​ «آثار اورانیوم» در انبار مخفی مورد ادعای نتانیاهو

​ «آثار اورانیوم» در انبار مخفی مورد ادعای نتانیاهو
TT

​ «آثار اورانیوم» در انبار مخفی مورد ادعای نتانیاهو

​ «آثار اورانیوم» در انبار مخفی مورد ادعای نتانیاهو

رویترز به نقل از دیپلمات های آگاه به روند بازرسی تاسیسات اتمی ایران از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی گزارش داد در نمونه هایی که بازرسان آژانس از یک انبار هسته ای مخفی آزمایش کردند آثار اورانیوم پیدا شده است. ایران تا کنون نسبت به این گزارش توضیحی ارائه نداده است.
اسرائيل ادعا  می‌کند این محل مخفی در جریان عملیات امنیتی موساد کشف شده است.
دو دیپلماتی که در جریان بازدید آژانس بین المللی انرژی اتمی هستند گفتند که نمونه برداری بازرسان آژانس از محلی در تهران که نخست وزیر اسرائیل آن را یک «انبار مخفی هسته ای» توصیف کرده بود نشان می دهد که در این محل اورانیوم وجود داشته است.
دیپلمات ها افزودند آژانس اتمی تحقیق در مورد منشا نمونه برداری اورانیوم در این محل را آغاز و از ایران در این باره سوال کرده است. حکومت ایران تا حالا درباره این موضوع اظهار نظر نکرده و همین می تواند منجر به افزایش تنش بین واشنگتن و تهران شود.
نتانیاهو در آوریل ۲۰۱۸ با به نمایش گذاشتن تعداد زیادی پوشه و سی دی درباره پرونده هسته ای ایران گفت «این مدرک دال بر بزرگ ترین آرشیو اسناد برنامه هسته ای محرمانه و نظامی ایران در محلی در جنوب تهران است. ماموران اسرائیلی تعداد فراوانی از اسناد را از این محل خارج کردند». ایران در آن زمان گفت «اسنادی که اسرائیل علنی کرده جعلی و این محل یک قالیشویی است».
اغلب اسنادی که نتانیاهو در آن زمان منتشر کرد به دوران قبل از برجام در ۲۰۱۵ برمی گردند.
نتانیاهو افزود «ایران پرونده های مهمی درباره فناوری هسته ای را از آن زمان نگهداری کرده و تجربه خود درباره جنگ افزار هسته ای را گسترش داده و همین منجر به شک و تردید در هدف اصلی ایران می شود».
او در ادامه گفت «ایران درباره عدم برخورداری از برنامه نظامی هسته ای دروغ گفته است. یکصد هزار فایل محرمانه نشان می دهد آنها دروغ گفته اند. دوما، حتی پس از امضای برجام ایران دانش هسته ای نظامی خود را با هدف استفاده در آینده حفظ کرد».
رویترز در اوایل ماه آوریل از قول منابع آگاه دیپلماتیک گفت بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی از انباری که نتانیاهو از آن به عنوان انبار هسته ای مخفی یاد کرده بود بازدید کردند.
یک دیپلمات گفت که‌ بازرسان آژانس بیش از یک بار در ماه مارس از این محل بازدید کردند.
منابع دیگر گفتند بازرسان آژانس به طور ناگهانی از این محل دیدن کرده اند.
منابع در آن زمان گفتند اگر مواد هسته ای در این محل وجود داشته باشند در نمونه برداری که از این منطقه انجام شده مشخص می شود. نتایج نمونه برداری بعد از ماه ژوئن اعلام می شود.
نتانیاهو در اظهاراتی در نشست مجمع عمومی سازمان ملل در سپتامبر ۲۰۱۸ از بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی خواست تا فورا از این محل بازدید کنند.
او افزود «ایران در این محل حدود ۱۵ کیلوگرم مواد رادیواکتیو ذخیره کرده که البته آنها را در آن زمان از تاسیسات خارج کرد».
نتانیاهو خاطر نشان کرد «این انبار نشان می دهد که با وجود امضای برجام بین ایران و قدرت های بزرگ در ۲۰۱۵ ایران همچنان به دنبال دست یابی به بمب هسته ای است». توافق هسته ای با هدف کاهش فعالیت های هسته ای ایران در مقابل کاهش تحریم ها امضا شد.
آژانس بین المللی انرژی هسته ای در آن زمان از لحن آمرانه نتانیاهو درباره دیکته کردن آنچه باید این نهاد انجام دهد عصبانی شد و گفت «تنها بعد از بررسی دقیق اطلاعات ارائه شده اقدام می کند و بازرسان در صورت نیاز اعزام می شوند».
یک مقام ایرانی در آوریل گذشته گفت «ما چیزی برای پنهان کردن نداریم. مجوز بازرسی از این محل توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی با توجه به قوانین و ضوابط بوده است».
۳۵ مورد بازرسی در سال ۲۰۱۷ توسط بازرسان آژانس از تاسیسات اتمی ایران انجام شده است. طبق گزارش سالانه محرمانه آژانس به کشورهای عضو که رویترز به نسخه ای از آن دست یافته تازه ترین آمار مربوط به سال ۲۰۱۷ است.
دیپلمات های آگاه به فعالیت های آژانس اتمی می گویند بازدید از تاسیسات ایران عمدتا زمانی انجام می شود که ایران پاسخ شفاف به پرسش های أژانس نمی دهد.
آخرین گزارش سه ماهه آژانس بین المللی انرژی هسته ای در ماه اوت منتشر شد. طبق این گزارش بازرسان آژانس از همه تاسیساتی که به دنبال آنها بودند بازدید کردند.
در این گزارش به تعلل ایران در پاسخ به بازرسان اشاره شده است.
منابع در آوریل گفتند بازرسی از برخی تاسیسات هسته ای بعد از تلاش گسترده امکان پذیر شد.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.