گفتگوی مکرون وروحانی ؛ تأکید فرانسه بر اجرای کامل برجام و تهدید ایران به کاهش تعهدات

جزئیات جدید از پیشنهاد برجامی پاریس به تهران

گفتگوی مکرون وروحانی ؛  تأکید فرانسه بر اجرای کامل برجام  و تهدید ایران به کاهش تعهدات
TT

گفتگوی مکرون وروحانی ؛ تأکید فرانسه بر اجرای کامل برجام و تهدید ایران به کاهش تعهدات

گفتگوی مکرون وروحانی ؛  تأکید فرانسه بر اجرای کامل برجام  و تهدید ایران به کاهش تعهدات

حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران تهدید کرد که «اگر اروپا نتواند تعهدات خود را عملیاتی کند، ایران گام سوم در کاهش تعهدات برجامی را به اجرا خواهد رساند»، در مقابل امانوئل مکرون رئیس‌جمهوری فرانسه از ایران خواست که به تمام تعهدات هسته‌ای خود پایبند بماند و برای برقراری صلح و امنیت در خاورمیانه تلاش کند.
به گزارش الشرق الاوسط، به نوشته وبسایت دولت ایران، حسن روحانی و امانوئل مکرون، رؤسای جمهوری ایران و فرانسه، شامگاه شنبه تلفنی با یکدیگر گفت‌وگو کرده‌اند.
بنابر این گزارش، در این تماس تلفنی حسن روحانی «تلاش‌های پاریس در راستای حفظ برجام را مُجدانه دانست» اما تهدید کرد که «اگر اروپا نتواند تعهدات خود را عملیاتی کند، ایران گام سوم در کاهش تعهدات برجامی را به اجرا خواهد رساند».
حسن روحانی با این حال تأکید کرده‌است گام سوم نیز مانند گام‌های قبلی «اقدامی قابل بازگشت خواهد بود».
به نوشته وبسایت دولت ایران، رئیس‌جمهوری فرانسه در این تماس تلفنی با اشاره به اینکه «کارشناسان ایران و فرانسه به نتایج خوبی رسیده‌اند» اعلام کرد که در روزهای آینده «نشستی میان کارشناسان اقتصادی ایران و فرانسه در پاریس برگزار می‌شود».
بنابر همین گزارش، امانوئل مکرون همچنین خواستار همکاری «برای حل و فصل مسائل و معضلات منطقه‌ای، از جمله بحران یمن شد».
رئیس‌جمهوری فرانسه در گفت‌وگوی تلفنی با رئیس‌جمهوری ایران خواستار اجرای کامل تعهدات ایران در چارچوب برجام و انجام اقدامات لازم برای برقراری صلح و امنیت در خاورمیانه شد.
در همین خصوص، دفتر ریاست جمهوری فرانسه در بیانیه‌ای جزئیاتی از گفت‌وگوهای امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه با حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران را منتشر کرد. این گفت‌وگو شامگاه شنبه ۹ شهریور (۳۱ اوت) انجام شد.
بر اساس بیانیه کاخ الیزه، مکرون از روحانی خواست که ایران به تمام تعهدات هسته‌ای خود پایبند بماند و برای برقراری صلح و امنیت در خاورمیانه تلاش کند.
رئیس‌جمهوری فرانسه به‌طور ویژه از تهران خواست که «برای پایان دادن به درگیری‌ها و باز کردن باب مذاکرات در یمن» اقدام کند.
بیانیه کاخ الیزه هم‌چنین می‌گوید که مکرون در گفت‌وگوی تلفنی خود با روحانی بر «اهمیت حرکت کنونی برای تنش‌زدایی از طریق گفت‌وگو و دستیابی به راه‌حل‌های دائمی در منطقه» تأکید کرده‌است.
خبرگزاری فرانسه به نقل از یک منبع دیپلماتیک نوشته‌است، برای فرانسه مهم بود که بعد از پایان اجلاس گروه هفت، از آمادگی حسن روحانی برای مذاکره یقین حاصل کند.
