روحانی عقب‌نشینی کرد: مذاکره به شرط رفع تحریم‌ها

تذکر نمایندگان مجلس ایران به روحانی دربارهٔ مذاکره با ترامپ● «سورپرایز ظریف» در بیاریتز دودستگی در تهران را افزایش داد

روحانی عقب‌نشینی کرد: مذاکره به شرط رفع تحریم‌ها
TT

روحانی عقب‌نشینی کرد: مذاکره به شرط رفع تحریم‌ها

روحانی عقب‌نشینی کرد: مذاکره به شرط رفع تحریم‌ها

در پی استقبال رئیس‌جمهوری آمریکا از پیشنهاد رئیس‌جمهوری فرانسه برای ملاقات و مذاکره با حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران با رد چنین ملاقاتی، هرگونه تغییر در رابطه با آمریکا را به لغو پیشاپیش تحریم‌ها مشروط کرده‌است. این در حالی است فرماندهان سپاه ایران و سیاستمداران محافظه کار نسبت به سفر غیرمنتظره ظریف به بیاریتز فرانسه و استقبال اولیه روحانی از مذاکره با آمریکا به شدت انتقاد کردند.
به گزارش الشرق الاوسط، حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران، در واکنش به طرح پیشنهاد دیدار با رئیس‌جمهوری آمریکا گفت: «ما به دنبال عکس گرفتن نیستیم، اینکه کسی به دنبال عکس گرفتن با حسن روحانی است، امکان‌پذیر نیست مگر آن‌که روزی از تحریم‌های ظالمانه دست بردارند.»
روحانی در واکنش به این پیشنهاد که در حاشیه اجلاس گروه هفت در فرانسه مطرح شده‌است، افزود: «هرگونه تحول در رفتار ما از توبه آن‌ها آغاز می‌شود.»
این سخنرانی پس از آن انجام می‌شود که همتای فرانسوی آقای روحانی از مهیا بودن شرایط برای گفت‌وگوی حسن روحانی با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، خبر داد.
امانوئل مکرون که در یک نشست خبری مشترک با دونالد ترامپ، همتای آمریکایی‌اش، شرکت کرده بود تأکید کرد که ایران هرگز نباید به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند.
وی تصریح کرد که شرایط برای ملاقات دونالد ترامپ و حسن روحانی فراهم شده‌است.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، نیز با اعلام این که «ایران نباید موشک بالیستیک و سلاح هسته‌ای داشته باشد و دوره توافق اتمی باید طولانی‌تر باشد»، در این نشست خبری گفت که «اگر شرایط مناسب باشد آماده است با رئیس‌جمهوری ایران ملاقات کند».
در پاسخ به این اظهار نظرها در اجلاس گروه هفت در بئاریتز فرانسه، به گزارش خبرگزاری رسمی ایرنا، رئیس‌جمهور ایران روز سه‌شنبه تأکید کرد که سیاست دولتش «تعامل گسترده با جهان است».
رئیس‌جمهور ایران همچنین گفت که «کلید تحولات مثبت» در روابط دو کشور «در اختیار واشینگتن است» و اگر تحریم‌ها رفع نشوند، «این قفل باز نخواهد شد».
روحانی روز دوشنبه نیز با اشاره به سفر محمد جواد ظریف به محل نشست سران گروه ۷ و شرایط ناشی از تحریم‌های آمریکا علیه ایران گفته بود که اگر بداند «ملاقات او با فردی» می‌تواند نتیجه‌ای داشته باشد دریغ نخواهد کرد.
این سخنان در حالی مطرح شده که اصول‌گرایان از سفر غیرمنتظره محمد جواد ظریف به فرانسه و احتمال گفت و گو بین ایران و آمریکا انتقاد کرده‌اند.
رئیس‌جمهور ایران روز سه‌شنبه همچنین سخنان مقامات آمریکا مبنی بر این که درخواست آنان از ایران نساختن بمب اتمی است، را «ناصحیح» خواند و گفت که «جمهوری اسلامی به دنبال ساخت سلاح اتمی نیست».
روحانی در عین حال گفت که این سیاست «نه به خاطر اخم و سخنان شما»، بلکه به دلیل فتوای رهبر ایران دربارهٔ ممنوع بودن بمب اتمی است.
از سوی دیگر، همزمان با اعتراض تعدادی از چهره‌های اصول‌گرا به سخنان رئیس‌جمهور ایران دربارهٔ دیدار با رئیس‌جمهور آمریکا، ۸۳ نماینده مجلس ایران نیز روز سه‌شنبه، پنجم شهریور، در تذکری به حسن روحانی سخنانش را «خلاف» مواضع رهبر جمهوری اسلامی دانستند.
این نمایندگان در این تذکر از حسن روحانی دربارهٔ دلیل «اتخاذ مواضعی» خلاف مواضع اعلام شده رهبر جمهوری اسلامی پرسیده‌اند.
حسین شریعتمداری، سرپرست مؤسسه کیهان که از او به عنوان یک روزنامه‌نگار تندرو نام برده می‌شود، هرگونه ملاقات روحانی با رئیس‌جمهوری آمریکا را ناقض اظهارات قبلی او و «دیوانگی» توصیف کرد و آن را زیانبار و مردود دانست.
سخنگوی دولت در کنفرانس خبری خود از «مخالفان داخلی» برجام انتقاد کرد و نظر علی شمخانی دربارهٔ برجام را نظر شخصی او دانست.
شمخانی اخیراً گفت امضای برجام اشتباه بود. ربیعی در واکنش به سخنان شمخنانی گفت که نظر او تنها «به عنوان یک شهروند ایرانی» بوده و ربطی به مواضع دولت ندارد.
این فقط علی شمخانی نیست که در مخالفت با برجام سخن گفته‌است. برجام از همان ابتدا با مخالفت جدی برخی مقام‌های حکومت ایران روبرو بود و این مخالفت‌ها هم‌چنان ادامه دارد. روز شنبه دوم شهریور (۲۴ اوت) حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از تحریم‌ها علیه ایران به عنوان یک «فرصت» نام برده بود و گفته بود «برداشتن تحریم یعنی دلبسته به دشمن شدن».
هنوز مقامات آمریکایی و فرانسوی نسبت به اظهارات رئیس‌جمهوری و وزیر خارجه ایران واکنشی نشان نداده‌اند.
در ماه‌های گذشته، با افزایش تنش بین ایران و آمریکا، دولت فرانسه تلاش کرد با رایزنی و دیدار با مقام‌های این دو کشور نسبت به میانجی‌گری بین آن‌ها اقدام کند.
اظهار آمادگی حسن روحانی برای دیدار با دونالد ترامپ در شرایطی انجام گرفته که علی خامنه‌ای رهبر ایران، مذاکره با آمریکا را سم و مذاکره با دونالد ترامپ را سم مضاعف خوانده بود. این در حالی است برخی از ناظران معتقدند محال است که سفر غیرمنتظره ظریف به بیاریتز بدون اطلاع رهبر ایران صورت گرفته باشد.



احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.