آغاز «گام چهارم کاهش تعهدات برجامی» ایران از فردا

صالحی: در ۴ دقیقه می‌توانیم به غنی‌سازی ۲۰٪ برسیم * روحانی: گازدهی به سانترفیوژهای فردو را آغاز می‌کنیم

آغاز «گام چهارم کاهش تعهدات برجامی» ایران از فردا
TT

آغاز «گام چهارم کاهش تعهدات برجامی» ایران از فردا

آغاز «گام چهارم کاهش تعهدات برجامی» ایران از فردا

حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران اعلام کرد که به سازمان انرژی اتمی دستور خواهد داد تا از فردا ۱۵ آبان «گام چهارم کاهش تعهدات برجامی» را بردارد. وی گفت که از فردا تزریق گاز به سانتریفوژها در تأسیسات هسته‌ای فردو آغاز خواهد شد.
به گزارش الشرق الاوسط، تهران روز گذشته نیز از ساخت تعدادی «ماشین جدید سانتریفیوژ» در دو ماه اخیر خبر داده‌است.
رئیس‌جمهوری ایران که امروز سه‌شنبه ۱۴ آبان (پنجم نوامبر) در مراسم افتتاح رسمی «کارخانه نوآوری آزادی» سخن می‌گفت، اعلام کرد که «از فردا تزریق گاز به ۱۰۴۴ سانتریفیوژ در فردو آغاز می‌شود.»
حسن روحانی با اشاره به اقدامات ایران در راستای کاهش تعهدات برجامی اضافه کرد: «من امروز به سازمان انرژی اتمی می‌گویم که از فردا گام چهارم کاهش تعهدات برجامی را بردارند. البته پیشاپیش به ۱+۴ اعلام می‌کنم که فعالیت ما با نظارت آژانس انرژی اتمی خواهد بود.»
رئیس‌جمهوری ایران در عین حال گفت: «گام چهارم ما مانند سه گام دیگر قابل بازگشت است و اگر آن‌ها به تعهدات خود در اول ژانویه ۲۰۱۷ بازگردند ما هم به این تاریخ برمی‌گردیم.»
روحانی ادامه داد: «طبق برجام ۱۰۴۴ سانتریفیوژ در فردو داریم که قرار بود آن‌ها بچرخند اما به آن‌ها گاز تزریق نکنیم اما از فردا گازدهی را در فردو آغاز می‌کنیم. ما حساسیت‌های طرف مقابل را می‌دانیم و همچنین می‌دانیم که ممکن است آن‌ها سر و صدا کنند اما هر وقت آن‌ها به تعهدات خود عمل کردند این گام ما قابل بازگشت خواهد بود.»
مطابق توافق برجام ایران هزار و ۴۴ سانترفیوژ در مرکز اتمی فردو دارد که پس از اجرایی شدن برجام قرار بود برای غنی سازی اورانیوم استفاده نشود.
مرکز اتمی فردو یکی از موارد عمده اختلاف ایران و گروه ۱+۵ شامل آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین به همراه آلمان بود. این مرکز به عنوان پشتیبانی از کاخانه غنی سازی اورانیوم نطنز و در دل کوه‌های جنوب تهران در نزدیکی قم ساخته شده‌است.
درخواست کشورهای گروه ۱+۵ در جریان مذاکرات اتمی برچیده شدن این مرکز بود اما سرانجام پس از گفت و گوهای فشرده و طولانی، دو طرف کردند فردو از مرکز غنی سازی به مرکز تحقیق و توسعه تبدیل شود و تعداد سانترفیوژهای آن به هزار و ۴۴ ماشین کاهش پیدا کند.
مطابق توافق اتمی برجام سانتفیوژهای باقی مانده در فردو می‌بایست جنبه تحقیق و توسعه داشته باشد و از آن برای غنی سازی اورانیوم استفاده نشود.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، رئیس‌جمهوری ایران با بیان اینکه «ما در عین حال به تمام مذاکرات پشت پرده متعهد هستیم»، افزود: «ما مذاکرات را ادامه می‌دهیم. البته چون در هفته‌های اخیر به توافق نرسیدیم گام چهارم را برمی‌داریم اما در دو ماه آینده به مذاکرات ادامه می‌دهیم و اگر همه تحریم‌ها برداشته شد و ما توانستیم نفت را بفروشیم و از سود بانک‌های خود استفاده کنیم ما هم به شرایط گذشته بازمی‌گردیم.»
حسن روحانی همچنین با اشاره به اینکه «معتقدم ما راه درستی انتخاب کردیم» یادآور شد: «دنیا باید بداند که ملت ایران هم مقاوم است و هم اهل مذاکره.»
از سوی دیگر، روز گذشته خبرگزاری مهر گزارش داد، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران گفته «در ۴ دقیقه می‌توانیم به غنی سازی ۲۰ درصد برسیم.»
صالحی که در نشستی خبری صحبت می‌کرد افزود: «امیدواریم که به این مرحله نرسیم ولی هرگاه مقام‌های ارشد دستور چنین کاری را دهند، ما در ۴ دقیقه به آن دست پیدا می‌کنیم.»
صالحی همچنین از ساخت تعدادی «ماشین جدید سانتریفیوژ» در دو ماه اخیر خبر داده‌است.
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران گفته: «قبل از برجام سوی عملیاتی ما حدود ۱۱ هزار بود. بعد از گام سوم [کاهش تعهدات برجامی] سوی ما به ۸۶۰۰ رسیده. یعنی در عرض دو ماه به مقدار سوی قبل از برجام رسیده‌ایم.»
سو (SWU) واحد غنی سازی اورانیوم است.
صالحی ابراز امیدواری کرده که ادامه غنی سازی به ساخت مجتمع سوخت برای بوشهر منجر شود.
این مقام دولت ایران میزان اورانیوم غنی شده را ۵۰۰ کیلو عنوان کرده و گفته که این کشور روزانه ۵ گرم اورانیوم غنی می‌کند.
صالحی خبر داده که ایران در حال ساخت دو نیروگاه جدید در بوشهر است و هفته دیگر بتن ریزی آن را آغاز می‌کند.



رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
TT

رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)

مصر و ایران توافق کردند مسیر بررسی و شناسایی ظرفیت‌های روابط دوجانبه را ادامه دهند.
وزیر خارجه و مهاجرت مصر، بدر عبدالعاطی، در یک نشست خبری مشترک با همتای ایرانی‌اش، عباس عراقچی، در قاهره در روز دوشنبه اعلام کرد: «مسیر جدیدی برای مشورت‌های سیاسی بین دو کشور آغاز شده که در سطحی پایین‌تر از وزیران خارجه برگزار خواهد شد و ابعاد مختلف روابط دوجانبه را بررسی خواهد کرد.»

عباس عراقچی روز دوشنبه به قاهره سفر کرد و با رئیس‌جمهور مصر، عبدالفتاح السیسی، دیدار داشت. همچنین دو نشست، یکی دوجانبه و دیگری گسترده‌تر، با وزیر خارجه مصر، بدر عبدالعاطی برگزار کرد. این دیدارها به‌عنوان نشانه‌ای از حرکت روابط دو کشور به‌سوی گام‌های نزدیک‌تر تلقی شد.

بر اساس بیانیه رسمی دفتر ریاست‌جمهوری مصر، السیسی و عراقچی «بر اهمیت ادامه مسیر فعلی برای بررسی چشم‌اندازهای توسعه مشترک روابط بین دو کشور تأکید کردند.»

وزیر خارجه مصر در این نشست خبری گفت که گفتگوها «بر لزوم گسترش روابط دوجانبه تمرکز داشت، با در نظر گرفتن نگرانی‌های هر دو طرف»، و تأکید کرد که «تمایل متقابل برای توسعه روابط وجود دارد.» او افزود که دیدارهای متقابل دو طرف «نشان‌دهنده تحول مثبتی در روابط دوجانبه است.»

از سوی دیگر، عباس عراقچی در این نشست خبری گفت: «این چهارمین دیدار من با رئیس‌جمهور السیسی است و بیش از ۱۰ دیدار نیز با وزیر خارجه مصر داشته‌ام. این نشان می‌دهد که کشورم چقدر به گسترش روابط با مصر اهمیت می‌دهد.»

او اضافه کرد: «اراده‌ای برای توسعه روابط و گسترش همکاری‌ها در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و دیگر زمینه‌ها وجود دارد.» عراقچی ادامه داد: «ما اراده‌ای داریم برای تقویت روابط و رفع موانع آن. مسیر اکنون بیش از هر زمان دیگری برای توسعه روابط باز است.»

وی همچنین به «ادامه گفت‌وگوهای سیاسی و توافق بر افزایش مبادلات تجاری و همکاری در چارچوب سازمان‌های بین‌المللی، به‌ویژه در موضوعات منطقه‌ای» اشاره کرد و گفت: «سطح اعتماد بین قاهره و تهران هیچ‌گاه تا این حد بالا نبوده است.»

ایران و مصر در سال ۱۹۷۹ روابط دیپلماتیک خود را قطع کردند و پس از ۱۱ سال، تنها در سطح کاردار روابط را از سر گرفتند. در دو سال گذشته، چندین دیدار میان وزیران دو کشور برای بررسی امکان توسعه روابط انجام شد. در مه ۲۰۲۳، دولت ایران به وزارت خارجه دستور داد تا گام‌هایی برای تقویت روابط با مصر بردارد.

