​4 نشانه که حمله ایرانی را «حفظ آبرویی» می‌‌کند

​4 نشانه که حمله ایرانی را «حفظ آبرویی» می‌‌کند
TT

​4 نشانه که حمله ایرانی را «حفظ آبرویی» می‌‌کند

​4 نشانه که حمله ایرانی را «حفظ آبرویی» می‌‌کند

برخلاف ظاهر تنش‌زا، حمله ایران به نیروهای امریکایی مستقر در پایگاه عراقی عین الاسد، نشان داد که برای اجرای قول «انتقام» کشته شدن فرمانده «سپاه قدس» وابسته به «سپاه پاسداران» قاسم سلیمانی براثر حمله امریکایی‌ها در روز جمعه گذشته، طراحی شده تا با کمترین هزینه برای حفظ آبرو انجام شود و از کشیده شدن به جنگ با ایالات متحده دوری گزیند. این مسئله در چهار نشان نمود یافت، به این ترتیب:
1-انتخاب هدف: انتخاب پایگاه عین الاسد زدن دو نشان با یک است. این پایگاه بزرگ‌ترین پایگاه امریکا در عراق است. همین فرصت فخرفروشی به ایران می‌دهد که «پایتخت امریکا درعراق» را کوبیده است، همان طور که خبرگزاری «تسنیم» وابسته به اطلاعات «سپاه پاسداران» تیتر زد. اما در همین حال انتقال بخش بزرگی از نیروهای امریکایی به این پایگاه پس از کشته شدن سلیمانی، همراه شد با افزایش اقدامات امنیتی به طوری که ایمن‌تر شد و در نتیجه احتمال وارد ساختن خسارت‌های مهم را کاهش داد که لازمه‌اش پاسخ بزرگ امریکا باشد.
2-محدود بودن خسارت‌ها: مقامات امریکایی اعلام کردند که موشک‌های ایرانی در «مناطق خالی» پایگاه عین الاسد سقوط کرده‌اند. این مسئله را به دوشکل می‌توان تفسیر کرد؛ یا موشک‌های ایرانی دقیق به اهداف خود اصابت نکرده‌اند و این سابقه داشته و علت آن ضعف تکنولوژی نظامی است، یا اینکه ایران به عمد این مناطق را هدف قرار داده تا خسارت کمتری وارد کند، همراه با رساندن این پیام به امریکایی‌ها که می‌تواند آنها را تهدید کند بدون آنکه وارد رویارویی باز بشود.
3- حجم بخشیدن به تأثیرات حمله: از همان لحظه اول هجوم، تبلیغات گسترده‌ای راه افتاد که تلاش داشت حجم بیشتری به حمله و آثارآن بدهد تا آن را به عنوان «انتقام سخت» جا بیاندازد که رهبر ایران علی خامنه‌ای وعده آن را داده بود. خبرگزاری‌های وابسته به «سپاه» به شکل گسترده‌ای عکس و فیلم‌هایی از شلیک موشک‌ها منتشر کردند و تعمد داشت که موشک باران را به دوبخش با فاصله تقریبا دوساعته تقسیم کنند، بدون اینکه ردی از مرحله دوم حمله وجود داشته باشد مگر در رسانه‌های ایرانی.
صحنه خاکسپاری سلیمانی دقایقی پس از شلیک موشک‌ها در«عملیات شهید سلیمانی»، در چارچوب تلاش نظام برای بزرگ‌نمایی در بهره‌برداری از حمله و معرفی آن به عنوان محقق شدن انتقام موعود گنجانده می‌شود، چرا که مقامات ایرانی مانند دبیرمجمع تشخیص مصلحت نظام محسن رضایی گام خاکسپاری را به «آغاز انتقام» مربوط دانستند. تدفینی که با هلهله و تقدیر از انتقام همراه شد.
4-تقسیم نقش‌ها: نظام ایرانی به بازی مورد علاقه‌اش پناه برد. لحن تهدید را در اطلاعیه «سپاه پاسداران» و اظهارات فرماندهانش که در دادن وعده «حملات سخت» به ایالات متحده با هم مسابقه گذاشتند شدت بخشید، که روشن شد سخنان آنها بیشتر متوجه مخاطبان داخلی است که منتظر انتقام بودند. در حالی که وزیر خارجه جواد ظریف ظاهر شد و جامعه جهانی را مخاطب قرار داد. او از « اقدامات لازم در چارچوب دفاع از خود براساس ماده 51 منشور سازمان ملل متحد» سخن گفت. او تأکید کرد، تهران «دنبال تنش آفرینی یا جنگ» نیست و ماجرا را در چارچوب «حق دفاع از خود» محدود کرد. بعد هم سخنگوی دولت ایران ظاهر شد تا بگوید تهران«به دنبال جنگ با امریکا نیست».



احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.