"سلام نظامی" تماشاگران تبریزی به عمليات نظامى تركيه در سوریه جنجال آفرید

رشد احساسات قومی در فوتبال ایران

تابناك
تابناك
TT

"سلام نظامی" تماشاگران تبریزی به عمليات نظامى تركيه در سوریه جنجال آفرید

تابناك
تابناك

مسابقه میان تیم‌های استقلال تهران و تراکتورسازی تبریز در لیگ برتر فوتبال ایران تحت تأثیر حمله نظامی اخیر ترکیه به شمال سوریه قرار داشت و با جنجال‌ها و حاشیه‌هایی همراه شد و مقام امنیتی تبریز نیز تعدادی از تماشاگران را دستگیر کرد.
به گزارش الشرق الاوسط، تراکتور و استقلال (جمعه ۱۰ آبان ۹۸) در هفته نهم رقابت‌های لیگ برتر فوتبال به مصاف هم رفتند که این دیدار با نتیجه ۴ بر ۲ به سود استقلال خاتمه یافت.
هواداران تراکتورسازی در این بازی شعارهایی علیه کردها و همچنین وریا غفوری بازیکن کردزبان تیم فوتبال استقلال تهران سر دادند.
شعارهای هواداران تراکتورسازی در دفاع از ترکیه در حمله به کردهای سوریه بود. شعار علیه وریا غفوری نیز به این خاطر بود که او چند باری در حمایت از کردهای سوریه در برابر تهاجم ترکیه موضع‌گیری کرده بود.
خبرگزاری ایسنا امروز در این باره نوشت: معاون امنیتی انتظامی وزارت کشور از دستگیری ۷ تماشاگر بازی تراکتور استقلال «به دلیل حرکت خارج از عرف فوتبال» خبر داد.
بازتاب حوادث ورزشگاه تبریز در رسانه‌های ترکیه
از سوی دیگر، فریاد زدن نام ترکیه و دادن سلام نظامی هنگام تلاوت قرآن در مراسم آغازین بازی؛ در رسانه‌های ترکیه نیز بازتاب داشته‌است و آنها از این موضوع استقبال کرده‌اند.
در همین خصوص، خبرگزاری آناتولی ترکیه نوشت: «طرفداران تیم فوتبال تراکتور تبریز دیدار با استقلال تهران در ورزشگاه ۸۰ هزار نفری تبریز فریادهای «ترکیه، ترکیه، ترکیه» سردادند. بسیاری از تماشاگران تبریزی نیز در زمان انجام این عملیات پرچم ترکیه را با خود به ورزشگاه مذکور برده بودند».
علاوه بر این‌ها شبکه‌های تلویزیونی نزدیک به رجب طیب اردوغان نخست‌وزیر ترکیه نیز با پخش فیلم شعارهای ورزشگاه تبریز از آنها به عنوان حمایت از عملیات نظامی در سوریه یاد کردند.
 
