حکومت ایران؛ تابویی که در خیابان های عراق شکسته شد

حکومت ایران؛ تابویی که در خیابان های عراق شکسته شد
TT

حکومت ایران؛ تابویی که در خیابان های عراق شکسته شد

حکومت ایران؛ تابویی که در خیابان های عراق شکسته شد

بیش از یکماه از اعتراضات ضد حکومتی در عراق می گذرد. معترضان در این مدت به کنسولگری های ایران حمله و عکس های سران ایران را در خیابان ها و میدان ها جمع کردند.
در حالیکه تابوهای فراوانی درباره حکومت ایران توسط معترضان شکسته شده کارشناسان می گویند ایران نفوذ خود را در ارکان حاکمیت عراق افزایش داده است.
چند میلیون زائر شیعه عمدتا ایرانی هر ساله روانه نجف می شوند اما معترضان در این شهر کنسولگری جمهوری اسلامی را به آتش کشیدند. صدها جوان از داخل ساختمان کنسولگری شعار «ایران برو بیرون» دادند.
علی حسین یکی از معترضان در نجف به خبرگزاری فرانس پرس در این باره گفت «دخالت های حکومت ایران منجر به نارضایتی گسترده مردم عراق شده است. رژیم ایران حتی به فکر پنهان کردن دخالت هایش نیست».
معترضان در اوایل نوامبر یعنی یکماه پس از آغاز اعتراضات ضد حکومتی برای آتش زدن ساختمان کنسولگری ایران در کربلا تلاش کردند. اعتراضاتی که بنا به آمار فرانس پرس تا کنون حدود ۴۰۰ کشته داشته است.
کربلا شهر مقدس شیعیان است. معترضان در این شهر پرچم عراق را روی دیوار ساختمان کنسولگری قرار دادند. و روی پرچم نوشتند «کربلا آزاد است.. ایران برو بیرون».
پیشتر، احساسات ضد ایرانی در مناطق سنی نشین حاکم بود. سنی ها یک سوم و شیعیان دو سوم جمعیت عراق را تشکیل می دهند. اما معترضان در اعتراضات جاری پایگاه های گروه های مسلح هوادار ایران را به آتش کشیدند. این گروه ها دومین فراکسیون بزرگ پارلمان در بغداد را تشکیل می دهند.
دید و بازدیدهای متعدد قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس از عراق نیز به خشم و نارضایتی مردم دامن زده است. قاسم سلیمانی موفق شد تا دیدگاه واحدی در میان احزاب حاکم بر سر معرفی عادل عبد المهدی به عنوان نخست وزیر ایجاد کند. پیش از آن عبد المهدی در موضع ضعیفی قرار داشت.
معترضان عراقی می گویند حکومت ایران کار صنایع عراقی را کساد کرده و بازار کشور پر شده از کالاها و محصولات ایرانی از خودرو گرفته تا گوجه فرنگی.
ارزش کل محصولات ایرانی در عراق سالانه حدود ۶ میلیارد یورو است.
فنار حداد پژوهشگر به فرانس پرس گفت «احساسات ضد ایرانی پدیده تازه ای در عراق نیست اما به شیوه تازه ای در حال بیان شدن هستند».
این پژوهشگر متخصص در مسائل عراق افزود «مردم عمدتا از رژیم سیاسی عراق ناراضی هستند. این نارضایتی و خشم به حکومت ایران نیز کشیده چرا که این دو تفکیک ناپذیرند».
حکومت ایران در دوره حکمرانی صدام حسین رییس جمهور پیشین عراق به ایجاد پیوندهای محکم میان اپوزیسیون رژیم عراق پرداخت.
این گروه ها متشکل از شیعیان و کردها و حتی عشایر سنی بودند.
حالا گروه هایی که ایران سالیان سال از آنان حمایت کرده به قدرت رسیده اند.
رژیم ایران در عراق نقش عمده ایفا می کند که نادیده گرفتن آن امکانپذیر نیست. ایران به همسایه خود برق و گاز می دهد و میلیاردها یورو سود می برد.
مردم در اول اکتبر به خیابان ها ریختند. آنها خواستار بهبود خدمات عمومی و عدم قطعی برق و اشتغال زایی هستند. بسیاری از کارخانه های کشور پس از حمله آمریکا در ۲۰۰۳ تعطیل شدند و تا کنون نیز تعطیلند. اما اقدامات حکومت ایران در حافظه جمعی معترضان ثبت شد.
ماریا فانتاپی از گروه بین المللی بحران به فرانس پرس گفت «وعده های حکومت برای ایجاد توسعه و رونق در دو سال گذشته پس از شکست گروه دولت اسلامی اجرا نشدند».
نکته مهم تر این است که طبقه سیاسی عراق دچار تحول نشده است. عراق دوازدهمین کشور فاسد جهان است.
ماریا افزود «قیام مردمی در عراق احساسات ضد ایرانی در عراق را آشکار کرد. این احساسات پیشتر نهفته بودند».
او خاطر نشان کرد «این قیام از شکاف گسترده بین مردم و حاکمیت و بین مراجع شیعه در عراق و ایران پرده برداشت».
آیت الله علی سیستانی مرجع عالی شیعیان در عراق بر این باور است که این قیام عراق را کاملا دگرگون کرد.
آیت الله علی خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی جنبش اعتراضی در عراق را توطئه خواند.
کارشناسان می گویند که واکنش به انتقاد و نارضایتی روز افزون از ایران در عراق ممکن است با خشونت بیشتری همراه باشد.
حداد افزود «آتش زدن کنسولگری ایران در نجف بی گمان ضربه سختی به ایران است اما احتمالا ایران از آن به عنوان بهانه ای برای سرکوب شدید استفاده می کند».
یک روز پس از حمله به کنسولگری ایران خونین ترین روز اعتراضات دو ماه گذشته بود. حدود چهل نفر از معترضان به دست ماموران کشته شدند.
فانتاپی گفت «این سرکوب شدید منجر به خدشه دار شدن اعتبار و آبروی حکومت ایران در افکار عمومی شد. اما حکومت ایران با بسط قدرت سیاسی و امنیتی واکنش نشان داد».



