هلند یک جاسوس ایرانی را مأمور کرد.. چگونه به تأسیسات هسته‌ای نطنز حمله شد؟

هلند یک جاسوس ایرانی را مأمور کرد.. چگونه به تأسیسات هسته‌ای نطنز حمله شد؟
TT

هلند یک جاسوس ایرانی را مأمور کرد.. چگونه به تأسیسات هسته‌ای نطنز حمله شد؟

هلند یک جاسوس ایرانی را مأمور کرد.. چگونه به تأسیسات هسته‌ای نطنز حمله شد؟

سال هاست که راز حمله ویروس و بدافزار «استاکس نت» علیه تأسیسات هسته ای ایران ذهن بسیاری از کارشناسان امنیتی را به خود مشغول کرده‌است. همچنان این سؤال مطرح می‌شود که چگونه ایالات متحده آمریکا و اسرائیل بدافزار خود را روی سیستم‌های رایانه ای در تأسیسات غنی سازی اورانیوم بسیار امن «نطنز» نصب کردند.
به گزارش الشرق الاوسط، ویروس استاکس نت در نمونه اول آن، به منظور خرابکاری در برنامه هسته ای ایران در سال ۲۰۰۷ راه اندازی شد و به‌طور مؤثر آغازگر جنگ سایبری و دیجیتالی در قرن ۲۱ بود. این تاریخ مصادف بود با زمانی که ایران نصب اولین سری از سانتریفیوژها را در نیروگاه «بحث‌برانگیز» نطنز در مرکز ایران آغاز کرده بود.
در آن زمان، طراحی کدهای مخرب ویروس مدت‌ها بود که شکل گرفته بود. در سال ۲۰۰۶، یک خرابکاری آزمایشی روی سانتریفیوژهای مشابه صورت گرفت و نتایجش در اختیار جرج بوش قرار گرفت؛ بوش وقتی متقاعد شد این عملیات پنهانی امکان موفقیت دارد، دستور به اجرای آن داد.
سایت خبری «یاهونیوز» در گزارشی دربارهٔ کسی که برای ورود استاکس‌نت به تأسیسات هسته ای ایران کمک کرده اشاره می‌کند و می‌گوید: عامل آن حرکت نفوذی، که موجودیت و نقش او قبلاً گزارش نشده بود، یک مهره دستگاه‌های اطلاعاتی هلند در داخل ایران بود که به درخواست سیا و موساد، سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا و اسرائیل، استخدام شده بود.
به گفته چهار منبع آگاه اطلاعاتی، یک مهندس ایرانی که دستگاه اطلاعاتی هلند موسوم به ای‌آی‌وی‌دی اجیر کرده بود، داده‌های حساسی که به آمریکایی‌ها کمک کرد این بدافزار را وارد سیستم‌های نطنز کنند جمع‌آوری کرد و همین مهره بود که سپس دسترسی لازم برای وارد کردن استاکس‌نت به آن سیستم‌ها به وسیله یک حافظه فلش را فراهم کرد.
در سال ۲۰۰۴ از هلندی‌ها خواسته شد که به موساد و سیا برای ورود به تأسیسات کمک کنند. سه سال زمان برد تا یک مهندس مکانیک شاغل در نطنز این سلاح دیجیتالی را به سیستم‌های هدف منتقل کند.
براساس این گزارش هدف این عملیات موسوم به «بازی‌های المپیک» نه تخریب برنامه اتمی ایران بلکه ضربه زدن به آن برای خریداری زمان و به نتیجه رسیدن تلاش‌های دیپلماتیک بود.
ایران در سال ۲۰۱۵ با قدرت‌های جهان به توافق رسید تا در قبال تعلیق تحریم‌های مربوط برنامه هسته ای، بخش‌های حساس این برنامه را متوقف کند.
عملیات «بازی‌های المپیک» مأموریتی مشترک بین ایالات متحده آمریکا و اسرائیل بود که سی‌آی‌ای، موساد، آژانس امنیت ملی آمریکا، وزارت دفاع اسرائیل و آژانس امنیت ملی این کشور در آن دخیل بودند. اما به گفته منابع آگاه، آمریکا و اسرائیل همکارانی از سه کشور دیگر هم داشتند؛ به همین خاطر نام عملیات بازی‌های المپیک بود، استعاره‌ای از پنج حلقه نماد مشهورترین رویداد بین‌المللی ورزشی جهان. سه کشور همکار دیگر در این مأموریت هلند، آلمان و فرانسه بودند، هرچند سازمان اطلاعات بریتانیا نیز در این پروژه نقش داشته‌است.
نقش آلمان در عملیات استاکس‌نت ارائه جزییات فنی دربارهٔ سیستم‌های کنترل صنعتی ساخت شرکت زیمنس بود. نیروگاه نطنز از این سیستم برای کنترل گردش سانتریفیوژهایش استفاده می‌کند. فرانسه نیز اطلاعات مشابه دیگری در همین زمینه ارائه کرده بود.
اما در این بین، وظیفه هلندی‌ها حیاتی و منحصربه‌فرد بود، ارائه اطلاعات کلیدی دربارهٔ فعالیت‌های ایران در زمینه تهیه تجهیزات برنامه هسته‌ای از اروپا و همین‌طور ارائه اطلاعات دربارهٔ سانتریفیوژها. دلیل این امر برمی‌گردد به این‌که طراحی سانتریفیوژهای نطنز بر پایه طرح یک شرکت هلندی است که در سال ۱۹۷۰، یک دانشمند هسته‌ای پاکستانی به نام عبدالقدیر خان آن را دزدید. خان این طرح‌ها را برای راه‌اندازی برنامه هسته‌ای پاکستان به سرقت برده بود، اما بعد تصمیم گرفت اطلاعاتش را به کشورهای دیگر بفروشد؛ ایران و لیبی از مشتری‌های طرح سرقتی بودند.
برنامه هسته‌ای ایران، که سال‌ها بود فعالیت چندانی نداشت، ناگهان از سال ۱۹۹۶ دوباره جان گرفت، همان زمانی که ایران مجموعه طرح‌ها و اجزای سانتریفیوژها را مخفیانه از عبدالقدیر خان خریداری کرد. در سال ۲۰۰۰، ایران با هدف ساخت نیروگاهی با ظرفیت ۵۰ هزار سانتریفیوژ و تولید اورانیوم غنی‌شده، کلنگ مجموعه نظنز را به زمین زد.
سیا، موساد و ای‌آی‌وی‌دی (سرویس اطلاعاتی هلند) هیچ‌یک به سوالات یاهونیوز در این باره پاسخ نداده‌اند.



رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
TT

رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)

مصر و ایران توافق کردند مسیر بررسی و شناسایی ظرفیت‌های روابط دوجانبه را ادامه دهند.
وزیر خارجه و مهاجرت مصر، بدر عبدالعاطی، در یک نشست خبری مشترک با همتای ایرانی‌اش، عباس عراقچی، در قاهره در روز دوشنبه اعلام کرد: «مسیر جدیدی برای مشورت‌های سیاسی بین دو کشور آغاز شده که در سطحی پایین‌تر از وزیران خارجه برگزار خواهد شد و ابعاد مختلف روابط دوجانبه را بررسی خواهد کرد.»

عباس عراقچی روز دوشنبه به قاهره سفر کرد و با رئیس‌جمهور مصر، عبدالفتاح السیسی، دیدار داشت. همچنین دو نشست، یکی دوجانبه و دیگری گسترده‌تر، با وزیر خارجه مصر، بدر عبدالعاطی برگزار کرد. این دیدارها به‌عنوان نشانه‌ای از حرکت روابط دو کشور به‌سوی گام‌های نزدیک‌تر تلقی شد.

بر اساس بیانیه رسمی دفتر ریاست‌جمهوری مصر، السیسی و عراقچی «بر اهمیت ادامه مسیر فعلی برای بررسی چشم‌اندازهای توسعه مشترک روابط بین دو کشور تأکید کردند.»

وزیر خارجه مصر در این نشست خبری گفت که گفتگوها «بر لزوم گسترش روابط دوجانبه تمرکز داشت، با در نظر گرفتن نگرانی‌های هر دو طرف»، و تأکید کرد که «تمایل متقابل برای توسعه روابط وجود دارد.» او افزود که دیدارهای متقابل دو طرف «نشان‌دهنده تحول مثبتی در روابط دوجانبه است.»

از سوی دیگر، عباس عراقچی در این نشست خبری گفت: «این چهارمین دیدار من با رئیس‌جمهور السیسی است و بیش از ۱۰ دیدار نیز با وزیر خارجه مصر داشته‌ام. این نشان می‌دهد که کشورم چقدر به گسترش روابط با مصر اهمیت می‌دهد.»

او اضافه کرد: «اراده‌ای برای توسعه روابط و گسترش همکاری‌ها در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و دیگر زمینه‌ها وجود دارد.» عراقچی ادامه داد: «ما اراده‌ای داریم برای تقویت روابط و رفع موانع آن. مسیر اکنون بیش از هر زمان دیگری برای توسعه روابط باز است.»

وی همچنین به «ادامه گفت‌وگوهای سیاسی و توافق بر افزایش مبادلات تجاری و همکاری در چارچوب سازمان‌های بین‌المللی، به‌ویژه در موضوعات منطقه‌ای» اشاره کرد و گفت: «سطح اعتماد بین قاهره و تهران هیچ‌گاه تا این حد بالا نبوده است.»