افزون بر دیدارهای وزرای خارجه، دیدار میان السیسی و رئیس‌جمهور فقید ایران، ابراهیم رئیسی، در نوامبر ۲۰۲۴ در ریاض نیز از جمله نقاط عطف در این مسیر بود.

هدی رؤوف، استاد علوم سیاسی و رئیس بخش مطالعات ایران در مرکز مطالعات استراتژیک مصر، به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «سفر عراقچی به قاهره با هدف تداوم گفت‌وگوها و بررسی امکان نزدیکی بیشتر میان دو کشور انجام شده، به‌ویژه در شرایطی که ایران در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای بهبود روابط انجام داده و مصر نیز با احتیاط به این موضوع نگاه کرده است.»

او افزود: «این سفر حاکی از تحول مثبت در روابط و نشانگر گام‌هایی عملی در جهت نزدیکی بیشتر دو کشور در آینده است، به‌ویژه در زمینه گردشگری و تجارت، و نیز همکاری در پرونده‌های منطقه‌ای، به‌ویژه جنگ غزه و امنیت دریای سرخ.»

در دیدار میان السیسی و عراقچی، تحولات شتاب‌زده منطقه بررسی شد. رئیس‌جمهور مصر بر موضع کشورش مبنی بر رد گسترش دایره درگیری تأکید کرد و هشدار داد که «تشدید بحران ممکن است به جنگی فراگیر در سطح منطقه بینجامد که پیامدهای خطرناکی برای امنیت و منابع کشورهای منطقه خواهد داشت.» او همچنین بر اهمیت مذاکرات جاری بین ایران و آمریکا تأکید کرد.

السیسی همچنین خواستار «توقف فوری درگیری‌ها در نوار غزه و ارسال کمک‌های انسانی» شد و تأکید کرد که «بازگشت وضعیت عادی در تنگه باب‌المندب و دریای سرخ ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.»

عبدالعاطی و عراقچی در مشورت‌های سیاسی خود، علاوه بر روابط دوجانبه، به وضعیت در غزه، سوریه، لبنان، امنیت دریایی در دریای سرخ و مذاکرات ایران و آمریکا پرداختند.

وزیر خارجه مصر بر لزوم «حفظ آزادی کشتیرانی در دریای سرخ و بازگرداندن آرامش به منطقه» تأکید کرد و گفت: «مصر بیشترین آسیب را از تنش‌های نظامی منطقه دیده است.» او همچنین از توافق اخیر یمن و آمریکا و تأثیر مثبت احتمالی آن بر امنیت دریایی و تجارت جهانی استقبال کرد.

عراقچی نیز گفت: «مذاکرات درباره یمن و دریای سرخ به‌طور جزئی بررسی شد» و تأکید کرد که «حوثی‌ها همانند حماس و حزب‌الله گروه‌هایی مستقل هستند که تصمیمات خود را مستقل از تهران می‌گیرند.» او افزود: «حملات حوثی‌ها علیه اسرائیل و در حمایت از فلسطین است.»

از نوامبر ۲۰۲۳، حوثی‌ها در حمایت از غزه، به کشتی‌ها در دریای سرخ حمله کرده‌اند. این حملات موجب اختلال در تجارت جهانی و کاهش شدید درآمدهای کانال سوئز شده است.

عبدالعاطی همچنین گزارش همتای ایرانی‌اش درباره نتایج پنج دور مذاکرات میان ایران و آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای ایران را شنید و ابراز امیدواری کرد که این گفت‌وگوها به موفقیت برسد و «راه‌حلی مسالمت‌آمیز، جامع و پایدار برای کاهش تنش‌ها و برقراری آرامش در منطقه حاصل شود.»

او تأکید کرد که مصر مصمم است از هرگونه تنش و آشوب بیشتر در منطقه جلوگیری کند، چراکه این منطقه هم‌اکنون نیز با بحران‌های بزرگی دست‌وپنجه نرم می‌کند. عبدالعاطی گفت که قاهره کاملاً از مذاکرات برای کاهش تنش حمایت می‌کند و این مذاکرات را «فرصتی مناسب برای جلوگیری از تشدید بحران» دانست و از نقش مثبت عمان در این زمینه تمجید کرد.

او افزود: «در صورت وقوع درگیری نظامی، همه بازنده‌اند. این گزینه‌ای عاقلانه نیست. مصر همواره تأکید کرده که راه‌حل‌ها باید سیاسی باشد و نگرانی‌های همه طرف‌ها را در نظر بگیرد.»