بررسی خواسته های معترضان از سوی مجلس عراق

فراخوان آمریکا برای پرهیز از خشونت

استقرار نیروهای ضد تروریسم عراق در بغداد
استقرار نیروهای ضد تروریسم عراق در بغداد
TT

بررسی خواسته های معترضان از سوی مجلس عراق

استقرار نیروهای ضد تروریسم عراق در بغداد
استقرار نیروهای ضد تروریسم عراق در بغداد

روز دوشنبه معترضان برای چهارمین روز متوالی در عراق به خیابان ها ریختند. همزمان جلسه پارلمان عراق برای بررسی پیامدهای اعتراضات مردمی و نحوه اجرای مطالبات معترضان  شد.
جلسه مجلس روز شنبه (۲۶ اکتبر) که قرار بود برای بررسی خواسته های معترضان تشکیل شود به حد نصاب نرسید.
صادق السلیطی نماینده مجلس به پیش از آغاز جلسه به خبرنگاران عراقی گفت « مجلس مطالبات معترضان را بررسیمی کند. نمایندگان وابسته به فراکسیون سائرون که در داخل ساختمان مجلس تحصن کرده اند نیز آماده شرکت در جلسه هستند».
چهار نماینده مجلس از جمله رائد فهمی دبیر کل حزب کمونیست عراق در پی گسترش دامنه اعتراضات مردمی استعفا دادند.
در این راستا، وزارت امور خارجه آمریکا ضمن ابراز همدردی با خانواده های قربانیان اعتراضات اخیر از کلیه گروه های عراق خواسته تا از رویکرد خشونت آمیز فاصله بگیرند.
به گزارش خبرگزاری آلمان وزارت امور خارجه آمریکا در بیانیه ای گفت «آمریکا به دقت اوضاع عراق را دنبال می کند و از همه گروه ها می خواهد تا از خشونت ورزی فاصله بگیرند. دولت آمریکا همچنین ضمن ابراز همدردی با خانواده های کشته شدگان در اعتراضات آخر هفته جاری برای کسانی که در جریان اعتراضات زخمی شده اند شفای عاجل آرزومند است».
این بیانیه افزود «دولت آمریکا به حمایت از دولت و مردم عراق ادامه می دهد و خواستار بازگشت امنیت و ثبات در کشور است».
وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که این کشور درباره تعطیلی اجباری رسانه و اعمال فشار و سانسو درباره اعتراضات در عراق به شدت نگران است.
به گفته بیانیه «آزادی مطبوعات یکی از اصول ثابت اصلاحات دموکراتیک است. ما از حق بدیهی آزادی بیان که قانون اساسی به کلیه رسانه ها داده حمایت و بر حق خبرنگاران برای برخورداری از امنیت و پوشش خبری آزاد تاکید می کنیم».
کمیساریای حقوق بشر عراق گفت که در سه روز نخستین اعتراضات ۷۴ نفر از معترضان بر اثر شلیک گلوله گشته و ۳۶۵۴ نفر زخمی و ۱۵۸ تن بازداشت شدند. ۱۲۳ نفر از کل بازداشت شدگان آزاد شده اند.
این نهاد حقوق بشری در بیانیه ای از استفاده ماموران امنیتی از گاز اشک آور و بمب های صوتی و چماق برای متقرق کردن معترضان در بغداد و شهرهای دیگر و ایجاد محدودیت برای شبکه های تلویزیونی و خبرنگاران انتقاد کرد.
پل جمهوریت که به منطقه سبز منتهی می شود همچنان مسدود است. معترضان در اطراف میدان التحریر بغداد و نیز استان های عراق چادرهای تحصن نصب کرده اند.
به گفته شاهدان عینی اعتراضات در ساعات اولیه روز کاهش و در ساعات بعد از ظهر و شب افزایش پیدا می کند. صدها هزار نفر در چادرهای تحصن مستقر هستند.
حضور نیروهای امنیتی در سطح خیابان ها افزایش پیدا کرده و نیروهای مبارزه با تروریسم در پی حملات پیاپی به ساختمان های دولتی و احزاب به خیابان ها اعزام شده اند. 



چگونه عراق از «تهدیدی وجودی خطرناک‌تر از داعش» نجات یافت؟

مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
TT

چگونه عراق از «تهدیدی وجودی خطرناک‌تر از داعش» نجات یافت؟

مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)

منابع دیپلماتیک در بغداد به روزنامه «الشرق الاوسط» گفتند مقام‌های عراقی نگران کشیده شدن کشور به جنگ میان ایران و اسرائیل بودند و آن را «تهدیدی وجودی برای عراق» توصیف کردند که خطرناک‌تر از تهدید داعش بود؛ همان گروهی که زمانی یک‌سوم خاک کشور را اشغال کرده بود.

