آبه به روحانی: تعهدات هسته ای را کاهش ندهید

طرح توکیو برای اعزام دو ناو به خلیج عمان را شرح داد * رئیس جمهور ایران از کشورهای جهان خواست تا او را در نجات برجام کمک کنند

آبه به روحانی: تعهدات هسته ای را کاهش ندهید
TT

آبه به روحانی: تعهدات هسته ای را کاهش ندهید

آبه به روحانی: تعهدات هسته ای را کاهش ندهید

شینزو آبه نخست وزیر ژاپن همزمان با دیدار با حسن روحانی رئیس جمهوری ایران از تهران خواست تا به تمام تعهدات برجام وفادار بماند. وی همچنین گفته است کشورش تمام تلاش خود را برای برقراری ثبات در خاورمیانه انجام خواهد داد.
به گزارش الشرق الاوسط به نقل از رویترز، یک مقام دولتی ژاپن پس از دیدار سران دو کشور به خبرنگاران گفت آبه در بخشی از گفتگوی خود با روحانی ضمن اعلام نگرانی جدی کشورش از کاهش تدریجی تعهدات برجامی تهران، به ایران هشدار داده که اقدامات تضعیف‌کننده برجام را متوقف سازد. 
به نوشته خبرگزاری رویترز، نخست وزیر ژاپن در آغاز دیدار با حسن روحانی گفت که قویا امیدواراست که ایران به تعهدات خود در تواقفنامه اتمی پایبند بماند و نقشی سازنده در برقراری صلح و ثبات در منطقه خاورمیانه ایفا کند.
آبه همچنین گفت که ژاپن هر چه در توان دارد برای تضمین ثبات در خاورمیانه به کار خواهد گرفت.
در سال ۲۰۱۵ آمریکا و پنج کشور دیگر (چین، فرانسه، بریتانیا، آلمان و روسیه) بر سر برنامه جامعه اقدام مشترک موسوم به برجام به توافق رسیدند. در چارچوب این توافق هسته‌ای، ایران تعهداتی را از جمله در مورد تولید و کاهش ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود پذیرفت. نتیجه این تعهد و اجرایی شدن توافق هسته‌ای برای ایران، لغو تحریم‌ها علیه این کشور بود.
دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا اما در ماه مه سال ۲۰۱۸ (۱۸ اردیبهشت ۹۷) رسما از برجام خارج شد و تحریم‌های خود علیه ایران را شدت بخشید.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، روحانی نیز با تأکید بر اهمیت برجام برای ایران و انتقاد از خروج یکجانبه‌ آمریکا از برجام، اظهار امیدواری کرد که  ژاپن و سایر کشورها تمام تلاششان را برای حفظ برجام به کار ببندند.
پیش از این سفر، علی ربیعی سخنگوی دولت اعلام کرد که در سفر حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران، به ژاپن مذاکراتی بین ایران و آمریکا رخ نخواهد داد. وی گفت که سفر حسن روحانی به ژاپن «ربطی به مذاکره با آمریکا ندارد». وی در عین حال گفت مقامات ژاپنی «ابتکار عمل‌هایی دارند» که ایران آنها را بررسی خواهند کرد.
ژاپن از متحدان آمریکاست که روابط خوبی هم با ایران دارد. شینزو آبه که با دونالد ترامپ مناسبات گرمی دارد در ماه ژوئن امسال نیز با هدف میانجی‌گری بین ایران و آمریکا به تهران سفر کرد ولی تلاش او به نتیجه نرسید.
دولت ژاپن نیز یکی از اهداف این دیدار را «کاستن از تنش‌ها بر سر توافق هسته‌ای بین ایران و آمریکا» اعلام کرده است.
آبه در این دیدار طرح ژاپن برای اعزام دو ناو این کشور به دریای عمان برای تامین امنیت دریانوردی را توضیح داد. 
پیش از این دیدار نیز خبرگزاری بلومبرگ به نقل از وزارت خارجه ژاپن گزارش داد که آبه همچنین طرح های کشورش برای ارسال یگان نیروهای دفاعی به خاورمیانه با ماموریت گردآوری اطلاعات را توضیح خواهد داد. 
 اما ژاپن اعلام کرده که نیروهای این کشور به ائتلاف دریایی که آمریکا برای حفاظت از کشتیرانی در منطقه تشکیل داده است نخواهند پیوست.
این کشور تا پیش از بازگشت تحریم‌های وضع شده علیه ایران، سال‌ها یکی از عمده‌ترین کشورهای واردکننده‌ی نفت ایران به شمار می‌رفت. ژاپن یکی از هشت کشوری بود که به مدت شش ماه از سوی آمریکا به آنها معافیت داده شده بود تا خرید نفت ایران را به طور محدود ادامه دهند.
همچنین، این نخستین سفر خارجی حسن روحانی پس از سرکوب اعتراض‌های ماه گذشته در ایران است که در اعتراض به سه برابر شدن قیمت بنزین آغاز شد.



رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
TT

رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)

مصر و ایران توافق کردند مسیر بررسی و شناسایی ظرفیت‌های روابط دوجانبه را ادامه دهند.
وزیر خارجه و مهاجرت مصر، بدر عبدالعاطی، در یک نشست خبری مشترک با همتای ایرانی‌اش، عباس عراقچی، در قاهره در روز دوشنبه اعلام کرد: «مسیر جدیدی برای مشورت‌های سیاسی بین دو کشور آغاز شده که در سطحی پایین‌تر از وزیران خارجه برگزار خواهد شد و ابعاد مختلف روابط دوجانبه را بررسی خواهد کرد.»

عباس عراقچی روز دوشنبه به قاهره سفر کرد و با رئیس‌جمهور مصر، عبدالفتاح السیسی، دیدار داشت. همچنین دو نشست، یکی دوجانبه و دیگری گسترده‌تر، با وزیر خارجه مصر، بدر عبدالعاطی برگزار کرد. این دیدارها به‌عنوان نشانه‌ای از حرکت روابط دو کشور به‌سوی گام‌های نزدیک‌تر تلقی شد.

بر اساس بیانیه رسمی دفتر ریاست‌جمهوری مصر، السیسی و عراقچی «بر اهمیت ادامه مسیر فعلی برای بررسی چشم‌اندازهای توسعه مشترک روابط بین دو کشور تأکید کردند.»

وزیر خارجه مصر در این نشست خبری گفت که گفتگوها «بر لزوم گسترش روابط دوجانبه تمرکز داشت، با در نظر گرفتن نگرانی‌های هر دو طرف»، و تأکید کرد که «تمایل متقابل برای توسعه روابط وجود دارد.» او افزود که دیدارهای متقابل دو طرف «نشان‌دهنده تحول مثبتی در روابط دوجانبه است.»

از سوی دیگر، عباس عراقچی در این نشست خبری گفت: «این چهارمین دیدار من با رئیس‌جمهور السیسی است و بیش از ۱۰ دیدار نیز با وزیر خارجه مصر داشته‌ام. این نشان می‌دهد که کشورم چقدر به گسترش روابط با مصر اهمیت می‌دهد.»

او اضافه کرد: «اراده‌ای برای توسعه روابط و گسترش همکاری‌ها در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و دیگر زمینه‌ها وجود دارد.» عراقچی ادامه داد: «ما اراده‌ای داریم برای تقویت روابط و رفع موانع آن. مسیر اکنون بیش از هر زمان دیگری برای توسعه روابط باز است.»

وی همچنین به «ادامه گفت‌وگوهای سیاسی و توافق بر افزایش مبادلات تجاری و همکاری در چارچوب سازمان‌های بین‌المللی، به‌ویژه در موضوعات منطقه‌ای» اشاره کرد و گفت: «سطح اعتماد بین قاهره و تهران هیچ‌گاه تا این حد بالا نبوده است.»

ایران و مصر در سال ۱۹۷۹ روابط دیپلماتیک خود را قطع کردند و پس از ۱۱ سال، تنها در سطح کاردار روابط را از سر گرفتند. در دو سال گذشته، چندین دیدار میان وزیران دو کشور برای بررسی امکان توسعه روابط انجام شد. در مه ۲۰۲۳، دولت ایران به وزارت خارجه دستور داد تا گام‌هایی برای تقویت روابط با مصر بردارد.

افزون بر دیدارهای وزرای خارجه، دیدار میان السیسی و رئیس‌جمهور فقید ایران، ابراهیم رئیسی، در نوامبر ۲۰۲۴ در ریاض نیز از جمله نقاط عطف در این مسیر بود.