ایران و مصر در سال ۱۹۷۹ روابط دیپلماتیک خود را قطع کردند و پس از ۱۱ سال، تنها در سطح کاردار روابط را از سر گرفتند. در دو سال گذشته، چندین دیدار میان وزیران دو کشور برای بررسی امکان توسعه روابط انجام شد. در مه ۲۰۲۳، دولت ایران به وزارت خارجه دستور داد تا گام‌هایی برای تقویت روابط با مصر بردارد.

افزون بر دیدارهای وزرای خارجه، دیدار میان السیسی و رئیس‌جمهور فقید ایران، ابراهیم رئیسی، در نوامبر ۲۰۲۴ در ریاض نیز از جمله نقاط عطف در این مسیر بود.

هدی رؤوف، استاد علوم سیاسی و رئیس بخش مطالعات ایران در مرکز مطالعات استراتژیک مصر، به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «سفر عراقچی به قاهره با هدف تداوم گفت‌وگوها و بررسی امکان نزدیکی بیشتر میان دو کشور انجام شده، به‌ویژه در شرایطی که ایران در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای بهبود روابط انجام داده و مصر نیز با احتیاط به این موضوع نگاه کرده است.»

او افزود: «این سفر حاکی از تحول مثبت در روابط و نشانگر گام‌هایی عملی در جهت نزدیکی بیشتر دو کشور در آینده است، به‌ویژه در زمینه گردشگری و تجارت، و نیز همکاری در پرونده‌های منطقه‌ای، به‌ویژه جنگ غزه و امنیت دریای سرخ.»

در دیدار میان السیسی و عراقچی، تحولات شتاب‌زده منطقه بررسی شد. رئیس‌جمهور مصر بر موضع کشورش مبنی بر رد گسترش دایره درگیری تأکید کرد و هشدار داد که «تشدید بحران ممکن است به جنگی فراگیر در سطح منطقه بینجامد که پیامدهای خطرناکی برای امنیت و منابع کشورهای منطقه خواهد داشت.» او همچنین بر اهمیت مذاکرات جاری بین ایران و آمریکا تأکید کرد.

السیسی همچنین خواستار «توقف فوری درگیری‌ها در نوار غزه و ارسال کمک‌های انسانی» شد و تأکید کرد که «بازگشت وضعیت عادی در تنگه باب‌المندب و دریای سرخ ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.»

عبدالعاطی و عراقچی در مشورت‌های سیاسی خود، علاوه بر روابط دوجانبه، به وضعیت در غزه، سوریه، لبنان، امنیت دریایی در دریای سرخ و مذاکرات ایران و آمریکا پرداختند.

وزیر خارجه مصر بر لزوم «حفظ آزادی کشتیرانی در دریای سرخ و بازگرداندن آرامش به منطقه» تأکید کرد و گفت: «مصر بیشترین آسیب را از تنش‌های نظامی منطقه دیده است.» او همچنین از توافق اخیر یمن و آمریکا و تأثیر مثبت احتمالی آن بر امنیت دریایی و تجارت جهانی استقبال کرد.

عراقچی نیز گفت: «مذاکرات درباره یمن و دریای سرخ به‌طور جزئی بررسی شد» و تأکید کرد که «حوثی‌ها همانند حماس و حزب‌الله گروه‌هایی مستقل هستند که تصمیمات خود را مستقل از تهران می‌گیرند.» او افزود: «حملات حوثی‌ها علیه اسرائیل و در حمایت از فلسطین است.»

از نوامبر ۲۰۲۳، حوثی‌ها در حمایت از غزه، به کشتی‌ها در دریای سرخ حمله کرده‌اند. این حملات موجب اختلال در تجارت جهانی و کاهش شدید درآمدهای کانال سوئز شده است.

عبدالعاطی همچنین گزارش همتای ایرانی‌اش درباره نتایج پنج دور مذاکرات میان ایران و آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای ایران را شنید و ابراز امیدواری کرد که این گفت‌وگوها به موفقیت برسد و «راه‌حلی مسالمت‌آمیز، جامع و پایدار برای کاهش تنش‌ها و برقراری آرامش در منطقه حاصل شود.»

او تأکید کرد که مصر مصمم است از هرگونه تنش و آشوب بیشتر در منطقه جلوگیری کند، چراکه این منطقه هم‌اکنون نیز با بحران‌های بزرگی دست‌وپنجه نرم می‌کند. عبدالعاطی گفت که قاهره کاملاً از مذاکرات برای کاهش تنش حمایت می‌کند و این مذاکرات را «فرصتی مناسب برای جلوگیری از تشدید بحران» دانست و از نقش مثبت عمان در این زمینه تمجید کرد.

او افزود: «در صورت وقوع درگیری نظامی، همه بازنده‌اند. این گزینه‌ای عاقلانه نیست. مصر همواره تأکید کرده که راه‌حل‌ها باید سیاسی باشد و نگرانی‌های همه طرف‌ها را در نظر بگیرد.»