سیستانی: هیچ طرف خارجی نباید «اراده‌اش» را بر عراق تحمیل کند

سیستانی: هیچ طرف خارجی نباید «اراده‌اش» را بر عراق تحمیل کند
TT

سیستانی: هیچ طرف خارجی نباید «اراده‌اش» را بر عراق تحمیل کند

سیستانی: هیچ طرف خارجی نباید «اراده‌اش» را بر عراق تحمیل کند

علی سیستانی مرجع شیعیان عراق امروز جمعه اعلام کرد: هیچ طرف منطقه‌ای یا بین‌المللی نمی‌تواند «تصمیم و نظر» خود را بر بر معترضان عراقی تحمیل کند. 
به گزارش الشرق الاوسط، احمد صافی نماینده علی سیستانی در خطبه‌های نماز جمعه امروز کربلا گفت: هرگونه تغییر سیاسی در اختیار ملت عراق است و هیچ شخص، گروه یا طرفی با رویکردهای خاص یا کشور منطقه‌ای و بین‌المللی نمی‌تواند اراده مردم عراق را مصادره کرده و تصمیم خود را بر آنان تحمیل کند. 
به گزارش فرانس پرس، به نظر می‌رسد این اظهارات سیستانی پاسخی به گفته‌های علی خامنه ای رهبر ایران است که روز چهارشنبه گذشته، «ناآرامی‌های جاری در چند کشور» را به «دشمنان» نسبت داده و آن را «با اهداف لطمه زدن به آن کشورها و سلب امنیت از آنها» توصیف کرده‌است. 
خامنه ای «به دلسوزان عراق و لبنان» توصیه کرده که «اولویتشان علاج ناامنی» باشد.
 علی سیستانی در پیام امروز خود همچنین به صورت ضمنی به تلاش‌های مقتدی صدر روحانی شیعی که برخی معتقدند در حال موج سواری است و اقدامات هادی العامری از فرماندهان الحشد الشعبی که همگام با نظر ایران از موضع خود دربارهٔ استعفای عادل عبدالمهدی برگشته، اشاره کرده‌است. 
صافی ضمن تأکید بر لزوم عدم استفاده از نیروهای جنگی در برخورد با تظاهرکنندگان گفت: نباید اجازه داد عراق به لبه پرتگاه جنگ داخلی سوق داده شود.
شبه‌نظامیان گروه مقتدی صدر، موسوم به «سرایا السلام»، به حال آماده باش درآمده اند و شبه نظامیان الحشد الشعبی نیز شب گذشته با برپایی کارناوال ماشینی به خیابان‌ها آمدند تا نگرانی‌ها را در میان تظاهرکنندگان افزایش دهند.



فصلی نو در همکاری استراتژیک سعودی- آمریکا

شاهزاده محمد بن سلمان و رئیس‌جمهوری دونالد ترامپ هنگام سفر اخیرِ ترامپ به ریاض – ۱۳ مه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)
شاهزاده محمد بن سلمان و رئیس‌جمهوری دونالد ترامپ هنگام سفر اخیرِ ترامپ به ریاض – ۱۳ مه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)
TT

فصلی نو در همکاری استراتژیک سعودی- آمریکا

شاهزاده محمد بن سلمان و رئیس‌جمهوری دونالد ترامپ هنگام سفر اخیرِ ترامپ به ریاض – ۱۳ مه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)
شاهزاده محمد بن سلمان و رئیس‌جمهوری دونالد ترامپ هنگام سفر اخیرِ ترامپ به ریاض – ۱۳ مه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

محافل سیاسی آمریکا به سفر ولیعهد سعودی، محمد بن سلمان، در ۱۸ نوامبر ۲۰۲۵ به واشنگتن، به چشم رویدادی راهبردی و بسیار مهم می‌نگرند؛ رویدادی که عمق روابط آمریکا و سعودی را بازتعریف می‌کند و شراکت‌های اقتصادی و امنیتی میان این دو متحد تاریخی را تقویت خواهد کرد.
کاخ سفید با توجه و اهتمام بسیار خود را برای این سفر آماده می‌کند؛ سفری که تمام ویژگی‌های «سفرهای دولتی» رسمی را دارد؛ از جمله آیین استقبال صبحگاهی، جلسات در دفتر بیضی‌شکل، و برگزاری ضیافت شام رسمی. ترامپ نیز شامگاه جمعه، هنگام عزیمت به فلوریدا برای گذراندن تعطیلات آخر هفته، گفت این سفر «بیش از یک دیدار عادی است... ما پادشاهی عربی سعودی و ولیعهد را تکریم می‌کنیم».

