واکنش‌ها به اقدامات هسته‌ای ایران؛ از هشدار اروپا تا نگرانی روسیه

واکنش‌ها به اقدامات هسته‌ای ایران؛ از هشدار اروپا تا نگرانی روسیه
TT

واکنش‌ها به اقدامات هسته‌ای ایران؛ از هشدار اروپا تا نگرانی روسیه

واکنش‌ها به اقدامات هسته‌ای ایران؛ از هشدار اروپا تا نگرانی روسیه

کشورهای اروپایی و روسیه امروز سه‌شنبه در واکنش به گام تازه ایران در جهت کاهش تعهد به توافق هسته‌ای، ایران را به نقض مفاد این توافق متهم کردند و خواستار پایبندی تهران به برجام شدند.
به گزارش الشرق الاوسط، وزارت خارجه فرانسه با متهم کردن ایران به نقض توافق هسته‌ای، به تهران توصیه کرد در گام هسته‌ای تازه خود تجدید نظر کند.
وزارت خارجه فرانسه روز سه‌شنبه در واکنش به گام تازه ایران در جهت کاهش تعهد به توافق هسته‌ای، ایران را به نقض مفاد این توافق متهم کرد.
به نوشته خبرگزاری فرانسه، در بیانیه پاریس به تهران توصیه شده‌است که از گام هسته‌ای تازه خود صرف نظر کند.
وزارت خارجه فرانسه با بیان اینکه فعال‌سازی سانتریفیوژها در فردو خلاف مفاد توافق هسته‌ای است، عنوان کرده‌است که منتظر است تا گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در این رابطه را دریافت کند.
حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران امروز اعلام کرد که تهران در گام چهارم کاهش تعهد به توافق هسته‌ای، قصد دارد سانتریفیوژهای نصب‌شده در تأسیسات زیرزمینی فردو را گازدهی کند. بر اساس برجام قرار بود این مرکز برای تولید رادیو ایزوتوپ‌های پایدار به کار گرفته شود و در آن غنی‌سازی اورانیوم انجام نشود.
در همین رابطه، هایکو ماس وزیر خارجه آلمان، نیز که به پایتخت مجارستان سفر کرده‌است در سخنانی گفت که عدم پایبندی ایران به برجام غیرقابل قبول است.
وی تأکید کرد که استفاده ایران از سانتریفوژهای پیشرفته کل این توافق را از بین می‌برد.
در مقابل، سخنگوی کاخ کرملین مسکو ضمن ابراز نگرانی از گام چهارم کاهش تعهدات برجامی ایران تأکید کرد روسیه خواهان حفظ این توافق است.
دیمیتری پسکوف سخنگوی کاخ کرملین در جمع خبرنگاران ضمن ابراز نگرانی از گام چهارم کاهش تعهدات برجامی ایران گفت: نگرانی‌های ایران نسبت به افزایش تحریم‌ها را درک می‌کنیم، اما روسیه خواهان ادامه و پایبندی به برجام است.
وی افزود: «تحریم ایران غیرقانونی است. مسکو از پایبندی به برجام حمایت می‌کند. رویدادهای اخیر دربارهٔ برجام نگران کننده است. فسخ و عدم پایبندی یک تعهد جامع اقدام درستی نیست».
در همین راستا، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران از راه‌اندازی یک زنجیره ۳۰ تایی سانتریفیوژهای IR6 خبر داد. اتحادیه اروپا در واکنش به این اقدام ایران را فرا خواند که به تعهدات خود در قبال برجام پایبند بماند.
مایا کوچیانچک سخنگوی فدریکو موگرینی، هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اروپا در واکنش به اقدام تازه ایران به راه‌اندازی سانتریفیوژهای جدید از ایران خواست که تصمیم خود را پس گرفته و به تعهداتش در قبال برجام وفادار بماند.
او اضافه کرد: ایران پس از خروج آمریکا از برجام ۱۴ ماه تمام به این توافق پایبند بود و اتحادیه اروپا نیز تا زمانی که تهران به تعهدات خود در زمینه فعالیت‌های هسته‌ای وفادار بماند، پایبندی خود را حفظ خواهد کرد.
کمیسیون اروپا نیز در واکنش به گام جدید تهران برای خروج از برجام اعلام کرد که از حفظ این توافق بیش از پیش دشوار به نظر می‌رسد.
کشورهای اروپایی پیش از این به ایران هشدار داده بودند که در صورت ادامه روند کاهش تعهدات هسته‌ایش مجبور به خروج از برجام خواهند بود.
سخنگوی آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل نیز ایران را به پایبندی به تعهدات مربوط به توافق هسته‌ای تشویق کرد. او افزود، غنی‌سازی فراتر از میزان تعیین‌شده در برجام از لحاظ اقتصادی نیز به ایران کمکی نخواهد کرد.



احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.