شیب ملایم روحانی برای عقب‌نشینی از وعده‌ها

حسرت رئیس‌جمهوری: اگر تحریم‌ها نبود…

 شیب ملایم روحانی برای عقب‌نشینی از وعده‌ها
TT

شیب ملایم روحانی برای عقب‌نشینی از وعده‌ها

 شیب ملایم روحانی برای عقب‌نشینی از وعده‌ها

ایران معمولاً از اعلام آمارهای مرتبط با فروش نفت خودداری می‌کند، اما امروز سه شنبه، حسن روحانی رئیس‌جمهوری این کشور به صورت سربسته گفته «تحریم‌ها در سه سال اخیر باعث کاهش ۲۰۰ میلیارد دلار از درآمد ایران شده‌است».
به گزارش الشرق الاوسط، بر اساس تخمین‌ها، صادرات نفت ایران به زیر نیم میلیون بشکه در روز کاهش یافته‌است؛ در آوریل ۲۰۱۸ میلادی و پیش از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای، صادرات ایران روزانه به ۲/۵ میلیون بشکه هم می‌رسید.
این اظهارات واکنش کاربران شبکه‌های اجتماعی را به همراه داشته‌است. یکی از کاربران نوشته‌است: «چه می‌کنند این مشاورین روحانی؟! بابا به ایشان بگویید اینروزها کمتر حرف بزنه به نفعشه».
 کلید روحانی پیدا شد
حسن روحانی رئیس‌جمهور روز گذشته نیز حاشیه ساز شده بود. این بار با اظهاراتی که محافظه کاران به تندی به آنها واکنش نشان دادند و اصلاح طلبان در تعامل با آنها روی لبه حرکت کردند. او انتقادات به دولتش برای عمل نکردن به «قول‌هایی که اول دولت داده» را پاسخ داده و می‌گوید «ما در شرایط صلح قول دادیم و الان شرایط جنگ است» و این مسئله را دلیل عدم عمل به وعده‌های انتخاباتی‌اش می‌داند. او انتقادها را خرده فرمایش توصیف می‌کند و در ادامه می‌گوید که «لحن‌ها در دوره جنگ و صلح فرق دارد.»
به گزارش الشرق الاوسط، اظهارات حسن روحانی با واکنش روزنامه‌ها و کاربران شبکه‌های اجتماعی روبرو شد. برخی آنها را «وعده‌های جنگ زده»، «جنگ و صلح حسن روحانی با وعده‌هایش!» و «فرصت‌سوزی در زمان صلح» خواندند و برخی خطاب به روحانی گفتند «اگر جنگ است، بجنگید!»، «آقای رئیس‌جمهور! فریاد جنگ ات کو؟» و «برجام فریب جنگ داشت اما صلح انگاشتید». برخی نیز به تمسخر گفتند «شاه‌کلید روحانی در وضعیت جنگی پیدا شد!»
اشاره روحانی به واژه «جنگ» تحریم‌های اعمال شده از سوی آمریکا پس از خروج این کشور از برجام اشاره دارد که مقامات ایران آن را «جنگ اقتصادی» می‌خوانند.
روحانی پیشتر در سال ۱۳۹۲ و در زمان رقابت‌های انتخاباتی گفته بود: «راه‌حل‌های کوتاه‌مدت یک ماه و ۱۰۰ روزه برای حل مشکلات و معضلات اقتصادی، اجتماعی و سیاست داخلی و خارجی در دولت تدبیر و امید پیش‌بینی شده‌است که با این برنامه ما می‌توانیم در یک فرصت کوتاه شاهد تحول اقتصادی باشیم.»
در سال ۹۲ بر اساس اظهاراتی که روحانی در تلویزیون ایران پخش شد گفته بود: «آنچنان رونق اقتصادی ایجاد شود و آنچنان درآمد اقتصادی نصیب مردم ایران شود که مردم اصلاً به این ۴۵ هزار تومان (یارانه) نیازی نداشته باشند».
 واکنش تند رسانه‌های محافظه کار
اولین واکنش توسط روزنامه کیهان رقم خورد. این روزنامه تندروی نزدیک به رهبر ایران عملکرد دولت روحانی در سال‌های اخیر را «تأسف‌برانگیز» خواند و نوشت: «سؤالی که پس از اظهارنظر اخیر آقای روحانی در ذهن ایجاد می‌شود این است که، آیا رفتار دولت روحانی، رفتاری متناسب با شرایط جنگی است؟! آیا اظهارات و اقدامات آقای روحانی در سال‌های اخیر، رفتار رئیس‌جمهور کشوری است که در حال جنگ است؟ !متأسفانه پاسخ منفی است.» به گفته این روزنامه، «علی‌رغم اینکه اکنون ما در یک جنگ تمام‌عیار اقتصادی با دشمن قرار داریم متأسفانه دولت روحانی، آرایش شرایط بزم به خود دارد.»
خبرگزاری امنیتی تسنیم وابسته به سپاه پاسداران نیز حسن روحانی را به «کشاندن کشور را از صلح به جنگ» و «وارونه نشان دادن حقایق کشور» متهم کرد.
روزنامه وطن امروز دیگر روزنامه محافظه کار در ایران نیز می‌گوید «اگر جنگ اقتصادی و تحریم‌های خارجی برای هیچ‌کس آبی نداشته، برای دولت او بیشترین نان را به تنور چسبانده‌است.» این روزنامه با انتقاد از عدم تحمل انتقادها توسط رئیس دولت نوشت «روحانی با ادبیات و نوع مواجهه‌اش با صورت مسئله، به جای آن که گامی در جهت آرامش جامعه بردارد به شکلی معکوس جامعه را بیش از پیش عصبانی کرده‌است».