ایستگاه‌های یک سفر استثنایی

منابع آگاه گفته‌اند که این سفر با مراسم استقبال در باغ جنوبی کاخ سفید (South Lawn) آغاز می‌شود، سپس مراسم رسمی دیگری در رواق جنوبی (South Portico) برگزار خواهد شد. پس از آن، ترامپ میزبان ولیعهد سعودی در دفتر بیضی برای برگزاری نشست دوجانبه خواهد بود؛ نشستی که امضای توافق‌نامه‌ها و صرف ناهار کاری در «اتاق هیئت دولت» (Cabinet Room) به دنبال خواهد داشت.
در ساعات پایانی روز سه‌شنبه، انتظار می‌رود کاخ سفید تحت نظارت بانوی اول، ملانیا ترامپ، ضیافت شامی را در «اتاق شرقی» (East Room) برگزار کند. نخستین مجموعه از دعوت‌نامه‌ها ارسال شده و فهرست مهمانان شامل مدیران ارشد شرکت‌ها، به همراه قانون‌گذاران و فرمانداران ایالتی است.
به گفته افراد آگاه از برنامه‌ریزی‌ها، ترامپ شخصاً با بعضی از مهمانان تماس گرفته و آنها را به این شام دعوت کرده است؛ موضوعی که شبکه «سی‌ان‌ان» نیز گزارش داده است.
برای روز چهارشنبه، پیش‌بینی می‌شود ترامپ و شاهزاده محمد بن سلمان، «فروم تجارت سعودی - آمریکایی» را در «مرکز کِنِدی» ریاست کنند؛ فورومی که به بررسی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در حوزه‌های انرژی، فناوری، خدمات مالی، بهداشت، و آموزش می‌پردازد.

نخستین سفر رسمی بزرگ در دوره دوم ترامپ

سفر ولیعهد سعودی به واشنگتن، نخستین سفر رسمی بزرگ است که ترامپ در دوره دوم ریاست‌جمهوری خود میزبانی می‌کند و این سفر چند ماه پس از آن صورت می‌گیرد که ترامپ در مه ۲۰۲۵ به‌عنوان نخستین مقصد خارجی دوره دوم خود، به سعودی سفر کرد.
ریاض در آن سفر شاهد امضای بزرگ‌ترین قرارداد فروش تسلیحات در تاریخ به ارزش نزدیک به ۱۴۲ میلیارد دلار بود؛ قراردادی برای تأمین تجهیزات و خدمات نظامی پیشرفته از سوی بیش از ۱۲ شرکت دفاعی آمریکایی برای سعودی.
محافل سیاسی و اقتصادی آمریکا این سفر محمد بن سلمان را بخشی از تلاش‌های گسترده‌تر برای تقویت همکاری میان دو کشور در بخش‌های کلیدی می‌شمارند؛ بخش‌هایی مانند انرژی، فناوری، زیرساخت، خدمات مالی، هوش مصنوعی، بهداشت و درمان و همچنین دفاع، به‌ویژه با توجه به برنامه سعودی برای سرمایه‌گذاری ۶۰۰ میلیارد دلاری در آمریکا طی چهار سال آینده؛ رقمی که در صورت فراهم شدن فرصت‌های بیشتر، امکان افزایش نیز دارد.

تقویت اتحاد آمریکایی – سعودی

برخی ناظران آمریکایی بر این باورند که این سفر، در بازآفرینی اتحاد آمریکا – سعودی در دوران ترامپ و در چارچوب جهت‌گیری‌های «چشم‌انداز ۲۰۳۰» سعودی نقشی سرنوشت‌ساز دارد؛ آن هم در حالی که انتظار می‌رود قراردادهایی چندین میلیارد دلاری در حوزه‌های دفاع و سرمایه‌گذاری امضا شود؛ امری که به اقتصاد آمریکا و سعودی هر دو کمک خواهد کرد.