مخالفت تمام قد تندروهای ایران
در همین زمینه خبرگزاری دولتی ایرنا گزارش داد؛ نادر قاضی‌پور نماینده مردم ارومیه از حواشی ایجاد شده در بازی تیم‌های تراکتورسازی و استقلال عذرخواهی کرد و گفت: «از هواداران تیم‌ها به خصوص تیم تراکتور می‌خواهیم به هیچ وجه به قومیت‌ها، فارس‌ها، کردها و گیلک‌ها توهین نکنند.»
او پیش از این در گفتگو با خبرگزاری خانه ملت خواستار «برخورد با عاملان شعارهای نژاد پرستانه، غیراخلاقی، سیاسی و انحرافی» در بازی تراکتورسازی تبریز شد.
از سوی دیگر نگرانی‌ها از گسترش این حس قومی در میان جریان‌های محافظه کار در ایران شدت گرفته به طوری که احمد علیرضابیگی نماینده تبریز در گفت‌وگو با خبرگزاری خانه ملت، حمله نظامی ترک‌ها به کردنشین‌های سوری را بر اتحاد این دو قوم در ایران بی تأثیر دانسته و گفته: «اینکه اکنون قوم کرد امروز مورد تهدید و هجمه قرار گرفته به واسطه سوء کارکردهای مدیریتی رهبران کُرد در اقلیم کردستان عراق و در بخش کردنشین سوریه است».
در مقابل خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه پاسداران در گزارشی با عنوان «تحرک مشکوک در تبریز؛ سلام نظامی به ترکیه» آورده‌است: «البته که شعارها و اقدامات هواداران تراکتور در دیدار با استقلال، تازه نیست و فدراسیون فوتبال پیش از این هم بارها از اقدامات آنها چشم‌پوشی کرده‌است. چشم‌پوشی کردن از اقداماتی که باعث شد در این دیدار شعارها و اقدامات آنها شدت بگیرد».
روزنامه جام جم وابسته به سازمان رادیو و تلویزیون ایران نیز در گزارشی با عنوان «رسوایی در تبریز، ذوق زدگی در ترکیه!»، شعارهای تماشاگران تبریزی را «قومیتی، نژادپرستانه و تجزیه طلبانه» توصیف کرد.
سایت رجانیوز وابسته به سپاه نیز «از اهتزاز پرچم کشورهای بیگانه در ورزشگاه‌ها و اهانت به قومیت‌های ایران، با چاشنی شعارهای جدایی‌طلبانه» انتقاد کرده و «جری‌تر شدن فرصت‌طلبان را در سایه بی‌توجهی مسئولین» دانسته و گفته «تا کی قرار است امنیت ملی آماج حملات عده‌ای آشوب‌طلب باشد؟»
چندی پیش نیز سایت فردا نزدیک به اصولگرایان به هوارداران تبریزی از «فعالیت پان‌ترکیسم متعصب پشت نقاب فوتبال تبریز» هشدار داده بود.
 
ریشه حاشیه‌های ورزشگاه‌ها از کجاست؟
در خارج از زمین فوتبال نیز قومیت ترک بزرگترین قومیت در ایران شمرده می‌شود و تیم تراکتور به نمادی برای مظلومیت این قومیت. در فضای پارلمان نیز فراکسیون ترک‌زبان‌ها از ابتدای مجلس دهم تشکیل شد و نزدیک به ۱۰۰ نماینده در آن عضو هستند یعنی چیزی در حدود یک سوم کل نمایندگان مجلس.
سه سال قبل و در بحبوحه بالا گرفتن تنش بین ایران و کشورهای خلیج، و اتفاقاً در بازی تراکتورسازی با استقلال تهران، طرفداران این تیم تبریزی اقدام به سر دادن شعار «خلیج عربی» کردند.
مرداد ماه سال گذشته، در بازی تراکتورسازی با پرسپولیس تهران، با دست گرفتن پرچم کشور جمهوری آذربایجان، خواستار جدایی از ایران بودند.
در شهریور ماه سال جاری نیز، باز هم در بازی پرسپولیس تهران و تراکتورسازی تبریز، هواداران این تیم تبریزی، پرچم ترکیه را در ورزشگاه تبریز به اهتزاز درآوردند.
در سال ۱۳۹۱ و در جریان بازی تراکتورسازی با نماینده کشور امارات متحده عربی، برخی از طرفداران این تیم با زبان انگلیسی در بنری بزرگ نوشته بودند: «آذربایجان ایران نیست.»
طرفداران تیم‌های ترک‌زبان معتقدند نتایج بازی‌های تراکتورسازی و ماشین‌سازی به دلیل ترک ستیزی با ناداوری‌ها تغییر می‌یابد. این اظهارات یک روز قبل از این بازی از زبان رسول خطیبی سرمربی ماشین‌سازی مطرح شد. او معتقد است که تماشاگران پرسپولیس تهران در ورزشگاه آزادی علیه او و تیمش فحاشی کردند.
ناظران معتقدند که این اقدامات اخیر در نتیجه رشد احساسات قومی در فوتبال ایران شکل گرفته‌است.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.