هدی رؤوف، استاد علوم سیاسی و رئیس بخش مطالعات ایران در مرکز مطالعات استراتژیک مصر، به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «سفر عراقچی به قاهره با هدف تداوم گفت‌وگوها و بررسی امکان نزدیکی بیشتر میان دو کشور انجام شده، به‌ویژه در شرایطی که ایران در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای بهبود روابط انجام داده و مصر نیز با احتیاط به این موضوع نگاه کرده است.»

او افزود: «این سفر حاکی از تحول مثبت در روابط و نشانگر گام‌هایی عملی در جهت نزدیکی بیشتر دو کشور در آینده است، به‌ویژه در زمینه گردشگری و تجارت، و نیز همکاری در پرونده‌های منطقه‌ای، به‌ویژه جنگ غزه و امنیت دریای سرخ.»

در دیدار میان السیسی و عراقچی، تحولات شتاب‌زده منطقه بررسی شد. رئیس‌جمهور مصر بر موضع کشورش مبنی بر رد گسترش دایره درگیری تأکید کرد و هشدار داد که «تشدید بحران ممکن است به جنگی فراگیر در سطح منطقه بینجامد که پیامدهای خطرناکی برای امنیت و منابع کشورهای منطقه خواهد داشت.» او همچنین بر اهمیت مذاکرات جاری بین ایران و آمریکا تأکید کرد.

السیسی همچنین خواستار «توقف فوری درگیری‌ها در نوار غزه و ارسال کمک‌های انسانی» شد و تأکید کرد که «بازگشت وضعیت عادی در تنگه باب‌المندب و دریای سرخ ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.»

عبدالعاطی و عراقچی در مشورت‌های سیاسی خود، علاوه بر روابط دوجانبه، به وضعیت در غزه، سوریه، لبنان، امنیت دریایی در دریای سرخ و مذاکرات ایران و آمریکا پرداختند.

وزیر خارجه مصر بر لزوم «حفظ آزادی کشتیرانی در دریای سرخ و بازگرداندن آرامش به منطقه» تأکید کرد و گفت: «مصر بیشترین آسیب را از تنش‌های نظامی منطقه دیده است.» او همچنین از توافق اخیر یمن و آمریکا و تأثیر مثبت احتمالی آن بر امنیت دریایی و تجارت جهانی استقبال کرد.

عراقچی نیز گفت: «مذاکرات درباره یمن و دریای سرخ به‌طور جزئی بررسی شد» و تأکید کرد که «حوثی‌ها همانند حماس و حزب‌الله گروه‌هایی مستقل هستند که تصمیمات خود را مستقل از تهران می‌گیرند.» او افزود: «حملات حوثی‌ها علیه اسرائیل و در حمایت از فلسطین است.»

از نوامبر ۲۰۲۳، حوثی‌ها در حمایت از غزه، به کشتی‌ها در دریای سرخ حمله کرده‌اند. این حملات موجب اختلال در تجارت جهانی و کاهش شدید درآمدهای کانال سوئز شده است.

عبدالعاطی همچنین گزارش همتای ایرانی‌اش درباره نتایج پنج دور مذاکرات میان ایران و آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای ایران را شنید و ابراز امیدواری کرد که این گفت‌وگوها به موفقیت برسد و «راه‌حلی مسالمت‌آمیز، جامع و پایدار برای کاهش تنش‌ها و برقراری آرامش در منطقه حاصل شود.»

او تأکید کرد که مصر مصمم است از هرگونه تنش و آشوب بیشتر در منطقه جلوگیری کند، چراکه این منطقه هم‌اکنون نیز با بحران‌های بزرگی دست‌وپنجه نرم می‌کند. عبدالعاطی گفت که قاهره کاملاً از مذاکرات برای کاهش تنش حمایت می‌کند و این مذاکرات را «فرصتی مناسب برای جلوگیری از تشدید بحران» دانست و از نقش مثبت عمان در این زمینه تمجید کرد.

او افزود: «در صورت وقوع درگیری نظامی، همه بازنده‌اند. این گزینه‌ای عاقلانه نیست. مصر همواره تأکید کرده که راه‌حل‌ها باید سیاسی باشد و نگرانی‌های همه طرف‌ها را در نظر بگیرد.»