محمد بن سلمان و دونالد ترامپ در ریاض، ۱۳ مه (رویترز)

آرون دیوید میلر، پژوهشگر مؤسسه «کارنگی برای صلح بین‌المللی»، می‌گوید: «سفر ولیعهد سعودی، محمد بن سلمان، به ایالات متحده، روابط سعودی – آمریکایی را به سطحی تازه ارتقا می‌دهد.»
میلر که ۲۴ سال در وزارت خارجه آمریکا تا سال ۲۰۰۳ خدمت کرده، در گفت‌وگو با «الشرق الاوسط» به اهمیت این سفر در پیشبرد بخش دفاع و هوش مصنوعی اشاره کرد و احتمال امضای یک توافق دفاعی مشترک را مطرح نمود. او همچنین بر آمادگی واشنگتن برای فروش نیمه‌رساناهای پیشرفته به ریاض تأکید کرد؛ «زیرا ولیعهد سعودی می‌کوشد کشورش را پس از ایالات متحده و چین، به سومین قدرت بزرگ جهان در حوزه محاسبات و هوش مصنوعی تبدیل کند.»
جیسون گرینبلات، فرستاده پیشین کاخ سفید در امور خاورمیانه، نیز در مقاله‌ای در مجله «نیوزویک» به رابطه دفاعی قدرتمند میان دو کشور اشاره کرد و آن را بسیار مهم برای بازدارندگی در برابر نیروهای خصم، حفاظت از خطوط کشتیرانی، و تأمین امنیت انرژی—که اقتصاد جهانی بر آن استوار است—دانست.
او نوشت که ولیعهد سعودی «تنها کشورش را به‌سوی آینده هدایت نمی‌کند؛ بلکه منطقه را نیز به‌گونه‌ای بازآفرینی می‌کند که با منافع مشترک در پیشرفت و ثبات سازگار باشد، بی‌آنکه از هویت فرهنگی و دینی سعودی کاسته شود.»
گرینبلات همچنین «چشم‌انداز ۲۰۳۰» را «جاه‌طلبانه‌ترین برنامه تحول اقتصادی در تاریخ معاصر» توصیف کرد؛ برنامه‌ای برای دور کردن اقتصاد از وابستگی به نفت، گسترش گردشگری، و تبدیل سعودی به مرکزی جهانی برای سرمایه‌گذاری و نوآوری.
او سعودی را «قدرتی نوخاسته در عرصه خلاقیت، فناوری و فرصت‌ها» توصیف کرد و نسبت به پیامدهای مثبت احتمالی یک توافق دفاعی رسمی میان دو کشور—از جمله امن‌تر و روشن‌تر و پربارتر شدن خاورمیانه—ابراز خوش‌بینی نمود.

ولیعهد سعودی، محمد بن سلمان، هنگام استقبال از ترامپ پس از ورود او به ریاض، ۱۳ مه (رویترز)

بی‌گمان پرونده‌های منطقه‌ای نیز بر میز گفت‌وگو قرار خواهند داشت؛ از توقف جنگ غزه و تلاش‌ها برای برپایی دولت فلسطینی، تا وضعیت سودان، لبنان، سوریه، عراق و یمن.
در خصوص لبنان، میلر گفت: «گمان می‌کنم سعودی‌ها در لبنان نفوذ دارند، و فکر می‌کنم آماده استفاده از آن هستند؛ اما این موضوع بستگی خواهد داشت به میزان آمادگی اسرائیل برای عقب‌نشینی (از جنوب لبنان). و به نظر من دولت آمریکا باید در کنار سعودی بایستد.»
او نتیجه گرفت که «تعهدات دفاعی، توافق نیمه‌رساناها و جنگنده‌های اف-۳۵ محورهای اصلی این سفر هستند.»
میلر همچنین به «رویکرد متوازن» ولیعهد در برقراری رابطه با همگان—including ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه—و کاهش تنش با ایران اشاره کرد و گفت این رویکرد «به سطحی قابل‌توجه از تنوع‌بخشی و ایجاد توازن» انجامیده است.

تحسین شخصی

رئیس‌جمهوری آمریکا، در جریان سفرش به ریاض در ماه مه، تحسین فراوانی نسبت به ولیعهد سعودی ابراز کرد و گفت: «واقعاً فکر می‌کنم ما خیلی همدیگر را دوست داریم.»
او محمد بن سلمان را «مردی عالی» و «دوست من» توصیف کرد.
در گزارشی از شورای شیکاگو در امور جهانی، از سفر ولیعهد سعودی به آمریکا به‌عنوان «فرصتی برای تقویت دوره‌ای تازه و مثبت» یاد شده؛ دوره‌ای که بر رابطه شخصی قوی میان ترامپ و محمد بن سلمان و پیوندهای تجاری عمیق میان نخبگان دو کشور استوار است.
این شورا پیش‌بینی کرد که مذاکرات و توافق‌های اقتصادی و دفاعی و همکاری در زمینه هوش مصنوعی و انرژی انجام شود.
روزنامه «نیویورک تایمز» نیز نوشت که رئیس‌جمهوری ترامپ در پی اتخاذ ترتیباتی تاریخی است، از جمله قراردادهای بزرگ تسلیحاتی و تجاری، که می‌تواند اقتصاد آمریکا را تقویت و رقابت آمریکا با چین را افزایش دهد.