خبرگزاری فارس وابسته به بسیج نیز به نقل از علیرضا زاکانی عضو شورای مرکزی ائتلاف نیروهای انقلاب آورده‌است: توجیه وعده‌های عملی‌نشده توسط روحانی فرافکنی و توهین به مردم است.
زاکانی می‌گوید «رئیس‌جمهور ما اصلاً رئیس‌جمهور شرایط جنگ نیست. چرا وقتی سیل می‌آید ایشان به جنوب کشور و قشم می‌رود؟ و آلودگی هم اوج می‌گیرد رئیس‌جمهور ما به شمال نقل مکان می‌کند؟ رئیس‌جمهوری که برای سخنرانی کردن باید برایش کولر بگذارند تا بتواند سخنرانی کند از بالا بردن ظرفیت مقاومتی مردم سخن می‌گوید.»
دیگر روزنامه وابسته به نهادهای امنیتی ییعنی جوان نیز به اظهارات روحانی واکنش نشان داده و نوشت «واکنش دیروز رئیس‌جمهور البته بیش از آنکه پاسخی به منتقدان سنتی وی باشد، پاسخی به هواداران بی‌شماری است که خواستار پاسخی روشن در مورد وعده‌های گذشته هستند؛ وعده‌هایی که حالا هیچ‌کدام از آن‌ها به نتیجه نرسیده‌است.»
 درماندگی رسانه‌های اصلاح طلب
بسیاری از روزنامه‌های موسوم به اصلاح طلب در ایران یا به این اظهارات حجمی ندادند یا اینکه در حد پوشش خبری و بدون تحلیل آنها را منتشر کردند.
واکنش روزنامه آفتاب یزد اما نسبت به دیگر روزنامه‌های اصلاح طلب متفاوت بود به طوری که این روزنامه نوشت «حسن روحانی دیروز با همین جمله کوتاه نقطه پایانی گذاشته بر تمام وعده‌هایی که در دوران انتخابات داد. کمتر از دوسال تا پایان هشت سال ریاست روحانی اوضاع همچون دو سال پایانی دوران محمود احمدی‌نژاد است و گویی در صحنه سیاسی ایران، در همیشه روی همان پاشنه می‌چرخد و فرقی ندارد این یکی برسر کار باشد یا آن یکی».
روزنامه اصلاح طلب ابتکار که اخیراً گفته شد که به دلیل مشکلات اقتصادی فقط ۲۰۰ نسخه در روز چاپ می‌کند نوشت «وعده‌های انتخاباتی روحانی هیچ‌کدام پیگیری نشد و الان دولت برای فرار از پاسخگویی می‌گوید ما در شرایط جنگ قرار داریم. سؤال اینجاست مگر یک سیاستمدار نباید برای هر شرایطی استراتژی داشته باشد؟» این روزنامه با انتقاد از روحانی به دلیل «عبور از اصلاح‌طلبانی که در هر دو دوره انتخابات از او حمایت کردند» ادامه می‌دهد «پشت کردن به وعده‌های انتخاباتی که برخی از آنها مطالبه درونی بدنه اجتماعی بود چه ربطی به شرایط جنگ در کشور دارد؟»
روزنامه همشهری نزدیک به اصلاح طلبان و ارگان شهرداری تهران نیز معتقد است «دولت در سومین‌سال فعالیت خود با شیب ملایمی از وعده‌های خود عقب‌نشینی می‌کند».
عباس عبدی تحلیلگر مسائل سیاسی نیز به فرارو می‌گوید: «درمورد آقای روحانی، تا حدی عدم تحقق وعده‌هایش قابل دفاع است. آن هم بخشی که به خروج ترامپ از برجام بر می‌گردد. این چیزی است که می‌تواند مسئولیتش را تا حدی و نه همه‌اش را از خود رفع کند، اما باقی تصمیمات دولت این گونه نیست و بخش مهمی از مشکلات فعلی مربوط به همین تصمیمات است.»
 شبکه‌های اجتماعی: به ریش مردم نخندید
احمد زیدآبادی روزنامه‌نگار اصلاح طلب در کانال تلگرامی خود نوشت: «تا آنجا که به یاد دارم مهمترین وعدهٔ آقای روحانی همان تحقق شرایط صلح و جلوگیری از شرایط جنگ بود. اگر بنا به شرایط جنگ بود که رقبایش چیزی از او کم نداشتند! خب از اول همین را بگو! چه کار به شرایط صلح و جنگ داری!»
فرید مدرسی فعال رسانه ای اصلاح طلب که اخیراً حقوق ماهیانه او از خبرگزاری دولتی ایرنا حاشیه ساز شده بود، نیز در توییتر نوشت: «ما انتظار نداریم رئیس‌جمهور فقط برای شرایط صلح خود را آماده کرده باشد؛ آقای حسن روحانی می‌داند که رئیس‌جمهور در هر شرایطی قرار است مملکت را خوب اداره کند؛ حتی در زمان جنگ. پس این بهانه پذیرفتنی نیست. بهتر است کابینه را تغییر دهد، اگر وزرا آمادگی جنگ را ندارند.»
سید نظام الدین موسوی از حلقه رسانه‌های نزدیک به رهبر ایران هم نوشت: «آقای روحانی امروز در اظهارنظری عجیب گفتند که وعده‌های ما در سال ۹۶ مربوط به دوران صلح بوده و الان ما در شرایط جنگی هستیم. این حرف هم مثل همان جمله همراه با خنده ایشان بود که گفتند من هم روز جمعه فهمیدم بنزین گران شده. آقای رئیس‌جمهور! به درد مردم خندیدید، به ریش مردم نخندید.»



رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
TT

رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)

مصر و ایران توافق کردند مسیر بررسی و شناسایی ظرفیت‌های روابط دوجانبه را ادامه دهند.
وزیر خارجه و مهاجرت مصر، بدر عبدالعاطی، در یک نشست خبری مشترک با همتای ایرانی‌اش، عباس عراقچی، در قاهره در روز دوشنبه اعلام کرد: «مسیر جدیدی برای مشورت‌های سیاسی بین دو کشور آغاز شده که در سطحی پایین‌تر از وزیران خارجه برگزار خواهد شد و ابعاد مختلف روابط دوجانبه را بررسی خواهد کرد.»

عباس عراقچی روز دوشنبه به قاهره سفر کرد و با رئیس‌جمهور مصر، عبدالفتاح السیسی، دیدار داشت. همچنین دو نشست، یکی دوجانبه و دیگری گسترده‌تر، با وزیر خارجه مصر، بدر عبدالعاطی برگزار کرد. این دیدارها به‌عنوان نشانه‌ای از حرکت روابط دو کشور به‌سوی گام‌های نزدیک‌تر تلقی شد.

بر اساس بیانیه رسمی دفتر ریاست‌جمهوری مصر، السیسی و عراقچی «بر اهمیت ادامه مسیر فعلی برای بررسی چشم‌اندازهای توسعه مشترک روابط بین دو کشور تأکید کردند.»

وزیر خارجه مصر در این نشست خبری گفت که گفتگوها «بر لزوم گسترش روابط دوجانبه تمرکز داشت، با در نظر گرفتن نگرانی‌های هر دو طرف»، و تأکید کرد که «تمایل متقابل برای توسعه روابط وجود دارد.» او افزود که دیدارهای متقابل دو طرف «نشان‌دهنده تحول مثبتی در روابط دوجانبه است.»

از سوی دیگر، عباس عراقچی در این نشست خبری گفت: «این چهارمین دیدار من با رئیس‌جمهور السیسی است و بیش از ۱۰ دیدار نیز با وزیر خارجه مصر داشته‌ام. این نشان می‌دهد که کشورم چقدر به گسترش روابط با مصر اهمیت می‌دهد.»

او اضافه کرد: «اراده‌ای برای توسعه روابط و گسترش همکاری‌ها در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و دیگر زمینه‌ها وجود دارد.» عراقچی ادامه داد: «ما اراده‌ای داریم برای تقویت روابط و رفع موانع آن. مسیر اکنون بیش از هر زمان دیگری برای توسعه روابط باز است.»

وی همچنین به «ادامه گفت‌وگوهای سیاسی و توافق بر افزایش مبادلات تجاری و همکاری در چارچوب سازمان‌های بین‌المللی، به‌ویژه در موضوعات منطقه‌ای» اشاره کرد و گفت: «سطح اعتماد بین قاهره و تهران هیچ‌گاه تا این حد بالا نبوده است.»

