تاکید «بیانیه ریاض» بر هماهنگی امنیتی و نظامی کشورهای خلیج

هدف بزرگ شورای همکاری دست یابی به یکپارچگی است

سران کشورهای عضو شورای همکاری در اجلاس سران در ریاض (واس)
سران کشورهای عضو شورای همکاری در اجلاس سران در ریاض (واس)
TT

تاکید «بیانیه ریاض» بر هماهنگی امنیتی و نظامی کشورهای خلیج

سران کشورهای عضو شورای همکاری در اجلاس سران در ریاض (واس)
سران کشورهای عضو شورای همکاری در اجلاس سران در ریاض (واس)
بیانیه پایانی نشست سران کشورهای خلیجی (بیانیه ریاض) بر تقویت همکاری نظامی و امنیتی در راستای حفظ امنیت منطقه ای تاکید کرد.
چهلمین اجلاس سران کشورهای خلیجی روز سه شنبه (10 دسامبر) در ریاض برگزار شد.
در بیانیه آمده است «سران کشورهای عضو بر اهمیت ادامه هماهنگی و یکپارچگی فیما بین تاکید و گفتند حمله به یکی از این کشورها به عنوان حمله به کل کشورهای عضو تلقی می شود».
این بیانیه افزود «مهم ترین هدف شورای همکاری رسیدن به یکپارچگی و اتحاد بین اعضا است».
این بیانیه خواستار همکاری کشورهای عضو با کشورهای دوست برای مقابله با تهدیدهای نظامی شده و بر حفظ امنیت کشتیرانی در خلیج عربی تاکید کرد.
در این بیانیه آمده است «کشورهای عضو برای تضمین امنیت خود باید به مرحله اتحاد نظامی و امنیتی و اقتصادی و گمرکی برسند».
این بیانیه گفت «مشکلات کنونی در منطقه بیانگر اهمیت حداکثری تقویت ابزارهای همکاری همه جانبه بین کشورهای عضو شورای همکاری خلیج و دست یابی به اتحاد و ارتباط حداکثری بین مردم کشورهای خلیجی و ارتقای نقش شورای همکاری در راستای حفظ امنیت و ثبات و رفاه در این منطقه است».
در این بیانیه به اتحاد امنیتی و نظامی به عنوان مهم ترین گام های همکاری اشاره شده است. 
این بیانیه گفت «تکمیل اقدامات لازم برای حفظ امنیت و تمامیت ارضی کشورهای عضو و تامین امنیت آب های منطقه ای و مناطق اقتصادی آنها یکی از گام های همکاری به شمار می رود. این اقدامات با توجه به توافق دفاع مشترک و چشم انداز ملک سلمان بن عبد العزیز خادم حرمین شریفین درباره سرعت بخشیدن به اقدامات اتحاد اقتصادی و تقویت صنایع جنگی در کشورهای عضو اتخاذ می گردد». این بیانیه افزود «کشورهای خلیج توانایی مقابله با مشکلات و تهدیدها را دارند. دیدگاه مشترک کشورهای عضو در مورد حمایت از سعودی در برابر حملاتی که در این کشور انجام شد نمایانگر سیاست دفاعی شورای همکاری است.
این سیاست بر پایه امنیت فراگیر گروهی و دفاع از کشور و نهادها و منافع و خاک و حریم هوایی و آب های منطقه ای آن و نیز بر اساس اصول توافق دفاع مشترک مصوب سال 2000 شکل گرفته است.
توافق دفاع مشترک می گوید امنیت کشورهای عضو شورا تفکیک ناپذیر است و حمله به یکی از آنها به مثابه حمله به همه کشورها تلقی می شود». کشورهای امضا کننده توافق دفاع مشترک شورای همکاری بر رعایت اساسنامه شورای همکاری و نیز پایبندی به منشور اتحادیه عرب و سازمان ملل تاکید کردند. 
امضا کنندگان توافق یاد شده تعهد کردند که دفاع از کشورها مسئولیت همگانی است و حمله به یکی از کشورهای عضو به مثابه حمله به کل کشورها تلقی می گردد. تهدید علیه یکی از آنها تهدید علیه همه کشورها است.


احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.