​تفاوت تصمیم گیری کشتن سلیمانی با بن لادن و البغدادی

​تفاوت تصمیم گیری کشتن سلیمانی با بن لادن و البغدادی
TT

​تفاوت تصمیم گیری کشتن سلیمانی با بن لادن و البغدادی

​تفاوت تصمیم گیری کشتن سلیمانی با بن لادن و البغدادی

عملیات نظامی نیروهای آمریکایی علیه قاسم سلیمانی در فرودگاه بغداد تنها یک حمله هوایی علیه یک فرمانده تروریست همچون حملات گذشته این کشور برای اصابت قرار دادن ابوبکر البغدادی سرکرده داعش و دیگر رهبران تروریست نبود.
ژنرال سلیمانی فراری یا پنهان نشده بود بلکه برخلاف فرماندهان تروریست و سازمان های تحریم شده، با آزادی زیادی در بسیاری از کشورها تردد داشت و سالهاست در جلوی چشمان نیروهای آمریکایی در خاورمیانه بود. تنها با تصمیم واشنگتن، تحت پیگرد بود برای کشته شدن.
باوجود اینکه رفتارهای خصمانه سلیمانی در دهه گذشته به طور ملموسی افزایش یافت، اما از نظر رهبران آمریکا از نظر دور نبود، لکن کسی جرات ریسک و تصمیم گیری منجر به تحول خاورمیانه به منطقه ای جنگی ملتهب نداشت.
 جورج بوش رئیس جمهور اسبق آمریکا در حالی که سلیمانی در تیررس نیروهای آمریکایی بود اما از کشتن آن پرهیز کرد. همچنین دولت اوباما تلاشی برای تعقیب این ژنرال ایرانی از خود نشان نداد. ژنرالی که در کشتن صدها نفر از شهروندان آمریکایی و غیره دست داشته است. 
دلیل مشترک بوش و اوباما این بود که کشتن پرنفوذترین ژنرال در ایران ممکن است آتش جنگی به وسعت خاورمیانه را جرقه بزند و جان هزاران نفر را بستاند. اتخاذ تصمیم به این بزرگی نیز چالش های بزرگی را متحدان آمریکا در اروپا و خاورمیانه ایجاد کند و تردد آمریکایی ها در منطقه را محدود کند. 
برعکس همه آنها، ترامپ گزینه ریسک را انتخاب کرد و تصمیم گرفت در مقابل تحریک های ایران دست بسته نباشد در حالی که ژنرال سلیمانی با آزادی از اینجا به آنجا برود و برای ستاندن جان های بیشتر برنامه ریزی کند. ترامپ روز جمعه در توییتر خود نوشت «باید سال ها قبل کشته می شد».
ژنرال سلیمانی برای سال ها بدون قید و بند رفتار می کرد، گروه کماندوهای ویژه آمریکایی نیز در ژانویه سال 2007 در یکی از شب ها طی سفرش با اتوبوس از ایران به شمال عراق رد او را زدند، اما شلیک نکردند و ژنرال در تاریکی پنهان شد. ژنرال استنلی مک کریستال مسئول وقت این گروه در مقاله ای می گوید «اما تصمیم گرفتم به جای تیراندازی به طرف ستون نظامی ایران، آنها را تحت نظر بگیریم». او گفته برای پرهیز از عواقب سیاسی این کار دستور شلیک نداده است.
برخی معتقدند که تصمیم ترامپ برای حمله به کاروان قاسم سلیمانی مهمترین قمار دوره ریاست جمهوری او به حساب می آید. این حمله به اوج گیری تنش بی سابقه در روابط میان آمریکا و ایران شده است. 
بسیاری دیگر نیز می گویند که این حمله اقدامی غیرمنتظره از سوی ترامپ است زیرا او کمپینی برای خروج نیروهای آمریکایی در این منطقه و دیگر مناطق پرخطر به راه انداخته است، اما اکنون ناگزیر است نیروهای بیشتری را برای حفاظت از منافع آمریکا و متحدانش روانه خاورمیانه کند.



طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
TT

طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)

در حالی که جامعه جهانی منتظر است رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، دونالد ترامپ، در تاریخ ۲۰ ژانویه وارد کاخ سفید شود و گمانه‌زنی‌ها درباره نحوه برخورد او با مسائل جهانی زیاد است، گزارش‌هایی در تل‌آویو منتشر شده که نشان می‌دهد طی ماه‌های گذشته، چندین طرح توسط اعضای تیم ترامپ، با مشارکت مقامات اسرائیلی، آماده شده است. یکی از این طرح‌ها سرنگونی نظام ایران است.

برنامه‌های مشترک آمریکا و اسرائیل

روزنامه «یسرائیل هیوم» که به جناح راست حاکم در اسرائیل نزدیک است، گزارش داده این برنامه‌ها نشان‌دهنده منافع مشترک آمریکا و اسرائیل هستند. این روزنامه به انتصاب‌های ترامپ در تیمش اشاره کرده و آن را نشانه‌ای از این رویکرد دانسته است. طبق این گزارش، ایران متوجه این تحولات شده و عملیات «الوعد الصادق ۳» را که برای پاسخ به حمله بزرگ اسرائیل در ۲۶ اکتبر آماده شده بود، متوقف کرده است.

