آغاز «گام چهارم کاهش تعهدات برجامی» ایران از فردا

صالحی: در ۴ دقیقه می‌توانیم به غنی‌سازی ۲۰٪ برسیم * روحانی: گازدهی به سانترفیوژهای فردو را آغاز می‌کنیم

آغاز «گام چهارم کاهش تعهدات برجامی» ایران از فردا
TT

آغاز «گام چهارم کاهش تعهدات برجامی» ایران از فردا

آغاز «گام چهارم کاهش تعهدات برجامی» ایران از فردا

حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران اعلام کرد که به سازمان انرژی اتمی دستور خواهد داد تا از فردا ۱۵ آبان «گام چهارم کاهش تعهدات برجامی» را بردارد. وی گفت که از فردا تزریق گاز به سانتریفوژها در تأسیسات هسته‌ای فردو آغاز خواهد شد.
به گزارش الشرق الاوسط، تهران روز گذشته نیز از ساخت تعدادی «ماشین جدید سانتریفیوژ» در دو ماه اخیر خبر داده‌است.
رئیس‌جمهوری ایران که امروز سه‌شنبه ۱۴ آبان (پنجم نوامبر) در مراسم افتتاح رسمی «کارخانه نوآوری آزادی» سخن می‌گفت، اعلام کرد که «از فردا تزریق گاز به ۱۰۴۴ سانتریفیوژ در فردو آغاز می‌شود.»
حسن روحانی با اشاره به اقدامات ایران در راستای کاهش تعهدات برجامی اضافه کرد: «من امروز به سازمان انرژی اتمی می‌گویم که از فردا گام چهارم کاهش تعهدات برجامی را بردارند. البته پیشاپیش به ۱+۴ اعلام می‌کنم که فعالیت ما با نظارت آژانس انرژی اتمی خواهد بود.»
رئیس‌جمهوری ایران در عین حال گفت: «گام چهارم ما مانند سه گام دیگر قابل بازگشت است و اگر آن‌ها به تعهدات خود در اول ژانویه ۲۰۱۷ بازگردند ما هم به این تاریخ برمی‌گردیم.»
روحانی ادامه داد: «طبق برجام ۱۰۴۴ سانتریفیوژ در فردو داریم که قرار بود آن‌ها بچرخند اما به آن‌ها گاز تزریق نکنیم اما از فردا گازدهی را در فردو آغاز می‌کنیم. ما حساسیت‌های طرف مقابل را می‌دانیم و همچنین می‌دانیم که ممکن است آن‌ها سر و صدا کنند اما هر وقت آن‌ها به تعهدات خود عمل کردند این گام ما قابل بازگشت خواهد بود.»
مطابق توافق برجام ایران هزار و ۴۴ سانترفیوژ در مرکز اتمی فردو دارد که پس از اجرایی شدن برجام قرار بود برای غنی سازی اورانیوم استفاده نشود.
مرکز اتمی فردو یکی از موارد عمده اختلاف ایران و گروه ۱+۵ شامل آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین به همراه آلمان بود. این مرکز به عنوان پشتیبانی از کاخانه غنی سازی اورانیوم نطنز و در دل کوه‌های جنوب تهران در نزدیکی قم ساخته شده‌است.
درخواست کشورهای گروه ۱+۵ در جریان مذاکرات اتمی برچیده شدن این مرکز بود اما سرانجام پس از گفت و گوهای فشرده و طولانی، دو طرف کردند فردو از مرکز غنی سازی به مرکز تحقیق و توسعه تبدیل شود و تعداد سانترفیوژهای آن به هزار و ۴۴ ماشین کاهش پیدا کند.
مطابق توافق اتمی برجام سانتفیوژهای باقی مانده در فردو می‌بایست جنبه تحقیق و توسعه داشته باشد و از آن برای غنی سازی اورانیوم استفاده نشود.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، رئیس‌جمهوری ایران با بیان اینکه «ما در عین حال به تمام مذاکرات پشت پرده متعهد هستیم»، افزود: «ما مذاکرات را ادامه می‌دهیم. البته چون در هفته‌های اخیر به توافق نرسیدیم گام چهارم را برمی‌داریم اما در دو ماه آینده به مذاکرات ادامه می‌دهیم و اگر همه تحریم‌ها برداشته شد و ما توانستیم نفت را بفروشیم و از سود بانک‌های خود استفاده کنیم ما هم به شرایط گذشته بازمی‌گردیم.»
حسن روحانی همچنین با اشاره به اینکه «معتقدم ما راه درستی انتخاب کردیم» یادآور شد: «دنیا باید بداند که ملت ایران هم مقاوم است و هم اهل مذاکره.»
از سوی دیگر، روز گذشته خبرگزاری مهر گزارش داد، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران گفته «در ۴ دقیقه می‌توانیم به غنی سازی ۲۰ درصد برسیم.»
صالحی که در نشستی خبری صحبت می‌کرد افزود: «امیدواریم که به این مرحله نرسیم ولی هرگاه مقام‌های ارشد دستور چنین کاری را دهند، ما در ۴ دقیقه به آن دست پیدا می‌کنیم.»
صالحی همچنین از ساخت تعدادی «ماشین جدید سانتریفیوژ» در دو ماه اخیر خبر داده‌است.
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران گفته: «قبل از برجام سوی عملیاتی ما حدود ۱۱ هزار بود. بعد از گام سوم [کاهش تعهدات برجامی] سوی ما به ۸۶۰۰ رسیده. یعنی در عرض دو ماه به مقدار سوی قبل از برجام رسیده‌ایم.»
سو (SWU) واحد غنی سازی اورانیوم است.
صالحی ابراز امیدواری کرده که ادامه غنی سازی به ساخت مجتمع سوخت برای بوشهر منجر شود.
این مقام دولت ایران میزان اورانیوم غنی شده را ۵۰۰ کیلو عنوان کرده و گفته که این کشور روزانه ۵ گرم اورانیوم غنی می‌کند.
صالحی خبر داده که ایران در حال ساخت دو نیروگاه جدید در بوشهر است و هفته دیگر بتن ریزی آن را آغاز می‌کند.



طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
TT

طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)

در حالی که جامعه جهانی منتظر است رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، دونالد ترامپ، در تاریخ ۲۰ ژانویه وارد کاخ سفید شود و گمانه‌زنی‌ها درباره نحوه برخورد او با مسائل جهانی زیاد است، گزارش‌هایی در تل‌آویو منتشر شده که نشان می‌دهد طی ماه‌های گذشته، چندین طرح توسط اعضای تیم ترامپ، با مشارکت مقامات اسرائیلی، آماده شده است. یکی از این طرح‌ها سرنگونی نظام ایران است.

برنامه‌های مشترک آمریکا و اسرائیل

روزنامه «یسرائیل هیوم» که به جناح راست حاکم در اسرائیل نزدیک است، گزارش داده این برنامه‌ها نشان‌دهنده منافع مشترک آمریکا و اسرائیل هستند. این روزنامه به انتصاب‌های ترامپ در تیمش اشاره کرده و آن را نشانه‌ای از این رویکرد دانسته است. طبق این گزارش، ایران متوجه این تحولات شده و عملیات «الوعد الصادق ۳» را که برای پاسخ به حمله بزرگ اسرائیل در ۲۶ اکتبر آماده شده بود، متوقف کرده است.

از سوی دیگر، روزنامه «یدیعوت آحارونوت» به نقل از منابع آمریکایی گزارش داده که بحث‌هایی در رهبری ایران درباره امکان مذاکره برای توافق هسته‌ای جدید با دولت ترامپ یا ادامه سیاست‌های تهاجمی در جریان است.

«خبرهای ناخوشایند» برای ایران

یکی از تحلیلگران عربی روزنامه «هاآرتص» نوشته است: «رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، این هفته صدمین روز ریاست‌جمهوری خود را جشن گرفت، اما خبرها خوب نیستند. ارزش ریال ایران طی این مدت ۲۰ درصد کاهش یافته و قیمت کالاهای اساسی، برق، آب و حمل‌ونقل بین ۲۵ تا ۷۰ درصد افزایش یافته است. همچنین بیش از ۴۴۰ نفر اعدام شده‌اند، تقریباً دو برابر دوره رئیس‌جمهور پیشین، ابراهیم رئیسی.»

