​تفاوت تصمیم گیری کشتن سلیمانی با بن لادن و البغدادی

​تفاوت تصمیم گیری کشتن سلیمانی با بن لادن و البغدادی
TT

​تفاوت تصمیم گیری کشتن سلیمانی با بن لادن و البغدادی

​تفاوت تصمیم گیری کشتن سلیمانی با بن لادن و البغدادی

عملیات نظامی نیروهای آمریکایی علیه قاسم سلیمانی در فرودگاه بغداد تنها یک حمله هوایی علیه یک فرمانده تروریست همچون حملات گذشته این کشور برای اصابت قرار دادن ابوبکر البغدادی سرکرده داعش و دیگر رهبران تروریست نبود.
ژنرال سلیمانی فراری یا پنهان نشده بود بلکه برخلاف فرماندهان تروریست و سازمان های تحریم شده، با آزادی زیادی در بسیاری از کشورها تردد داشت و سالهاست در جلوی چشمان نیروهای آمریکایی در خاورمیانه بود. تنها با تصمیم واشنگتن، تحت پیگرد بود برای کشته شدن.
باوجود اینکه رفتارهای خصمانه سلیمانی در دهه گذشته به طور ملموسی افزایش یافت، اما از نظر رهبران آمریکا از نظر دور نبود، لکن کسی جرات ریسک و تصمیم گیری منجر به تحول خاورمیانه به منطقه ای جنگی ملتهب نداشت.
 جورج بوش رئیس جمهور اسبق آمریکا در حالی که سلیمانی در تیررس نیروهای آمریکایی بود اما از کشتن آن پرهیز کرد. همچنین دولت اوباما تلاشی برای تعقیب این ژنرال ایرانی از خود نشان نداد. ژنرالی که در کشتن صدها نفر از شهروندان آمریکایی و غیره دست داشته است. 
دلیل مشترک بوش و اوباما این بود که کشتن پرنفوذترین ژنرال در ایران ممکن است آتش جنگی به وسعت خاورمیانه را جرقه بزند و جان هزاران نفر را بستاند. اتخاذ تصمیم به این بزرگی نیز چالش های بزرگی را متحدان آمریکا در اروپا و خاورمیانه ایجاد کند و تردد آمریکایی ها در منطقه را محدود کند. 
برعکس همه آنها، ترامپ گزینه ریسک را انتخاب کرد و تصمیم گرفت در مقابل تحریک های ایران دست بسته نباشد در حالی که ژنرال سلیمانی با آزادی از اینجا به آنجا برود و برای ستاندن جان های بیشتر برنامه ریزی کند. ترامپ روز جمعه در توییتر خود نوشت «باید سال ها قبل کشته می شد».
ژنرال سلیمانی برای سال ها بدون قید و بند رفتار می کرد، گروه کماندوهای ویژه آمریکایی نیز در ژانویه سال 2007 در یکی از شب ها طی سفرش با اتوبوس از ایران به شمال عراق رد او را زدند، اما شلیک نکردند و ژنرال در تاریکی پنهان شد. ژنرال استنلی مک کریستال مسئول وقت این گروه در مقاله ای می گوید «اما تصمیم گرفتم به جای تیراندازی به طرف ستون نظامی ایران، آنها را تحت نظر بگیریم». او گفته برای پرهیز از عواقب سیاسی این کار دستور شلیک نداده است.
برخی معتقدند که تصمیم ترامپ برای حمله به کاروان قاسم سلیمانی مهمترین قمار دوره ریاست جمهوری او به حساب می آید. این حمله به اوج گیری تنش بی سابقه در روابط میان آمریکا و ایران شده است. 
بسیاری دیگر نیز می گویند که این حمله اقدامی غیرمنتظره از سوی ترامپ است زیرا او کمپینی برای خروج نیروهای آمریکایی در این منطقه و دیگر مناطق پرخطر به راه انداخته است، اما اکنون ناگزیر است نیروهای بیشتری را برای حفاظت از منافع آمریکا و متحدانش روانه خاورمیانه کند.



احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.