از سوی دیگر، روزنامه «یدیعوت آحارونوت» به نقل از منابع آمریکایی گزارش داده که بحث‌هایی در رهبری ایران درباره امکان مذاکره برای توافق هسته‌ای جدید با دولت ترامپ یا ادامه سیاست‌های تهاجمی در جریان است.

«خبرهای ناخوشایند» برای ایران

یکی از تحلیلگران عربی روزنامه «هاآرتص» نوشته است: «رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، این هفته صدمین روز ریاست‌جمهوری خود را جشن گرفت، اما خبرها خوب نیستند. ارزش ریال ایران طی این مدت ۲۰ درصد کاهش یافته و قیمت کالاهای اساسی، برق، آب و حمل‌ونقل بین ۲۵ تا ۷۰ درصد افزایش یافته است. همچنین بیش از ۴۴۰ نفر اعدام شده‌اند، تقریباً دو برابر دوره رئیس‌جمهور پیشین، ابراهیم رئیسی.»

وی افزود: «به زودی مشکلات بیشتری انتظار می‌رود. در بودجه سال آینده کاهش شدید در هزینه‌های رفاه و افزایش ۴۰ درصدی قیمت سوخت پیش‌بینی شده است. این امر نگرانی‌ها از وقوع اعتراضات گسترده مشابه سال ۲۰۱۹ را افزایش داده، اعتراضاتی که در آن حدود ۱۵۰۰ نفر کشته شدند. در همین حال، بودجه نیروهای امنیتی و سپاه پاسداران نسبت به سال گذشته ۲۰۰ درصد افزایش خواهد یافت.»

«شبکه‌ای ضد ایران»

در برابر «تهدید آمریکا» که با تیم ترامپ شکل گرفته، ایران در تلاش است تا یک سیستم دفاعی سیاسی، منطقه‌ای و بین‌المللی برای خود ایجاد کند. رسانه‌های اسرائیلی تأیید کرده‌اند که مذاکراتی میان ایران و دولت کنونی آمریکا، از طریق بغداد انجام شده و تیم ترامپ نیز در جریان آن قرار گرفته است. این مذاکرات شامل توافقاتی اولیه است، از جمله اینکه ایران دیگر شبه‌نظامیان شیعه وابسته به خود را در عراق علیه آمریکا تحریک نکند و به اهداف آمریکایی و اسرائیلی حمله نکند. در مقابل، عراق متعهد شده تا شورشیان کرد ایرانی را که علیه ایران فعالیت می‌کنند، خلع سلاح کند.

پیشنهاد ترامپ برای توافق

منابعی گفته‌اند ایران خواهان بازگشت به سخنان ترامپ در سال ۲۰۱۹ است؛ زمانی که او پس از خروج از توافق هسته‌ای گفت: «همه کاری که باید انجام شود این است که تماس بگیرند و با من بنشینند. ما می‌توانیم یک توافق منصفانه داشته باشیم. هدف ما فقط این است که ایران سلاح هسته‌ای نداشته باشد. ما چیز زیادی نمی‌خواهیم و حتی می‌توانیم به آنها کمک کنیم تا دوباره به شرایط عالی بازگردند.»

این اظهارات برخلاف مواضع تیم ترامپ در آن زمان بود، که شامل خواسته‌های سخت‌گیرانه‌ای از ایران بود. این خواسته‌ها توسط مایک پمپئو، وزیر خارجه وقت، مطرح شده بود، از جمله: توقف غنی‌سازی اورانیوم در هر سطح و مقدار، توقف تولید موشک‌های بالستیک، توقف حمایت از حماس، حزب‌الله و جهاد اسلامی، خروج نیروهای ایرانی و حامیانشان از سوریه، و توقف حمایت از حوثی‌ها در یمن.

نگرانی‌ها در تهران

مسئولان ایرانی در حال بررسی این موضوع هستند که آیا ترامپ همان شخصی است که از توافق هسته‌ای خارج شد یا فردی که به دنبال یک «توافق منصفانه» است؟ آیا او خواسته‌های سخت‌گیرانه پمپئو را دوباره مطرح خواهد کرد یا تنها به یک توافق هسته‌ای رضایت می‌دهد؟

برخی تحلیلگران معتقدند اینکه آمریکا به اسرائیل چراغ سبز برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران نشان دهد، هنوز نیاز به اثبات دارد. اگر سیاست‌های ترامپ در دوره اول او را معیار قرار دهیم، جنگی فراگیر در خاورمیانه که آمریکا را مستقیماً درگیر کند، احتمالاً چیزی نیست که واشنگتن یا حتی تهران بخواهد.

تردیدها درباره توانایی اسرائیل

در حالی که اسرائیل موفقیت‌هایی در آسیب زدن به سامانه‌های دفاع هوایی ایران داشته، کارشناسان خارجی تردید دارند که اسرائیل بتواند بدون همکاری آمریکا تمام تأسیسات هسته‌ای زیرزمینی ایران را نابود کند. این مسائل در تماس‌های تلفنی میان نتانیاهو و ترامپ از زمان انتخابات مطرح شده و همچنین توسط ران درمر، یکی از وزرای نزدیک به نتانیاهو، در سفرش به آمریکا پیگیری شده است.