وی افزود: «به زودی مشکلات بیشتری انتظار می‌رود. در بودجه سال آینده کاهش شدید در هزینه‌های رفاه و افزایش ۴۰ درصدی قیمت سوخت پیش‌بینی شده است. این امر نگرانی‌ها از وقوع اعتراضات گسترده مشابه سال ۲۰۱۹ را افزایش داده، اعتراضاتی که در آن حدود ۱۵۰۰ نفر کشته شدند. در همین حال، بودجه نیروهای امنیتی و سپاه پاسداران نسبت به سال گذشته ۲۰۰ درصد افزایش خواهد یافت.»

«شبکه‌ای ضد ایران»

در برابر «تهدید آمریکا» که با تیم ترامپ شکل گرفته، ایران در تلاش است تا یک سیستم دفاعی سیاسی، منطقه‌ای و بین‌المللی برای خود ایجاد کند. رسانه‌های اسرائیلی تأیید کرده‌اند که مذاکراتی میان ایران و دولت کنونی آمریکا، از طریق بغداد انجام شده و تیم ترامپ نیز در جریان آن قرار گرفته است. این مذاکرات شامل توافقاتی اولیه است، از جمله اینکه ایران دیگر شبه‌نظامیان شیعه وابسته به خود را در عراق علیه آمریکا تحریک نکند و به اهداف آمریکایی و اسرائیلی حمله نکند. در مقابل، عراق متعهد شده تا شورشیان کرد ایرانی را که علیه ایران فعالیت می‌کنند، خلع سلاح کند.

پیشنهاد ترامپ برای توافق

منابعی گفته‌اند ایران خواهان بازگشت به سخنان ترامپ در سال ۲۰۱۹ است؛ زمانی که او پس از خروج از توافق هسته‌ای گفت: «همه کاری که باید انجام شود این است که تماس بگیرند و با من بنشینند. ما می‌توانیم یک توافق منصفانه داشته باشیم. هدف ما فقط این است که ایران سلاح هسته‌ای نداشته باشد. ما چیز زیادی نمی‌خواهیم و حتی می‌توانیم به آنها کمک کنیم تا دوباره به شرایط عالی بازگردند.»

این اظهارات برخلاف مواضع تیم ترامپ در آن زمان بود، که شامل خواسته‌های سخت‌گیرانه‌ای از ایران بود. این خواسته‌ها توسط مایک پمپئو، وزیر خارجه وقت، مطرح شده بود، از جمله: توقف غنی‌سازی اورانیوم در هر سطح و مقدار، توقف تولید موشک‌های بالستیک، توقف حمایت از حماس، حزب‌الله و جهاد اسلامی، خروج نیروهای ایرانی و حامیانشان از سوریه، و توقف حمایت از حوثی‌ها در یمن.

نگرانی‌ها در تهران

مسئولان ایرانی در حال بررسی این موضوع هستند که آیا ترامپ همان شخصی است که از توافق هسته‌ای خارج شد یا فردی که به دنبال یک «توافق منصفانه» است؟ آیا او خواسته‌های سخت‌گیرانه پمپئو را دوباره مطرح خواهد کرد یا تنها به یک توافق هسته‌ای رضایت می‌دهد؟

برخی تحلیلگران معتقدند اینکه آمریکا به اسرائیل چراغ سبز برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران نشان دهد، هنوز نیاز به اثبات دارد. اگر سیاست‌های ترامپ در دوره اول او را معیار قرار دهیم، جنگی فراگیر در خاورمیانه که آمریکا را مستقیماً درگیر کند، احتمالاً چیزی نیست که واشنگتن یا حتی تهران بخواهد.

تردیدها درباره توانایی اسرائیل

در حالی که اسرائیل موفقیت‌هایی در آسیب زدن به سامانه‌های دفاع هوایی ایران داشته، کارشناسان خارجی تردید دارند که اسرائیل بتواند بدون همکاری آمریکا تمام تأسیسات هسته‌ای زیرزمینی ایران را نابود کند. این مسائل در تماس‌های تلفنی میان نتانیاهو و ترامپ از زمان انتخابات مطرح شده و همچنین توسط ران درمر، یکی از وزرای نزدیک به نتانیاهو، در سفرش به آمریکا پیگیری شده است.