معترضان خواستار کناره گیری خامنه ای شدند؛ شعار «مرگ بر دیکتاتور» در ایران

در دومین روز از تظاهرات در پی اقرار «سپاه پاسداران» به سرنگونی هواپیمای اوکراینی

معترضان خواستار کناره گیری خامنه ای شدند؛ شعار «مرگ بر دیکتاتور» در ایران
TT

معترضان خواستار کناره گیری خامنه ای شدند؛ شعار «مرگ بر دیکتاتور» در ایران

معترضان خواستار کناره گیری خامنه ای شدند؛ شعار «مرگ بر دیکتاتور» در ایران

توده های مردمی معترض به سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراین با موشک «سپاه پاسداران» روز گذشته به سمت میدان آزادی در غرب تهران حرکت کردند و شعارهایی علیه علی خامنه ای رهبر ایران و «سپاه» سردادند. 
به گزارش الشرق الاوسط، طبق ویدئوهای منتشرشده از این تظاهرات، پلیس برای متفرق کردن معترضان در تهران، مشهد، اهواز، شیراز، اصفهان، گرگان، سنندج، کرمانشاه، بروجرد، شاهرود، آمل و بابل از گاز اشک آور و باتوم استفاده کرده است.
تظاهرکنندگان در شعارهایشان خامنه ای را «فتنه گر» توصیف کردند. او پیش از این معترضان آذرماه گذشته را «اهل فتنه» خوانده بود. در اعتراضات آذرماه 1500 نفر کشته شدند. معترضان همچنین فریاد «مرگ بر دیکتاتور» سردادند.
دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا نیز در پیامی توییتری به زبان فارسی، از همبستگی و همراهی خود و دولتش با معترضان ایرانی گفته است. او به مسئولان ایرانی نسبت به «کشتار معترضان» هشدار داده است.
این تحولات در حالی صورت گرفت که علی خامنه ای و حسن روحانی رئیس جمهوری ایران در حال مذاکره جداگانه با شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر بودند. او اولین مسئول خارجی بود که پس از کشته شدن قاسم سلیمانی فرمانده «سپاه قدس» توسط آمریکا به تهران سفر می کند. 
در این میان، حسین سلامی فرمانده سپاه در نشست غیرعلنی مجلس شورای اسلامی ایران درباره حادثه سقوط هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ گفت «آرزو کردم کاش من هم با مسافران بوئینگ می‌مردم و امروز شرمنده نمی‌شدم».
او درباره حمله موشکی ایران به پایگاه‌های آمریکا در عراق نیز گفت «ابتدا پایگاه التاجی را انتخاب کردیم ولی به عین الاسد تغییر دادیم».
سلامی ضمن اعتراف ضمنی به ابلاغ آمریکایی ها از قصد حمله به پایگاه های آنها گفت «برای تلفات انسانی هدف گذاری نکردیم».
فرمانده سپاه در تلاشی برای کوچک شمردن نقش نشانه ها و فشارهای بین المللی در وادارساختن ایران به اعتراف در سرنگونی هواپیما گفت «ما خودمان منشا این فرضیه بودیم که موشک ما، هواپیما را ساقط کرده است. اگر ما مطرح نمی‌کردیم هیچ کس نمی‌توانست متوجه شود». 
نمایندگان مجلس ایران نیز در بیانیه‌ای اعلام کرده‌اند که سقوط هواپیمای اوکراینی توسط موشک سپاه «اشتباه یک عضو خانواده» بوده و اجازه نمی‌دهند «دشمنان» از این موضوع « سوء استفاده» کنند.
از سوی دیگر، مهدی کروبی از رهبران جنبش سبز در نامه‌ای به علی خامنه‌ای درباره شلیک موشک سپاه به هواپیمای مسافری نوشت که «هیچ یک از شرایط و صفات احراز مسئولیت رهبری را بر اساس قانون اساسی ندارید».
در این میان، رضا پهلوی فرزند آخرین شاه ایران در پیامی گفته است: «خامنه‌‌ای و رژیمش باید بروند». 
او  روز شنبه در نوشته توییتری خود تاکید کرد که «این خطای انسانی نیست؛ جنایت علیه بشریت است.»



احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.