این منابع توضیح دادند:
«داعش یک پدیده بیگانه بود که در نهایت باید از بدن عراق به‌ویژه با توجه به حمایت منطقه‌ای و بین‌المللی از بغداد برای مقابله با آن طرد می‌شد. اما جنگ ایران و اسرائیل، وحدت عراق را تهدید می‌کرد.»

شرح تهدید وجودی از نگاه منابع دیپلماتیک:

همزمان با آغاز جنگ، بغداد پیام‌هایی از اسرائیل از طریق جمهوری آذربایجان و کانال‌های دیگر دریافت کرد. در این پیام‌ها آمده بود که اسرائیل در صورت حمله‌ای از خاک عراق، پاسخ‌هایی «سخت و دردناک» خواهد داد. اسرائیل مسئولیت هرگونه حمله از خاک عراق را متوجه دولت عراق دانسته بود.

آمریکا نیز از زبان توصیه‌آمیز قبلی عبور کرد و مستقیماً نسبت به عواقب وخیم حملات احتمالی گروه‌های وابسته به ایران هشدار داد.

مقام‌های عراقی نگران «سناریوی فاجعه» بودند. سناریویی که در آن، گروه‌های عراقی به اسرائیل حمله می‌کردند و اسرائیل نیز با موجی از ترورهای هدفمند مشابه آنچه علیه فرماندهان حزب‌الله لبنان و ژنرال‌ها و دانشمندان ایرانی در آغاز جنگ انجام داد، پاسخ می‌داد.

به گفته این منابع، اگر اسرائیل حملات دردناکی علیه این گروه‌ها انجام می‌داد، خشم در میان شیعیان عراق شعله‌ور می‌شد. این وضعیت ممکن بود مرجعیت شیعه را وادار به اتخاذ موضعی جدی کند و در نتیجه، بحران به شکل تقابل مستقیم شیعیان با اسرائیل درمی‌آمد.

این سناریو باعث شد نگرانی‌هایی شکل گیرد مبنی بر اینکه سایر گروه‌های عراقی، شیعیان را مسئول کشاندن کشور به جنگی بدانند که می‌شد از آن دوری کرد. در چنین شرایطی، احتمال بروز شکاف دوباره میان شیعیان و سنی‌ها و تهدید دوباره برای وحدت عراق وجود داشت.

خطر دیگر، موضع احتمالی کردها بود. این احتمال وجود داشت که کردها اعلام کنند دولت مرکزی فقط نماینده یک گروه است، کشور از جنگ‌ها خسته شده و اقلیم دیگر نمی‌خواهد خود را با بغداد درگیر کند؛ چراکه نزدیکی به بغداد، اقلیم را وارد جنگ‌هایی می‌کند که نمی‌خواهد در آن‌ها شرکت داشته باشد.

نقش دولت السودانی

دولت محمد شیاع السودانی با ترکیبی از قاطعیت و تدبیر عمل کرد. به گروه‌ها هشدار داد که تحمل هیچ تلاشی برای کشاندن کشور به جنگی که وحدتش را تهدید می‌کند، ندارد. همزمان، کانال‌های ارتباطی با قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، به‌ویژه آمریکا، را باز نگه داشت.

موضع ایران و موازنه داخلی
دولت عراق از موضع تهران هم بهره برد. ایران نه‌تنها از گروه‌ها نخواست وارد جنگ شوند، بلکه آن‌ها را به خویشتنداری تشویق کرد. برخی معتقدند تهران نمی‌خواست پس از از دست دادن سوریه، روابطش با عراق را نیز قربانی کند.

عامل مهم دیگر، درک گروه‌ها از بزرگی جنگ بود. آن‌ها می‌دانستند این نبرد از توانشان فراتر است؛ به‌ویژه با توجه به شرایط حزب‌الله در لبنان و نفوذ اطلاعاتی اسرائیل درون ایران. اسرائیل نشان داده بود که اطلاعات دقیقی از گروه‌های دشمن دارد و با برتری تکنولوژیک خود، می‌تواند به اهدافش برسد.

سه حمله ناکام

با وجود فشارها، به گفته منابع دیپلماتیک، گروه‌های بی‌انضباط تلاش کردند سه حمله را طراحی و اجرا کنند؛ اما نیروهای امنیتی عراق توانستند پیش از اجرا آن‌ها را خنثی کنند.

منابع همچنین گفتند که ایران زخمی عمیق برداشت؛ چراکه اسرائیل جنگ را به خاک ایران کشاند و آمریکا را به هدف گرفتن تأسیسات هسته‌ای آن ترغیب کرد. به‌گفته این منابع، اگر ایران در پرونده هسته‌ای امتیاز ندهد، احتمال دور تازه‌ای از درگیری وجود دارد.