روحانی عقب‌نشینی کرد: مذاکره به شرط رفع تحریم‌ها

تذکر نمایندگان مجلس ایران به روحانی دربارهٔ مذاکره با ترامپ● «سورپرایز ظریف» در بیاریتز دودستگی در تهران را افزایش داد

روحانی عقب‌نشینی کرد: مذاکره به شرط رفع تحریم‌ها
TT

روحانی عقب‌نشینی کرد: مذاکره به شرط رفع تحریم‌ها

روحانی عقب‌نشینی کرد: مذاکره به شرط رفع تحریم‌ها

در پی استقبال رئیس‌جمهوری آمریکا از پیشنهاد رئیس‌جمهوری فرانسه برای ملاقات و مذاکره با حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران با رد چنین ملاقاتی، هرگونه تغییر در رابطه با آمریکا را به لغو پیشاپیش تحریم‌ها مشروط کرده‌است. این در حالی است فرماندهان سپاه ایران و سیاستمداران محافظه کار نسبت به سفر غیرمنتظره ظریف به بیاریتز فرانسه و استقبال اولیه روحانی از مذاکره با آمریکا به شدت انتقاد کردند.
به گزارش الشرق الاوسط، حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران، در واکنش به طرح پیشنهاد دیدار با رئیس‌جمهوری آمریکا گفت: «ما به دنبال عکس گرفتن نیستیم، اینکه کسی به دنبال عکس گرفتن با حسن روحانی است، امکان‌پذیر نیست مگر آن‌که روزی از تحریم‌های ظالمانه دست بردارند.»
روحانی در واکنش به این پیشنهاد که در حاشیه اجلاس گروه هفت در فرانسه مطرح شده‌است، افزود: «هرگونه تحول در رفتار ما از توبه آن‌ها آغاز می‌شود.»
این سخنرانی پس از آن انجام می‌شود که همتای فرانسوی آقای روحانی از مهیا بودن شرایط برای گفت‌وگوی حسن روحانی با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، خبر داد.
امانوئل مکرون که در یک نشست خبری مشترک با دونالد ترامپ، همتای آمریکایی‌اش، شرکت کرده بود تأکید کرد که ایران هرگز نباید به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند.
وی تصریح کرد که شرایط برای ملاقات دونالد ترامپ و حسن روحانی فراهم شده‌است.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، نیز با اعلام این که «ایران نباید موشک بالیستیک و سلاح هسته‌ای داشته باشد و دوره توافق اتمی باید طولانی‌تر باشد»، در این نشست خبری گفت که «اگر شرایط مناسب باشد آماده است با رئیس‌جمهوری ایران ملاقات کند».
در پاسخ به این اظهار نظرها در اجلاس گروه هفت در بئاریتز فرانسه، به گزارش خبرگزاری رسمی ایرنا، رئیس‌جمهور ایران روز سه‌شنبه تأکید کرد که سیاست دولتش «تعامل گسترده با جهان است».
رئیس‌جمهور ایران همچنین گفت که «کلید تحولات مثبت» در روابط دو کشور «در اختیار واشینگتن است» و اگر تحریم‌ها رفع نشوند، «این قفل باز نخواهد شد».
روحانی روز دوشنبه نیز با اشاره به سفر محمد جواد ظریف به محل نشست سران گروه ۷ و شرایط ناشی از تحریم‌های آمریکا علیه ایران گفته بود که اگر بداند «ملاقات او با فردی» می‌تواند نتیجه‌ای داشته باشد دریغ نخواهد کرد.
این سخنان در حالی مطرح شده که اصول‌گرایان از سفر غیرمنتظره محمد جواد ظریف به فرانسه و احتمال گفت و گو بین ایران و آمریکا انتقاد کرده‌اند.
رئیس‌جمهور ایران روز سه‌شنبه همچنین سخنان مقامات آمریکا مبنی بر این که درخواست آنان از ایران نساختن بمب اتمی است، را «ناصحیح» خواند و گفت که «جمهوری اسلامی به دنبال ساخت سلاح اتمی نیست».
روحانی در عین حال گفت که این سیاست «نه به خاطر اخم و سخنان شما»، بلکه به دلیل فتوای رهبر ایران دربارهٔ ممنوع بودن بمب اتمی است.
از سوی دیگر، همزمان با اعتراض تعدادی از چهره‌های اصول‌گرا به سخنان رئیس‌جمهور ایران دربارهٔ دیدار با رئیس‌جمهور آمریکا، ۸۳ نماینده مجلس ایران نیز روز سه‌شنبه، پنجم شهریور، در تذکری به حسن روحانی سخنانش را «خلاف» مواضع رهبر جمهوری اسلامی دانستند.
این نمایندگان در این تذکر از حسن روحانی دربارهٔ دلیل «اتخاذ مواضعی» خلاف مواضع اعلام شده رهبر جمهوری اسلامی پرسیده‌اند.
حسین شریعتمداری، سرپرست مؤسسه کیهان که از او به عنوان یک روزنامه‌نگار تندرو نام برده می‌شود، هرگونه ملاقات روحانی با رئیس‌جمهوری آمریکا را ناقض اظهارات قبلی او و «دیوانگی» توصیف کرد و آن را زیانبار و مردود دانست.
سخنگوی دولت در کنفرانس خبری خود از «مخالفان داخلی» برجام انتقاد کرد و نظر علی شمخانی دربارهٔ برجام را نظر شخصی او دانست.
شمخانی اخیراً گفت امضای برجام اشتباه بود. ربیعی در واکنش به سخنان شمخنانی گفت که نظر او تنها «به عنوان یک شهروند ایرانی» بوده و ربطی به مواضع دولت ندارد.
این فقط علی شمخانی نیست که در مخالفت با برجام سخن گفته‌است. برجام از همان ابتدا با مخالفت جدی برخی مقام‌های حکومت ایران روبرو بود و این مخالفت‌ها هم‌چنان ادامه دارد. روز شنبه دوم شهریور (۲۴ اوت) حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از تحریم‌ها علیه ایران به عنوان یک «فرصت» نام برده بود و گفته بود «برداشتن تحریم یعنی دلبسته به دشمن شدن».
هنوز مقامات آمریکایی و فرانسوی نسبت به اظهارات رئیس‌جمهوری و وزیر خارجه ایران واکنشی نشان نداده‌اند.
در ماه‌های گذشته، با افزایش تنش بین ایران و آمریکا، دولت فرانسه تلاش کرد با رایزنی و دیدار با مقام‌های این دو کشور نسبت به میانجی‌گری بین آن‌ها اقدام کند.
اظهار آمادگی حسن روحانی برای دیدار با دونالد ترامپ در شرایطی انجام گرفته که علی خامنه‌ای رهبر ایران، مذاکره با آمریکا را سم و مذاکره با دونالد ترامپ را سم مضاعف خوانده بود. این در حالی است برخی از ناظران معتقدند محال است که سفر غیرمنتظره ظریف به بیاریتز بدون اطلاع رهبر ایران صورت گرفته باشد.



طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
TT

طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)

در حالی که جامعه جهانی منتظر است رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، دونالد ترامپ، در تاریخ ۲۰ ژانویه وارد کاخ سفید شود و گمانه‌زنی‌ها درباره نحوه برخورد او با مسائل جهانی زیاد است، گزارش‌هایی در تل‌آویو منتشر شده که نشان می‌دهد طی ماه‌های گذشته، چندین طرح توسط اعضای تیم ترامپ، با مشارکت مقامات اسرائیلی، آماده شده است. یکی از این طرح‌ها سرنگونی نظام ایران است.

برنامه‌های مشترک آمریکا و اسرائیل

روزنامه «یسرائیل هیوم» که به جناح راست حاکم در اسرائیل نزدیک است، گزارش داده این برنامه‌ها نشان‌دهنده منافع مشترک آمریکا و اسرائیل هستند. این روزنامه به انتصاب‌های ترامپ در تیمش اشاره کرده و آن را نشانه‌ای از این رویکرد دانسته است. طبق این گزارش، ایران متوجه این تحولات شده و عملیات «الوعد الصادق ۳» را که برای پاسخ به حمله بزرگ اسرائیل در ۲۶ اکتبر آماده شده بود، متوقف کرده است.

از سوی دیگر، روزنامه «یدیعوت آحارونوت» به نقل از منابع آمریکایی گزارش داده که بحث‌هایی در رهبری ایران درباره امکان مذاکره برای توافق هسته‌ای جدید با دولت ترامپ یا ادامه سیاست‌های تهاجمی در جریان است.

«خبرهای ناخوشایند» برای ایران

یکی از تحلیلگران عربی روزنامه «هاآرتص» نوشته است: «رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، این هفته صدمین روز ریاست‌جمهوری خود را جشن گرفت، اما خبرها خوب نیستند. ارزش ریال ایران طی این مدت ۲۰ درصد کاهش یافته و قیمت کالاهای اساسی، برق، آب و حمل‌ونقل بین ۲۵ تا ۷۰ درصد افزایش یافته است. همچنین بیش از ۴۴۰ نفر اعدام شده‌اند، تقریباً دو برابر دوره رئیس‌جمهور پیشین، ابراهیم رئیسی.»

