آبه به روحانی: تعهدات هسته ای را کاهش ندهید

طرح توکیو برای اعزام دو ناو به خلیج عمان را شرح داد * رئیس جمهور ایران از کشورهای جهان خواست تا او را در نجات برجام کمک کنند

آبه به روحانی: تعهدات هسته ای را کاهش ندهید
TT

آبه به روحانی: تعهدات هسته ای را کاهش ندهید

آبه به روحانی: تعهدات هسته ای را کاهش ندهید

شینزو آبه نخست وزیر ژاپن همزمان با دیدار با حسن روحانی رئیس جمهوری ایران از تهران خواست تا به تمام تعهدات برجام وفادار بماند. وی همچنین گفته است کشورش تمام تلاش خود را برای برقراری ثبات در خاورمیانه انجام خواهد داد.
به گزارش الشرق الاوسط به نقل از رویترز، یک مقام دولتی ژاپن پس از دیدار سران دو کشور به خبرنگاران گفت آبه در بخشی از گفتگوی خود با روحانی ضمن اعلام نگرانی جدی کشورش از کاهش تدریجی تعهدات برجامی تهران، به ایران هشدار داده که اقدامات تضعیف‌کننده برجام را متوقف سازد. 
به نوشته خبرگزاری رویترز، نخست وزیر ژاپن در آغاز دیدار با حسن روحانی گفت که قویا امیدواراست که ایران به تعهدات خود در تواقفنامه اتمی پایبند بماند و نقشی سازنده در برقراری صلح و ثبات در منطقه خاورمیانه ایفا کند.
آبه همچنین گفت که ژاپن هر چه در توان دارد برای تضمین ثبات در خاورمیانه به کار خواهد گرفت.
در سال ۲۰۱۵ آمریکا و پنج کشور دیگر (چین، فرانسه، بریتانیا، آلمان و روسیه) بر سر برنامه جامعه اقدام مشترک موسوم به برجام به توافق رسیدند. در چارچوب این توافق هسته‌ای، ایران تعهداتی را از جمله در مورد تولید و کاهش ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود پذیرفت. نتیجه این تعهد و اجرایی شدن توافق هسته‌ای برای ایران، لغو تحریم‌ها علیه این کشور بود.
دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا اما در ماه مه سال ۲۰۱۸ (۱۸ اردیبهشت ۹۷) رسما از برجام خارج شد و تحریم‌های خود علیه ایران را شدت بخشید.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، روحانی نیز با تأکید بر اهمیت برجام برای ایران و انتقاد از خروج یکجانبه‌ آمریکا از برجام، اظهار امیدواری کرد که  ژاپن و سایر کشورها تمام تلاششان را برای حفظ برجام به کار ببندند.
پیش از این سفر، علی ربیعی سخنگوی دولت اعلام کرد که در سفر حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران، به ژاپن مذاکراتی بین ایران و آمریکا رخ نخواهد داد. وی گفت که سفر حسن روحانی به ژاپن «ربطی به مذاکره با آمریکا ندارد». وی در عین حال گفت مقامات ژاپنی «ابتکار عمل‌هایی دارند» که ایران آنها را بررسی خواهند کرد.
ژاپن از متحدان آمریکاست که روابط خوبی هم با ایران دارد. شینزو آبه که با دونالد ترامپ مناسبات گرمی دارد در ماه ژوئن امسال نیز با هدف میانجی‌گری بین ایران و آمریکا به تهران سفر کرد ولی تلاش او به نتیجه نرسید.
دولت ژاپن نیز یکی از اهداف این دیدار را «کاستن از تنش‌ها بر سر توافق هسته‌ای بین ایران و آمریکا» اعلام کرده است.
آبه در این دیدار طرح ژاپن برای اعزام دو ناو این کشور به دریای عمان برای تامین امنیت دریانوردی را توضیح داد. 
پیش از این دیدار نیز خبرگزاری بلومبرگ به نقل از وزارت خارجه ژاپن گزارش داد که آبه همچنین طرح های کشورش برای ارسال یگان نیروهای دفاعی به خاورمیانه با ماموریت گردآوری اطلاعات را توضیح خواهد داد. 
 اما ژاپن اعلام کرده که نیروهای این کشور به ائتلاف دریایی که آمریکا برای حفاظت از کشتیرانی در منطقه تشکیل داده است نخواهند پیوست.
این کشور تا پیش از بازگشت تحریم‌های وضع شده علیه ایران، سال‌ها یکی از عمده‌ترین کشورهای واردکننده‌ی نفت ایران به شمار می‌رفت. ژاپن یکی از هشت کشوری بود که به مدت شش ماه از سوی آمریکا به آنها معافیت داده شده بود تا خرید نفت ایران را به طور محدود ادامه دهند.
همچنین، این نخستین سفر خارجی حسن روحانی پس از سرکوب اعتراض‌های ماه گذشته در ایران است که در اعتراض به سه برابر شدن قیمت بنزین آغاز شد.



احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.