آبه به روحانی: تعهدات هسته ای را کاهش ندهید

طرح توکیو برای اعزام دو ناو به خلیج عمان را شرح داد * رئیس جمهور ایران از کشورهای جهان خواست تا او را در نجات برجام کمک کنند

آبه به روحانی: تعهدات هسته ای را کاهش ندهید
TT

آبه به روحانی: تعهدات هسته ای را کاهش ندهید

آبه به روحانی: تعهدات هسته ای را کاهش ندهید

شینزو آبه نخست وزیر ژاپن همزمان با دیدار با حسن روحانی رئیس جمهوری ایران از تهران خواست تا به تمام تعهدات برجام وفادار بماند. وی همچنین گفته است کشورش تمام تلاش خود را برای برقراری ثبات در خاورمیانه انجام خواهد داد.
به گزارش الشرق الاوسط به نقل از رویترز، یک مقام دولتی ژاپن پس از دیدار سران دو کشور به خبرنگاران گفت آبه در بخشی از گفتگوی خود با روحانی ضمن اعلام نگرانی جدی کشورش از کاهش تدریجی تعهدات برجامی تهران، به ایران هشدار داده که اقدامات تضعیف‌کننده برجام را متوقف سازد. 
به نوشته خبرگزاری رویترز، نخست وزیر ژاپن در آغاز دیدار با حسن روحانی گفت که قویا امیدواراست که ایران به تعهدات خود در تواقفنامه اتمی پایبند بماند و نقشی سازنده در برقراری صلح و ثبات در منطقه خاورمیانه ایفا کند.
آبه همچنین گفت که ژاپن هر چه در توان دارد برای تضمین ثبات در خاورمیانه به کار خواهد گرفت.
در سال ۲۰۱۵ آمریکا و پنج کشور دیگر (چین، فرانسه، بریتانیا، آلمان و روسیه) بر سر برنامه جامعه اقدام مشترک موسوم به برجام به توافق رسیدند. در چارچوب این توافق هسته‌ای، ایران تعهداتی را از جمله در مورد تولید و کاهش ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود پذیرفت. نتیجه این تعهد و اجرایی شدن توافق هسته‌ای برای ایران، لغو تحریم‌ها علیه این کشور بود.
دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا اما در ماه مه سال ۲۰۱۸ (۱۸ اردیبهشت ۹۷) رسما از برجام خارج شد و تحریم‌های خود علیه ایران را شدت بخشید.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، روحانی نیز با تأکید بر اهمیت برجام برای ایران و انتقاد از خروج یکجانبه‌ آمریکا از برجام، اظهار امیدواری کرد که  ژاپن و سایر کشورها تمام تلاششان را برای حفظ برجام به کار ببندند.
پیش از این سفر، علی ربیعی سخنگوی دولت اعلام کرد که در سفر حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران، به ژاپن مذاکراتی بین ایران و آمریکا رخ نخواهد داد. وی گفت که سفر حسن روحانی به ژاپن «ربطی به مذاکره با آمریکا ندارد». وی در عین حال گفت مقامات ژاپنی «ابتکار عمل‌هایی دارند» که ایران آنها را بررسی خواهند کرد.
ژاپن از متحدان آمریکاست که روابط خوبی هم با ایران دارد. شینزو آبه که با دونالد ترامپ مناسبات گرمی دارد در ماه ژوئن امسال نیز با هدف میانجی‌گری بین ایران و آمریکا به تهران سفر کرد ولی تلاش او به نتیجه نرسید.
دولت ژاپن نیز یکی از اهداف این دیدار را «کاستن از تنش‌ها بر سر توافق هسته‌ای بین ایران و آمریکا» اعلام کرده است.
آبه در این دیدار طرح ژاپن برای اعزام دو ناو این کشور به دریای عمان برای تامین امنیت دریانوردی را توضیح داد. 
پیش از این دیدار نیز خبرگزاری بلومبرگ به نقل از وزارت خارجه ژاپن گزارش داد که آبه همچنین طرح های کشورش برای ارسال یگان نیروهای دفاعی به خاورمیانه با ماموریت گردآوری اطلاعات را توضیح خواهد داد. 
 اما ژاپن اعلام کرده که نیروهای این کشور به ائتلاف دریایی که آمریکا برای حفاظت از کشتیرانی در منطقه تشکیل داده است نخواهند پیوست.
این کشور تا پیش از بازگشت تحریم‌های وضع شده علیه ایران، سال‌ها یکی از عمده‌ترین کشورهای واردکننده‌ی نفت ایران به شمار می‌رفت. ژاپن یکی از هشت کشوری بود که به مدت شش ماه از سوی آمریکا به آنها معافیت داده شده بود تا خرید نفت ایران را به طور محدود ادامه دهند.
همچنین، این نخستین سفر خارجی حسن روحانی پس از سرکوب اعتراض‌های ماه گذشته در ایران است که در اعتراض به سه برابر شدن قیمت بنزین آغاز شد.



طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
TT

طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)

در حالی که جامعه جهانی منتظر است رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، دونالد ترامپ، در تاریخ ۲۰ ژانویه وارد کاخ سفید شود و گمانه‌زنی‌ها درباره نحوه برخورد او با مسائل جهانی زیاد است، گزارش‌هایی در تل‌آویو منتشر شده که نشان می‌دهد طی ماه‌های گذشته، چندین طرح توسط اعضای تیم ترامپ، با مشارکت مقامات اسرائیلی، آماده شده است. یکی از این طرح‌ها سرنگونی نظام ایران است.