وی افزود: «به زودی مشکلات بیشتری انتظار می‌رود. در بودجه سال آینده کاهش شدید در هزینه‌های رفاه و افزایش ۴۰ درصدی قیمت سوخت پیش‌بینی شده است. این امر نگرانی‌ها از وقوع اعتراضات گسترده مشابه سال ۲۰۱۹ را افزایش داده، اعتراضاتی که در آن حدود ۱۵۰۰ نفر کشته شدند. در همین حال، بودجه نیروهای امنیتی و سپاه پاسداران نسبت به سال گذشته ۲۰۰ درصد افزایش خواهد یافت.»

«شبکه‌ای ضد ایران»

در برابر «تهدید آمریکا» که با تیم ترامپ شکل گرفته، ایران در تلاش است تا یک سیستم دفاعی سیاسی، منطقه‌ای و بین‌المللی برای خود ایجاد کند. رسانه‌های اسرائیلی تأیید کرده‌اند که مذاکراتی میان ایران و دولت کنونی آمریکا، از طریق بغداد انجام شده و تیم ترامپ نیز در جریان آن قرار گرفته است. این مذاکرات شامل توافقاتی اولیه است، از جمله اینکه ایران دیگر شبه‌نظامیان شیعه وابسته به خود را در عراق علیه آمریکا تحریک نکند و به اهداف آمریکایی و اسرائیلی حمله نکند. در مقابل، عراق متعهد شده تا شورشیان کرد ایرانی را که علیه ایران فعالیت می‌کنند، خلع سلاح کند.

پیشنهاد ترامپ برای توافق

منابعی گفته‌اند ایران خواهان بازگشت به سخنان ترامپ در سال ۲۰۱۹ است؛ زمانی که او پس از خروج از توافق هسته‌ای گفت: «همه کاری که باید انجام شود این است که تماس بگیرند و با من بنشینند. ما می‌توانیم یک توافق منصفانه داشته باشیم. هدف ما فقط این است که ایران سلاح هسته‌ای نداشته باشد. ما چیز زیادی نمی‌خواهیم و حتی می‌توانیم به آنها کمک کنیم تا دوباره به شرایط عالی بازگردند.»

این اظهارات برخلاف مواضع تیم ترامپ در آن زمان بود، که شامل خواسته‌های سخت‌گیرانه‌ای از ایران بود. این خواسته‌ها توسط مایک پمپئو، وزیر خارجه وقت، مطرح شده بود، از جمله: توقف غنی‌سازی اورانیوم در هر سطح و مقدار، توقف تولید موشک‌های بالستیک، توقف حمایت از حماس، حزب‌الله و جهاد اسلامی، خروج نیروهای ایرانی و حامیانشان از سوریه، و توقف حمایت از حوثی‌ها در یمن.

نگرانی‌ها در تهران

مسئولان ایرانی در حال بررسی این موضوع هستند که آیا ترامپ همان شخصی است که از توافق هسته‌ای خارج شد یا فردی که به دنبال یک «توافق منصفانه» است؟ آیا او خواسته‌های سخت‌گیرانه پمپئو را دوباره مطرح خواهد کرد یا تنها به یک توافق هسته‌ای رضایت می‌دهد؟

برخی تحلیلگران معتقدند اینکه آمریکا به اسرائیل چراغ سبز برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران نشان دهد، هنوز نیاز به اثبات دارد. اگر سیاست‌های ترامپ در دوره اول او را معیار قرار دهیم، جنگی فراگیر در خاورمیانه که آمریکا را مستقیماً درگیر کند، احتمالاً چیزی نیست که واشنگتن یا حتی تهران بخواهد.

تردیدها درباره توانایی اسرائیل

در حالی که اسرائیل موفقیت‌هایی در آسیب زدن به سامانه‌های دفاع هوایی ایران داشته، کارشناسان خارجی تردید دارند که اسرائیل بتواند بدون همکاری آمریکا تمام تأسیسات هسته‌ای زیرزمینی ایران را نابود کند. این مسائل در تماس‌های تلفنی میان نتانیاهو و ترامپ از زمان انتخابات مطرح شده و همچنین توسط ران درمر، یکی از وزرای نزدیک به نتانیاهو، در سفرش به آمریکا پیگیری شده است.