​پای تحریم‌های آمریکا روی گلوی خط تجاری ترکیه - ایران

سطح تبادل بین دو کشور به کمترین سطح رسیده است

TT

​پای تحریم‌های آمریکا روی گلوی خط تجاری ترکیه - ایران

جدیدترین آمار رسمی که از تجارت ایران با ترکیه در ۱۰ ماهه ابتدایی سال ۲۰۱۹ منتشر شده، نشان می‌دهد که تحریم صورت گرفته از سوی آمریکا منجر به کاهش جدی میزان تبادل تجاری میان دو کشور شده است. این آمار حاکی است که میزان تبادل تجاری ایران با ترکیه به مقدار 3 میلیارد دلار در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته کاهش داشته است.
به گزارش الشرق الاوسط، در ۱۰ ماهه ابتدایی امسال ایران به ترکیه ۳.۱ میلیارد دلار صادرات داشته و به این ترتیب تراز تجاری با ترکیه مثبت ۱.۲ میلیارد دلار بوده است. در حالی که در سال گذشته در همین زمان 4.2 میلیارد دلار صادرات داشته است. 
طبق آمارهای ارائه شده از سوی معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران نشانگر آن است که «در سال ۲۰۱۹ میلادی، روند صادرات به نحوی بوده که در تمامی ماه‌ها از واردات پیشی گرفته و تراز تجاری دو کشور به نفع ایران مثبت بوده است، اما از ماه ژوئن به بعد، شاهد افت شدید صادرات به ترکیه بوده‌ایم و از ماه جولای تا اکتبر سال ۲۰۱۹ میلادی، صادرات از واردات کمتر شده است».
در عین حال، گزارش‌های رسمی حکایت از کاهش ۸۳ درصدی صادرات ایران به ترکیه در اکتبر سال ۲۰۱۹ میلادی نسبت به مدت مشابه سال قبل دارد. ضمن اینکه واردات ایران از ترکیه نیز در همین مدت، از افت ۱۳ درصدی برخوردار بوده است. 
از سوی دیگر، آمارها نشان می‌دهند که بیشترین حجم تجارت ایران و ترکیه در سال ۲۰۱۴ میلادی و کمترین آن در ده ماهه سال ۲۰۱۹ میلادی بوده است که بر این اساس، حجم تجارت دو کشور در سال ۲۰۱۴ میلادی به ۱۳.۷ میلیارد دلار رسیده بود.
در عین حال، در ده ماهه سال ۲۰۱۹ میلادی، میزان واردات ایران از ترکیه ۱.۹ میلیارد دلار، صادرات ۳.۱ میلیارد دلار و کل تجارت هم ۵ میلیارد دلار بوه است. در حالی که در ده ماهه سال ۲۰۱۸ میلادی، میزان تجارت کل معادل ۸.۲ میلیارد دلار بوده که از این رقم، ۶.۲ میلیارد دلار سهم صادرات ایران به ترکیه و ۲ میلیارد دلار سهم واردات ایران از این کشور بوده است.
بر این اساس، آمارهای تجارت کالایی میان ایران و ترکیه حاکی از افت ۳۹ درصدی ارزش کل تجارت دو کشور بوده است. در این میان، کل ارزش صادرات ایران به ترکیه طی ده ماهه نخست سال ۲۰۱۹ میلادی حدود ۳.۱ میلیارد دلار بوده که نسبت به ده ماهه ۲۰۱۸ کاهش ۵۰.۳ درصدی داشته است.
از سوی دیگر، وزارت خزانه داری آمریکا تعرفه «گذرنامه، گواهینامه و خدمات تلفن همراه» که شهروندان ترکیه وارد می کنند را به نسبت 22.58 درصد از آغاز سال 2020 افزایش می دهد. 
همزمان با افزایش بهای حامل های انرژی شهروندان ترک در انتظار کاهش ارزش پول ملی در مقابل دلار نیز هستند.



رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
TT

رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)

مصر و ایران توافق کردند مسیر بررسی و شناسایی ظرفیت‌های روابط دوجانبه را ادامه دهند.
وزیر خارجه و مهاجرت مصر، بدر عبدالعاطی، در یک نشست خبری مشترک با همتای ایرانی‌اش، عباس عراقچی، در قاهره در روز دوشنبه اعلام کرد: «مسیر جدیدی برای مشورت‌های سیاسی بین دو کشور آغاز شده که در سطحی پایین‌تر از وزیران خارجه برگزار خواهد شد و ابعاد مختلف روابط دوجانبه را بررسی خواهد کرد.»

عباس عراقچی روز دوشنبه به قاهره سفر کرد و با رئیس‌جمهور مصر، عبدالفتاح السیسی، دیدار داشت. همچنین دو نشست، یکی دوجانبه و دیگری گسترده‌تر، با وزیر خارجه مصر، بدر عبدالعاطی برگزار کرد. این دیدارها به‌عنوان نشانه‌ای از حرکت روابط دو کشور به‌سوی گام‌های نزدیک‌تر تلقی شد.

بر اساس بیانیه رسمی دفتر ریاست‌جمهوری مصر، السیسی و عراقچی «بر اهمیت ادامه مسیر فعلی برای بررسی چشم‌اندازهای توسعه مشترک روابط بین دو کشور تأکید کردند.»

وزیر خارجه مصر در این نشست خبری گفت که گفتگوها «بر لزوم گسترش روابط دوجانبه تمرکز داشت، با در نظر گرفتن نگرانی‌های هر دو طرف»، و تأکید کرد که «تمایل متقابل برای توسعه روابط وجود دارد.» او افزود که دیدارهای متقابل دو طرف «نشان‌دهنده تحول مثبتی در روابط دوجانبه است.»

از سوی دیگر، عباس عراقچی در این نشست خبری گفت: «این چهارمین دیدار من با رئیس‌جمهور السیسی است و بیش از ۱۰ دیدار نیز با وزیر خارجه مصر داشته‌ام. این نشان می‌دهد که کشورم چقدر به گسترش روابط با مصر اهمیت می‌دهد.»

او اضافه کرد: «اراده‌ای برای توسعه روابط و گسترش همکاری‌ها در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و دیگر زمینه‌ها وجود دارد.» عراقچی ادامه داد: «ما اراده‌ای داریم برای تقویت روابط و رفع موانع آن. مسیر اکنون بیش از هر زمان دیگری برای توسعه روابط باز است.»

وی همچنین به «ادامه گفت‌وگوهای سیاسی و توافق بر افزایش مبادلات تجاری و همکاری در چارچوب سازمان‌های بین‌المللی، به‌ویژه در موضوعات منطقه‌ای» اشاره کرد و گفت: «سطح اعتماد بین قاهره و تهران هیچ‌گاه تا این حد بالا نبوده است.»

ایران و مصر در سال ۱۹۷۹ روابط دیپلماتیک خود را قطع کردند و پس از ۱۱ سال، تنها در سطح کاردار روابط را از سر گرفتند. در دو سال گذشته، چندین دیدار میان وزیران دو کشور برای بررسی امکان توسعه روابط انجام شد. در مه ۲۰۲۳، دولت ایران به وزارت خارجه دستور داد تا گام‌هایی برای تقویت روابط با مصر بردارد.

افزون بر دیدارهای وزرای خارجه، دیدار میان السیسی و رئیس‌جمهور فقید ایران، ابراهیم رئیسی، در نوامبر ۲۰۲۴ در ریاض نیز از جمله نقاط عطف در این مسیر بود.

هدی رؤوف، استاد علوم سیاسی و رئیس بخش مطالعات ایران در مرکز مطالعات استراتژیک مصر، به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «سفر عراقچی به قاهره با هدف تداوم گفت‌وگوها و بررسی امکان نزدیکی بیشتر میان دو کشور انجام شده، به‌ویژه در شرایطی که ایران در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای بهبود روابط انجام داده و مصر نیز با احتیاط به این موضوع نگاه کرده است.»

