولت ایران در پاسخ به پرسشی دربارهٔ سرنوشت کشتی آدریان اظهار کرد: مقصد کشتی را صاحب نفت آن مشخص می‌کند و برای این موضوع نیز با ما هماهنگی انجام نمی‌شود.
پیش از ربیعی، جان بولتون مشاور امنیت ملی کاخ سفید گفته‌است نباید به نفتکش ایرانی «آدریان دریا ۱» اجازه داد محموله نفت قاچاقی خود را در یک بندر یا دریا به فروش برساند.
بولتون در صفحه توئیتر خود نوشت: «همه تلاش‌ها معطوف به متوقف کردن ایران برای تأمین مالی تروریسم، بی‌ثبات کردن جهان، و زیر پا گذاشتن تحریم‌های بین‌المللی است. نفت قاچاق آدریان دریا ۱ که به سمت ترکیه می‌رود، نباید اجازه پیدا کند در بندر یا در دریا محموله خود را تخلیه کند.»
ابتدا اعلام شده بود که این کشتی عازم یونان است، اما مقام‌های یونان اعلام کردند که این نفتکش برنامه‌ای برای پهلو گرفتن در یونان ندارد و آن‌ها هم قصد ندارند به این نفتکش برای رفتن به سوریه کمک کنند.
کمی بعدتر خبرگزاری آسوشیتدپرس خبر داد که این نفتکش در حال حرکت به سمت «بندر مرسین» در جنوب ترکیه است.
پس از رفع توقیف این نفتکش، دولت بریتانیا به ایران هشدار داد به تضمین‌هایی که در مورد نفتکش گریس۱ و محموله آن به دولت جبل‌ طارق داده و موجب آزادی آن شده‌است، پایبند بماند و هشدار داد که بریتانیا به ایران یا هیچ‌کس دیگری اجازه نخواهند داد تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه حکومت سوریه را زیر پا بگذارد.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.