 


ولیعهد سعودی عازم واشنگتن شد

ولیعهد سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان (خبرگزاری واس)
ولیعهد سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان (خبرگزاری واس)
TT

ولیعهد سعودی عازم واشنگتن شد

ولیعهد سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان (خبرگزاری واس)
ولیعهد سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان (خبرگزاری واس)

ولیعهد و رئیس شورای وزیران پادشاهی عربی سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان بن عبدالعزیز، امروز دوشنبه به ایالات متحده رفت. 

این سفر یک «بازدید کاری رسمی» است که بر اساس دستور خادم حرمین شریفین، ملک سلمان بن عبدالعزیز، و در پاسخ به دعوت ارائه‌شده از سوی رئیس‌جمهور ایالات متحده، دونالد ترامپ، انجام شد.

دیوان پادشاهی سعودی اعلام کرد که ولیعهد سعودی در جریان این سفر با رئیس‌جمهور ترامپ دیدار خواهد کرد تا درباره روابط دوجانبه و راه‌های تقویت آن در حوزه‌های مختلف گفت‌وگو و همچنین مسائل مورد اهتمام مشترک را بررسی کند.

محافل سیاسی آمریکا به سفر ولیعهد سعودی به‌عنوان رویدادی استراتژیک و بسیار مهم می‌نگرند؛ سفری که می‌تواند عمق روابط دو کشور را بازتعریف و شراکت‌های اقتصادی و امنیتی میان این دو متحد دیرینه را تقویت کند.

کاخ سفید نیز با توجه ویژه خود را برای این سفر آماده می‌کند؛ سفری که شامل همه تشریفات یک «دیدار دولتی» است؛ از مراسم استقبال صبحگاهی و نشست‌ها در دفتر بیضی گرفته تا برگزاری ضیافت شام رسمی.

ترامپ عصر جمعه، هنگام عزیمت به فلوریدا برای گذراندن تعطیلات آخر هفته، گفت این سفر «فراتر از یک دیدار ساده است... ما در واقع از پادشاهی عربی و ولیعهد آن تجلیل می‌کنیم».

در میانه تحولات منطقه و انتظارات دو کشور، دو تحلیلگر سعودی پیش‌بینی می‌کنند که نتایج سفر شاهزاده محمد بن سلمان به واشنگتن—که در مقطع مهمی از روابط نودساله دو کشور انجام می‌شود—درخور توجه و رو به افزایش باشد.

محورهای اصلی این سفر، تقویت روابط دوجانبه و گسترش آن به افق‌های بلندتر، پیگیری پرونده‌های بلندپروازانه‌ای است که دو طرف در ماه‌های گذشته درباره آنها گفت‌وگو کرده‌اند، و همچنین رسیدگی به بحران‌های منطقه‌ای که ریاض و واشنگتن بر ضرورت حل‌وفصل مسالمت‌آمیز آنها تأکید دارند.

در این میان، نقش «شورای بازرگانی آمریکا و سعودی» به‌عنوان پلی راهبردی میان بخش‌های دولتی و خصوصی دو کشور برجسته می‌شود؛ نهادی که مأموریتش تبدیل اهداف مشترک به شراکت‌های اقتصادی پایدار و پروژه‌های سرمایه‌گذاری مؤثر است.

چارلز حلّاب، مدیرعامل این شورا، در گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» پیش‌بینی کرد که این سفر بتواند با شتاب‌بخشیدن به همکاری در حوزه‌های کلیدی مرتبط با «چشم‌انداز ۲۰۳۰ سعودی»—از جمله حوزه دفاعی، هوش مصنوعی، تحول دیجیتال و صنایع مرتبط با کیفیت زندگی—شراکت راهبردی دو کشور را بیش از پیش تقویت کند.