سرگردانی اروپا درباره وضعیت پس از بایدن

 (dpa)
(dpa)
TT

سرگردانی اروپا درباره وضعیت پس از بایدن

 (dpa)
(dpa)

با بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید در ۲۰ ژانویه، رهبران اروپایی که در بوداپست گرد هم آمده‌اند، به سرعت نسبت به این تحول واکنش نشان دادند. این نشست، تحت عنوان «گروه سیاسی اروپا» با حضور تمامی کشورهای اروپایی به جز روسیه برگزار شد، و روز جمعه تنها به سران ۲۷ کشور اتحادیه اروپا اختصاص خواهد داشت.

بازگشت ترامپ، باری دیگر ایده «استقلال راهبردی» را مطرح کرده و امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، که از طرفداران اصلی آن است، با تأکید بیشتر این موضوع را بیان کرد. او در سخنرانی طولانی خود، با استناد به دلایل مختلف، بر ضرورت مدیریت سرنوشت اروپا توسط خود اروپایی‌ها تأکید کرد. مکرون اشاره کرد که برخی کشورهای اروپایی همچنان ترجیح می‌دهند روابط خود را با ترامپ به‌خاطر محافظت از «چتر امنیتی آمریکا و ناتو» تنظیم کنند.

این سخنرانی به‌صورت زنده از سایت کاخ الیزه در شبکه اجتماعی «ایکس» پخش شد. این موضوع در پی تماس تلفنی چهارشنبه شب بین مکرون و ترامپ مطرح شد که کاخ الیزه آن را «بسیار خوب» توصیف کرد. طرفین توافق کردند برای بازگشت صلح و ثبات و حل بحران‌های بزرگ بین‌المللی همکاری کنند.

مکرون همچنین بر اهمیت نقش اروپا در مسائل اوکراین و خاورمیانه تأکید کرد. این موضوع ناشی از نگرانی فرانسه از رویکرد احتمالی ترامپ در انجام توافقات یکجانبه بدون مشورت با متحدان اروپایی‌ است. با پیروزی ترامپ، اروپا به‌طور جدی نگران است که در صورت کاهش تعهدات آمریکا نسبت به ناتو، «بی‌پناه» شود. به همین دلیل، ساختن دفاع اروپایی با رویکرد «استقلال راهبردی» به اولویت نخست تبدیل شده است.

مکرون در سخنانش به همتایان اروپایی خود، تهدیدهایی را که اروپا را احاطه کرده برشمرد؛ از جمله جنگ اوکراین، تروریسم، مهاجرت غیرقانونی، تنش‌ها بین کشورها مانند وضعیت بین آذربایجان و ارمنستان، و رقابت‌های ژئوپلیتیک میان آمریکا و چین که به دنبال منافع خود بدون توجه به قوانین بین‌المللی هستند. او گفت: «آیا دیگران تاریخ ما را می‌نویسند یا ما خود می‌خواهیم آن را بنویسیم؟» و پاسخ داد که به‌نظر او، اروپا توانایی این کار را دارد. او اضافه کرد که راه رسیدن به این هدف از طریق اقدامات عملی و ایمان به توانایی‌های اروپا در تحقق استقلال راهبردی است.

مکرون این فرصت را غنیمت شمرد تا به ترامپ پیام دهد که پیروزی اوکراین به سود اروپا خواهد بود و اروپا نباید اجازه دهد روسیه پیروز شود، چراکه پیروزی روسیه یعنی قدرت‌گیری یک امپراتوری در مرزهای اروپا و احتمال برنامه‌های توسعه‌طلبانه آن پس از اوکراین.

بنجامین حداد، وزیر امور اروپایی فرانسه، در این باره گفت که اگر اروپایی‌ها مسئولیت امنیت خود را بر عهده نگیرند، دیگران سرنوشتشان را تعیین خواهند کرد.

در عین حال، مکرون تأکید کرد که اروپا باید خود را با شرایط جدید پس از انتخاب ترامپ تطبیق دهد و نمی‌تواند همیشه دفاع از امنیت خود را به آمریکایی‌ها بسپارد. او بر این باور است که دفاع از منافع اروپا باید در اولویت اروپایی‌ها باشد، اما بدون رد همکاری با ناتو و بدون ملی‌گرایی افراطی که باعث ضعف اروپا شود. به‌گفته او، راه درست این است که اروپا بیداری راهبردی داشته باشد و به‌سرعت به سمت ساختن نیروی دفاعی مستقل خود حرکت کند که با چارچوب ناتو سازگار باشد، اما در عین حال از آن استقلال داشته باشد.

مکرون با این موضع می‌خواهد نقش اصلی در گفتگو با ترامپ را ایفا کند و حد و مرز روابط با واشنگتن را مشخص کند. با این حال، بسیاری تردید دارند که اروپا بتواند به‌طور جمعی این مسیر را دنبال کند، زیرا برخی کشورهای اروپایی ترجیح می‌دهند امنیت خود را از طریق حمایت آمریکا و ناتو تأمین کنند.