برنامه‌های مشترک آمریکا و اسرائیل

روزنامه «یسرائیل هیوم» که به جناح راست حاکم در اسرائیل نزدیک است، گزارش داده این برنامه‌ها نشان‌دهنده منافع مشترک آمریکا و اسرائیل هستند. این روزنامه به انتصاب‌های ترامپ در تیمش اشاره کرده و آن را نشانه‌ای از این رویکرد دانسته است. طبق این گزارش، ایران متوجه این تحولات شده و عملیات «الوعد الصادق ۳» را که برای پاسخ به حمله بزرگ اسرائیل در ۲۶ اکتبر آماده شده بود، متوقف کرده است.

از سوی دیگر، روزنامه «یدیعوت آحارونوت» به نقل از منابع آمریکایی گزارش داده که بحث‌هایی در رهبری ایران درباره امکان مذاکره برای توافق هسته‌ای جدید با دولت ترامپ یا ادامه سیاست‌های تهاجمی در جریان است.

«خبرهای ناخوشایند» برای ایران

یکی از تحلیلگران عربی روزنامه «هاآرتص» نوشته است: «رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، این هفته صدمین روز ریاست‌جمهوری خود را جشن گرفت، اما خبرها خوب نیستند. ارزش ریال ایران طی این مدت ۲۰ درصد کاهش یافته و قیمت کالاهای اساسی، برق، آب و حمل‌ونقل بین ۲۵ تا ۷۰ درصد افزایش یافته است. همچنین بیش از ۴۴۰ نفر اعدام شده‌اند، تقریباً دو برابر دوره رئیس‌جمهور پیشین، ابراهیم رئیسی.»

وی افزود: «به زودی مشکلات بیشتری انتظار می‌رود. در بودجه سال آینده کاهش شدید در هزینه‌های رفاه و افزایش ۴۰ درصدی قیمت سوخت پیش‌بینی شده است. این امر نگرانی‌ها از وقوع اعتراضات گسترده مشابه سال ۲۰۱۹ را افزایش داده، اعتراضاتی که در آن حدود ۱۵۰۰ نفر کشته شدند. در همین حال، بودجه نیروهای امنیتی و سپاه پاسداران نسبت به سال گذشته ۲۰۰ درصد افزایش خواهد یافت.»

«شبکه‌ای ضد ایران»

در برابر «تهدید آمریکا» که با تیم ترامپ شکل گرفته، ایران در تلاش است تا یک سیستم دفاعی سیاسی، منطقه‌ای و بین‌المللی برای خود ایجاد کند. رسانه‌های اسرائیلی تأیید کرده‌اند که مذاکراتی میان ایران و دولت کنونی آمریکا، از طریق بغداد انجام شده و تیم ترامپ نیز در جریان آن قرار گرفته است. این مذاکرات شامل توافقاتی اولیه است، از جمله اینکه ایران دیگر شبه‌نظامیان شیعه وابسته به خود را در عراق علیه آمریکا تحریک نکند و به اهداف آمریکایی و اسرائیلی حمله نکند. در مقابل، عراق متعهد شده تا شورشیان کرد ایرانی را که علیه ایران فعالیت می‌کنند، خلع سلاح کند.

پیشنهاد ترامپ برای توافق

منابعی گفته‌اند ایران خواهان بازگشت به سخنان ترامپ در سال ۲۰۱۹ است؛ زمانی که او پس از خروج از توافق هسته‌ای گفت: «همه کاری که باید انجام شود این است که تماس بگیرند و با من بنشینند. ما می‌توانیم یک توافق منصفانه داشته باشیم. هدف ما فقط این است که ایران سلاح هسته‌ای نداشته باشد. ما چیز زیادی نمی‌خواهیم و حتی می‌توانیم به آنها کمک کنیم تا دوباره به شرایط عالی بازگردند.»

این اظهارات برخلاف مواضع تیم ترامپ در آن زمان بود، که شامل خواسته‌های سخت‌گیرانه‌ای از ایران بود. این خواسته‌ها توسط مایک پمپئو، وزیر خارجه وقت، مطرح شده بود، از جمله: توقف غنی‌سازی اورانیوم در هر سطح و مقدار، توقف تولید موشک‌های بالستیک، توقف حمایت از حماس، حزب‌الله و جهاد اسلامی، خروج نیروهای ایرانی و حامیانشان از سوریه، و توقف حمایت از حوثی‌ها در یمن.

نگرانی‌ها در تهران

مسئولان ایرانی در حال بررسی این موضوع هستند که آیا ترامپ همان شخصی است که از توافق هسته‌ای خارج شد یا فردی که به دنبال یک «توافق منصفانه» است؟ آیا او خواسته‌های سخت‌گیرانه پمپئو را دوباره مطرح خواهد کرد یا تنها به یک توافق هسته‌ای رضایت می‌دهد؟

برخی تحلیلگران معتقدند اینکه آمریکا به اسرائیل چراغ سبز برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران نشان دهد، هنوز نیاز به اثبات دارد. اگر سیاست‌های ترامپ در دوره اول او را معیار قرار دهیم، جنگی فراگیر در خاورمیانه که آمریکا را مستقیماً درگیر کند، احتمالاً چیزی نیست که واشنگتن یا حتی تهران بخواهد.

تردیدها درباره توانایی اسرائیل

در حالی که اسرائیل موفقیت‌هایی در آسیب زدن به سامانه‌های دفاع هوایی ایران داشته، کارشناسان خارجی تردید دارند که اسرائیل بتواند بدون همکاری آمریکا تمام تأسیسات هسته‌ای زیرزمینی ایران را نابود کند. این مسائل در تماس‌های تلفنی میان نتانیاهو و ترامپ از زمان انتخابات مطرح شده و همچنین توسط ران درمر، یکی از وزرای نزدیک به نتانیاهو، در سفرش به آمریکا پیگیری شده است.