ایران و مصر در سال ۱۹۷۹ روابط دیپلماتیک خود را قطع کردند و پس از ۱۱ سال، تنها در سطح کاردار روابط را از سر گرفتند. در دو سال گذشته، چندین دیدار میان وزیران دو کشور برای بررسی امکان توسعه روابط انجام شد. در مه ۲۰۲۳، دولت ایران به وزارت خارجه دستور داد تا گام‌هایی برای تقویت روابط با مصر بردارد.

افزون بر دیدارهای وزرای خارجه، دیدار میان السیسی و رئیس‌جمهور فقید ایران، ابراهیم رئیسی، در نوامبر ۲۰۲۴ در ریاض نیز از جمله نقاط عطف در این مسیر بود.

هدی رؤوف، استاد علوم سیاسی و رئیس بخش مطالعات ایران در مرکز مطالعات استراتژیک مصر، به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «سفر عراقچی به قاهره با هدف تداوم گفت‌وگوها و بررسی امکان نزدیکی بیشتر میان دو کشور انجام شده، به‌ویژه در شرایطی که ایران در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای بهبود روابط انجام داده و مصر نیز با احتیاط به این موضوع نگاه کرده است.»

او افزود: «این سفر حاکی از تحول مثبت در روابط و نشانگر گام‌هایی عملی در جهت نزدیکی بیشتر دو کشور در آینده است، به‌ویژه در زمینه گردشگری و تجارت، و نیز همکاری در پرونده‌های منطقه‌ای، به‌ویژه جنگ غزه و امنیت دریای سرخ.»

در دیدار میان السیسی و عراقچی، تحولات شتاب‌زده منطقه بررسی شد. رئیس‌جمهور مصر بر موضع کشورش مبنی بر رد گسترش دایره درگیری تأکید کرد و هشدار داد که «تشدید بحران ممکن است به جنگی فراگیر در سطح منطقه بینجامد که پیامدهای خطرناکی برای امنیت و منابع کشورهای منطقه خواهد داشت.» او همچنین بر اهمیت مذاکرات جاری بین ایران و آمریکا تأکید کرد.

السیسی همچنین خواستار «توقف فوری درگیری‌ها در نوار غزه و ارسال کمک‌های انسانی» شد و تأکید کرد که «بازگشت وضعیت عادی در تنگه باب‌المندب و دریای سرخ ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.»

عبدالعاطی و عراقچی در مشورت‌های سیاسی خود، علاوه بر روابط دوجانبه، به وضعیت در غزه، سوریه، لبنان، امنیت دریایی در دریای سرخ و مذاکرات ایران و آمریکا پرداختند.

وزیر خارجه مصر بر لزوم «حفظ آزادی کشتیرانی در دریای سرخ و بازگرداندن آرامش به منطقه» تأکید کرد و گفت: «مصر بیشترین آسیب را از تنش‌های نظامی منطقه دیده است.» او همچنین از توافق اخیر یمن و آمریکا و تأثیر مثبت احتمالی آن بر امنیت دریایی و تجارت جهانی استقبال کرد.

عراقچی نیز گفت: «مذاکرات درباره یمن و دریای سرخ به‌طور جزئی بررسی شد» و تأکید کرد که «حوثی‌ها همانند حماس و حزب‌الله گروه‌هایی مستقل هستند که تصمیمات خود را مستقل از تهران می‌گیرند.» او افزود: «حملات حوثی‌ها علیه اسرائیل و در حمایت از فلسطین است.»

از نوامبر ۲۰۲۳، حوثی‌ها در حمایت از غزه، به کشتی‌ها در دریای سرخ حمله کرده‌اند. این حملات موجب اختلال در تجارت جهانی و کاهش شدید درآمدهای کانال سوئز شده است.

عبدالعاطی همچنین گزارش همتای ایرانی‌اش درباره نتایج پنج دور مذاکرات میان ایران و آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای ایران را شنید و ابراز امیدواری کرد که این گفت‌وگوها به موفقیت برسد و «راه‌حلی مسالمت‌آمیز، جامع و پایدار برای کاهش تنش‌ها و برقراری آرامش در منطقه حاصل شود.»

او تأکید کرد که مصر مصمم است از هرگونه تنش و آشوب بیشتر در منطقه جلوگیری کند، چراکه این منطقه هم‌اکنون نیز با بحران‌های بزرگی دست‌وپنجه نرم می‌کند. عبدالعاطی گفت که قاهره کاملاً از مذاکرات برای کاهش تنش حمایت می‌کند و این مذاکرات را «فرصتی مناسب برای جلوگیری از تشدید بحران» دانست و از نقش مثبت عمان در این زمینه تمجید کرد.

او افزود: «در صورت وقوع درگیری نظامی، همه بازنده‌اند. این گزینه‌ای عاقلانه نیست. مصر همواره تأکید کرده که راه‌حل‌ها باید سیاسی باشد و نگرانی‌های همه طرف‌ها را در نظر بگیرد.»