او افزود: «این سفر حاکی از تحول مثبت در روابط و نشانگر گام‌هایی عملی در جهت نزدیکی بیشتر دو کشور در آینده است، به‌ویژه در زمینه گردشگری و تجارت، و نیز همکاری در پرونده‌های منطقه‌ای، به‌ویژه جنگ غزه و امنیت دریای سرخ.»

در دیدار میان السیسی و عراقچی، تحولات شتاب‌زده منطقه بررسی شد. رئیس‌جمهور مصر بر موضع کشورش مبنی بر رد گسترش دایره درگیری تأکید کرد و هشدار داد که «تشدید بحران ممکن است به جنگی فراگیر در سطح منطقه بینجامد که پیامدهای خطرناکی برای امنیت و منابع کشورهای منطقه خواهد داشت.» او همچنین بر اهمیت مذاکرات جاری بین ایران و آمریکا تأکید کرد.

السیسی همچنین خواستار «توقف فوری درگیری‌ها در نوار غزه و ارسال کمک‌های انسانی» شد و تأکید کرد که «بازگشت وضعیت عادی در تنگه باب‌المندب و دریای سرخ ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.»

عبدالعاطی و عراقچی در مشورت‌های سیاسی خود، علاوه بر روابط دوجانبه، به وضعیت در غزه، سوریه، لبنان، امنیت دریایی در دریای سرخ و مذاکرات ایران و آمریکا پرداختند.

وزیر خارجه مصر بر لزوم «حفظ آزادی کشتیرانی در دریای سرخ و بازگرداندن آرامش به منطقه» تأکید کرد و گفت: «مصر بیشترین آسیب را از تنش‌های نظامی منطقه دیده است.» او همچنین از توافق اخیر یمن و آمریکا و تأثیر مثبت احتمالی آن بر امنیت دریایی و تجارت جهانی استقبال کرد.

عراقچی نیز گفت: «مذاکرات درباره یمن و دریای سرخ به‌طور جزئی بررسی شد» و تأکید کرد که «حوثی‌ها همانند حماس و حزب‌الله گروه‌هایی مستقل هستند که تصمیمات خود را مستقل از تهران می‌گیرند.» او افزود: «حملات حوثی‌ها علیه اسرائیل و در حمایت از فلسطین است.»

از نوامبر ۲۰۲۳، حوثی‌ها در حمایت از غزه، به کشتی‌ها در دریای سرخ حمله کرده‌اند. این حملات موجب اختلال در تجارت جهانی و کاهش شدید درآمدهای کانال سوئز شده است.

عبدالعاطی همچنین گزارش همتای ایرانی‌اش درباره نتایج پنج دور مذاکرات میان ایران و آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای ایران را شنید و ابراز امیدواری کرد که این گفت‌وگوها به موفقیت برسد و «راه‌حلی مسالمت‌آمیز، جامع و پایدار برای کاهش تنش‌ها و برقراری آرامش در منطقه حاصل شود.»

او تأکید کرد که مصر مصمم است از هرگونه تنش و آشوب بیشتر در منطقه جلوگیری کند، چراکه این منطقه هم‌اکنون نیز با بحران‌های بزرگی دست‌وپنجه نرم می‌کند. عبدالعاطی گفت که قاهره کاملاً از مذاکرات برای کاهش تنش حمایت می‌کند و این مذاکرات را «فرصتی مناسب برای جلوگیری از تشدید بحران» دانست و از نقش مثبت عمان در این زمینه تمجید کرد.

او افزود: «در صورت وقوع درگیری نظامی، همه بازنده‌اند. این گزینه‌ای عاقلانه نیست. مصر همواره تأکید کرده که راه‌حل‌ها باید سیاسی باشد و نگرانی‌های همه طرف‌ها را در نظر بگیرد.»