معترضان خواستار کناره گیری خامنه ای شدند؛ شعار «مرگ بر دیکتاتور» در ایران

در دومین روز از تظاهرات در پی اقرار «سپاه پاسداران» به سرنگونی هواپیمای اوکراینی

معترضان خواستار کناره گیری خامنه ای شدند؛ شعار «مرگ بر دیکتاتور» در ایران
TT

معترضان خواستار کناره گیری خامنه ای شدند؛ شعار «مرگ بر دیکتاتور» در ایران

معترضان خواستار کناره گیری خامنه ای شدند؛ شعار «مرگ بر دیکتاتور» در ایران

توده های مردمی معترض به سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراین با موشک «سپاه پاسداران» روز گذشته به سمت میدان آزادی در غرب تهران حرکت کردند و شعارهایی علیه علی خامنه ای رهبر ایران و «سپاه» سردادند. 
به گزارش الشرق الاوسط، طبق ویدئوهای منتشرشده از این تظاهرات، پلیس برای متفرق کردن معترضان در تهران، مشهد، اهواز، شیراز، اصفهان، گرگان، سنندج، کرمانشاه، بروجرد، شاهرود، آمل و بابل از گاز اشک آور و باتوم استفاده کرده است.
تظاهرکنندگان در شعارهایشان خامنه ای را «فتنه گر» توصیف کردند. او پیش از این معترضان آذرماه گذشته را «اهل فتنه» خوانده بود. در اعتراضات آذرماه 1500 نفر کشته شدند. معترضان همچنین فریاد «مرگ بر دیکتاتور» سردادند.
دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا نیز در پیامی توییتری به زبان فارسی، از همبستگی و همراهی خود و دولتش با معترضان ایرانی گفته است. او به مسئولان ایرانی نسبت به «کشتار معترضان» هشدار داده است.
این تحولات در حالی صورت گرفت که علی خامنه ای و حسن روحانی رئیس جمهوری ایران در حال مذاکره جداگانه با شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر بودند. او اولین مسئول خارجی بود که پس از کشته شدن قاسم سلیمانی فرمانده «سپاه قدس» توسط آمریکا به تهران سفر می کند. 
در این میان، حسین سلامی فرمانده سپاه در نشست غیرعلنی مجلس شورای اسلامی ایران درباره حادثه سقوط هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ گفت «آرزو کردم کاش من هم با مسافران بوئینگ می‌مردم و امروز شرمنده نمی‌شدم».
او درباره حمله موشکی ایران به پایگاه‌های آمریکا در عراق نیز گفت «ابتدا پایگاه التاجی را انتخاب کردیم ولی به عین الاسد تغییر دادیم».
سلامی ضمن اعتراف ضمنی به ابلاغ آمریکایی ها از قصد حمله به پایگاه های آنها گفت «برای تلفات انسانی هدف گذاری نکردیم».
فرمانده سپاه در تلاشی برای کوچک شمردن نقش نشانه ها و فشارهای بین المللی در وادارساختن ایران به اعتراف در سرنگونی هواپیما گفت «ما خودمان منشا این فرضیه بودیم که موشک ما، هواپیما را ساقط کرده است. اگر ما مطرح نمی‌کردیم هیچ کس نمی‌توانست متوجه شود». 
نمایندگان مجلس ایران نیز در بیانیه‌ای اعلام کرده‌اند که سقوط هواپیمای اوکراینی توسط موشک سپاه «اشتباه یک عضو خانواده» بوده و اجازه نمی‌دهند «دشمنان» از این موضوع « سوء استفاده» کنند.
از سوی دیگر، مهدی کروبی از رهبران جنبش سبز در نامه‌ای به علی خامنه‌ای درباره شلیک موشک سپاه به هواپیمای مسافری نوشت که «هیچ یک از شرایط و صفات احراز مسئولیت رهبری را بر اساس قانون اساسی ندارید».
در این میان، رضا پهلوی فرزند آخرین شاه ایران در پیامی گفته است: «خامنه‌‌ای و رژیمش باید بروند». 
او  روز شنبه در نوشته توییتری خود تاکید کرد که «این خطای انسانی نیست؛ جنایت علیه بشریت است.»



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»