امانوئل مکرون در آخرین روز نشست گروه هفت در جریان کنفرانس خبری مشترک با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرد که برای کاهش تنش بین ایران و آمریکا نقشه راهی تهیه شده و به احتمال زیاد دونالد ترامپ و حسن روحانی البته با حضور وی با یکدیگر دیدار می‌کنند.
در این میان، خبرگزاری امنیتی تسنیم گزارش داد، علی مطهری نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، درخصوص پیشنهاد امانوئل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه به ایران اظهار کرد: رئیس‌جمهور فرانسه پیشنهاد راه‌اندازی خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری برای پیش خرید نفت از ایران را پیشنهاد داده‌است و اینکه گفته می‌شود این مبلغ کمک بلاعوض و وام است، درست نیست.
وی با بیان اینکه طبق پیشنهاد فرانسوی‌ها این مبلغ در سه مرحله قرار است پرداخت شود، ادامه داد: مکرون پیشنهاد داده تا در برابر این مبلغ فعلاً جمهوری اسلامی ایران گام سوم خود را اجرا نکند و احتمالاً از گام اول و دوم خود هم به جایگاه اولیه در برجام بازگردد.
این در حالی است که محمود واعظی رئیس دفتر رئیس‌جمهور ایران نیز در یک برنامه تلویزیونی از شبکه یک گفت: رؤسای جمهوری ایران و فرانسه در ۳ دور مذاکره ۵ ساعت تلفنی گفت‌وگو کردند که البته موضوع آن قابل بیان نیست.
به گفته او، پیشنهادی دو هفته گذشته بین ایران و فرانسه رد و بدل و به ما ارائه شد. بخش‌های قابل توجهی از این پیشنهاد را تغییر دادیم. این پیشنهاد حاصل نتیجه ۵ ساعت مذاکره تلفنی روسای جمهوری ایران و فرانسه است که به عنوان طرح از صحبت‌های هردو رئیس‌جمهور بدست آمد.
واعظی افزود: اگر به‌طور کلی به این موضوع بپردازیم می‌توان گفت مکالمه در باب مسائل بانکی، اقتصادی و سیاسی و کلاً یک بسته کلی بود که هر دو طرف منتظر نتیجه و جمع‌بندی آن هستند.
۱۸ شهریور مهلتی که ایران برای اتحادیه اروپا تعیین کرده تا به تعهداتش در برجام عمل کند به پایان می‌رسد.
ایران تاکنون دو گام از «کاهش تعهدات برجامی» را برداشته است که شامل عبور از میزان اروانیوم غنی شده از ۳۰۰ کیلوگرم تعیین شده در برجام و همچنین عبور سطح غنی‌سازی از سطح تعیین شده ۳/۶۷ درصدی به ۴/۵ درصد است.
 ۳۰ اوت، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تازه‌ترین گزارش دوره‌ای خود از برنامه هسته‌ای ایران اعلام کرد که تهران به غنی‌سازی اورانیوم در سطحی بالاتر از سقف تعیین‌شده در برجام ادامه می‌دهد.
فرانسه از حامیان برجام و از مخالفان تحریم ایران محسوب می‌شود اما دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا که امضای کشورش را بهار سال گذشته از پای این توافق‌نامه حذف کرد اصرار دارد که بر شدت فشار بر ایران بیافزاید تا مقام‌های ایرانی حاضر شوند با او مستقیم مذاکره کنند.
او معتقد است مذاکره ایران با آمریکا در دوران باراک اوباما، رئیس‌جمهوری پیشین این کشور، به یک «توافق بد» ختم شده‌است.
با وجود این، ترامپ که هفته گذشته برای حضور در اجلاس سران گروه هفت به جنوب فرانسه رفته بود همان‌جا به خبرنگاران گفت که با تلاش‌های آقای مکرون برای کاهش تنش میان واشینگتن و تهران «مشکلی ندارد».



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»