ریاض و واشنگتن… افزایش سرمایه‌گذاری و تنوع جریان‌های تجاری

بندر جده  (سازمان کل بنادر سعودى)
بندر جده (سازمان کل بنادر سعودى)
TT

ریاض و واشنگتن… افزایش سرمایه‌گذاری و تنوع جریان‌های تجاری

بندر جده  (سازمان کل بنادر سعودى)
بندر جده (سازمان کل بنادر سعودى)

روابط اقتصادی میان سعودی و ایالات متحده اهمیت تازه‌ای یافته است، به‌ویژه در سایهٔ سفر قریب‌الوقوع شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد و رئیس شورای وزیران سعودی، به واشنگتن. این سفر چارچوب زمانی مناسبی را برای برجسته کردن تحول کیفی‌ای که شراکت راهبردی میان دو کشور شاهد آن است، فراهم می‌آورد.
سال ۲۰۲۴ شاهد رشد چشمگیر و مهمی در حوزه‌های سرمایه‌گذاری و تجارت بود؛ رشدی که به تثبیت جایگاه ریاض و واشنگتن به‌عنوان دو شریک اصلی و غیرقابل‌جایگزین در اقتصاد جهانی انجامید. حجم مبادلات تجاری میان دو طرف به حدود ۱۲۱.۷ میلیارد ریال سعودى، یعنی ۳۲.۵ میلیارد دلار رسید؛ رقمی که دلالت آشکاری بر ظرفیت عظیم پیوند اقتصادی و تداوم شتاب همکاری مشترک میان بزرگ‌ترین اقتصادهای خاورمیانه و جهان دارد.
در زمینهٔ سرمایه‌گذاری، ایالات متحده به تقویت حضور خود در بازار سعودی ادامه داد؛ چنان‌که ارزش سرمایه‌گذاری‌های آن از ۵۹.۷ میلیارد ریال در سال ۲۰۲۰ به ۶۸.۳ میلیارد ریال در سال ۲۰۲۴ افزایش یافت؛ امری که بیانگر اعتماد روزافزون شرکت‌های آمریکایی به محیط سرمایه‌گذاری سعودى است؛ محیطی که با «چشم‌انداز ۲۰۳۰» تقویت شده و فرصت‌های گسترده‌ای در بخش‌های انرژی، صنعت، فناوری و خدمات فراهم می‌سازد.
اما در بخش صادرات سعودى به ایالات متحده، ارزش صادرات در سال ۲۰۲۴ به ۴۸ میلیارد ریال (معادل ۱۲.۸ میلیارد دلار) رسید؛ صادراتی که بخش‌های کودهای شیمیایی، مواد شیمیایی آلی، و هواپیماها و فضاپیماها و قطعات آنها در صدر آن قرار دارد؛ موضوعی که تکامل پایگاه صنعتی سعودى و تنوع صادرات آن در بازارهای جهانی را برجسته می‌سازد.
در مقابل، واردات سعودى از ایالات متحده به حدود ۷۳.۷ میلیارد ریال (معادل ۱۹.۷ میلیارد دلار) رسید که نسبت به سال گذشته ۴.۵ درصد رشد را نشان می‌دهد و بر استمرار فعالیت تجاری متقابل تأکید می‌کند. این ارقام بیانگر عمق شراکت اقتصادی میان دو کشور است؛ شراکتی که فراتر از مبادلات تجاری به حوزه‌های گسترده‌تری همچون سرمایه‌گذاری، فناوری و انرژی‌های تجدیدپذیر می‌رسد و مسیری را ترسیم می‌کند که آیندهٔ همکاری راهبردی ریاض و واشنگتن را تقویت خواهد کرد.
سهم نسبی مهم‌ترین واردات سعودى از ایالات متحده شامل ۲۶ درصد برای مخازن، ماشین‌آلات، دستگاه‌های مکانیکی و ابزارهای صنعتی و قطعات آنهاست؛ در حالی که وسایل نقلیه (به‌استثنای موارد مربوط به خطوط راه‌آهن) و قطعات و لوازم آنها ۱۳.۲ درصد از کل واردات را تشکیل می‌دهد.
همچنین ابزار و دستگاه‌های نوری، مواد تصویربرداری و سنجش و تجهیزات پزشکی و قطعات آنها ۷.۸ درصد را شامل می‌شود، و ۶.۴ درصد نیز مربوط به ماشین‌آلات، دستگاه‌ها و تجهیزات الکتریکی و قطعات آنهاست.
این شاخص‌ها ساختار متنوع واردات سعودى از بازار آمریکا و اهمیت آن را در پشتیبانی از بخش‌های صنعتی و فناورانهٔ داخل کشور نشان می‌دهد؛ امری که به استمرار رشد اقتصادی و توسعهٔ زنجیره‌های تأمین ملی در چارچوب شراکت راهبردی رو به گسترش میان دو کشور کمک می‌کند.