برایان هوک: قاآنی اگر راه سلیمانی را برود سرنوشتی مشابه خواهد داشت

● مرگ سلیمانی خلأیی را ایجاد می‌کند که رژیم توانایی پرکردن آن را نخواهد داشت

● از طریق رفتار نظام دربارهٔ آن قضاوت می‌کنیم نه آنچه که ظریف می‌گوید.. میانه‌رویی در نظام ایران وجود ندارد

در راهروهای شلوغ داووس، «الشرق الاوسط» با برایان هوک فرستاده ویژه آمریکا در امور ایران به گفتگو نشست. او به همراه دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا و هیئت همراه به تفرجگاه زمستانی سوئیس به منظور شرکت در نشست انجمن اقتصادی جهان حاضر شده‌است.

همزمان با این که این انجمن نشست‌های مختلفی برای بررسی افزایش تنش در خاورمیانه اختصاص داد، برایان هوک دو پیام مختلف برای ملت ایران و نظامش فرستاد؛ نخست پیام اطمینان از ادامه حمایت آمریکا از معترضان «شجاع» و دیگری تهدید اسماعیل قاآنی فرمانده جدید «سپاه قدس». به طوری که هوک در این باره گفت اگر قاآنی راه قاسم سلیمانی فرمانده سابقش در کشتار آمریکایی‌ها را در پیش بگیرد، قطعاً با همان سرنوشت روبرو خواهد شد.

هوک در این گفتگو، از چهارپایه و اساس برای هرگونه توافق بین‌المللی در آینده با ایران صحبت کرد، توافقی که بوریس جانسون نخست‌وزیر بریتانیا آن را «توافق ترامپ» نامید. این محورهای توافق شامل ممنوعیت تهران از غنی سازی اورانیوم، پایان دادن به آزمایش موشک‌های بالستیک، توقف پشتیبانی مالی و نظامی از گروه‌های نیابتی در منطقه و دست برداشتن از سیاست گروگان‌گیری می‌شوند.

هوک همچنین سازمان ملل را به محکوم کردن تجاوز به تأسیسات نفتی سعودی در بقیق و خریص در سپتامبر گذشته فراخواند و گفت به زودی واقعیت‌ها و ادله دست داشتن ایران در حمله ارائه می‌شود.

این مقام آمریکایی همچنین تأکید کرد کارزار فشار حداکثری کشورش علیه ایران منجر به «ایجاد تغییرات» شده و توانایی رژیم و گروه‌های نیابتی آن در طراحی حملات را به مشکل انداخته‌است.

مشروح گفتگو را در ادامه می‌خوانید:

* سه کشور اروپایی عضو توافق هسته‌ای (بریتانیا، فرانسه و آلمان) مکانیزم حل اختلاف موسوم به مکانیسم ماشه را علیه ایران فعال کردند اما حاضر به پیوستن به کارزار فشار حداکثری آمریکا نیستند. آیا فعال کردن این مکانیزم در چارچوب همین فشارهاست؟

ما از این اقدام کشورهای اروپایی در فعال کردن مکانیزم حل اختلاف استقبال کردیم. نظام ایران بارها توافق هسته ای را نقض کرد در حدی که چیز زیادی برای حفظ کردن آن باقی نمانده‌است. بوریس جانسون نخست‌وزیر بریتانیا خواستار جایگزین کردن برجام با «توافق ترامپ» شده‌است. معتقدیم این بهترین مسیر برای جلوگیری از دست یابی ایران به سلاح اتمی است و راهی بهتر از برجام.

خروج از برجام به منظور ضمانت عدم دست یابی ایران به سلاح اتمی، کشورهای عضو را در موضع قدرت خواهد گذاشت. این اقدام همچنین به کشورها این امکان را می‌دهد – همان کاری که ما می‌کنیم – تا روشی برای پردازش تهدیدهای هسته ای و موشکی، دشمنی منطقه ای، سیاست‌های توسعه طلبانه و گروگانگیری در پیش گیرند. توان ایجاد تفاوت چشمگیر در خاورمیانه مگر با اتخاذ رویکردی جامع میسر نخواهد بود. از اشتباهات برجام نیز همان رویکرد تنگ نظرانه و غیرجامع است.

* پس از عملیات آمریکا در هدف قراردادن قاسم سلیمانی، در گزارش‌ها آمده بود که واکنش اولیه اروپایی‌ها برای واشینگتن ناامیدکننده بود، این مقوله چقدر درست است؟ و آیا اروپایی‌ها را در صورت عدم همراهی، به اعمال تعرفه‌های گمرکی بیشتر تهدید کردید؟

- من در مورد مذاکرات دوجانبه با اروپایی‌ها اظهارنظری نخواهم کرد. اما دربارهٔ اقدام دفاعی مان برای حمایت از دیپلمات‌ها و سربازان آمریکایی و جلوگیری از حمله احتمالی و در حال طراحی توسط سلیمانی به دیپلمات‌ها و سربازان ما در منطقه، حمایت گسترده‌ای را به دست آوردیم. خطرناک‌ترین تروریست جهان را از میدان نبرد خارج کردیم. در نتیجه، منطقه امن تر می‌شود، زیرا سلیمانی همچون «آدامسی» بود که گروه‌های نیابتی ایران در منطقه را دور خود جمع می‌کرد و مرگ وی خلأئی را ایجاد می‌کند که رژیم ایران قادر به پر کردن آن نخواهد بود.

* توافق هسته ای وارد سال پنجم آن می‌شود بدین معنا که ممنوعیت صادرات سلاح به ایران در اکتبر ۲۰۲۰ برداشته می‌شود. آیا نیتی برای تحرک در شورای امنیت برای جلوگیری از این امر دارید؟

- این واقعاً یک مشکل جمعی است. بزرگترین کشور حامی تروریسم در جهان در ظرف ۹ ماه از تحریم تسلیحاتی سازمان ملل رهایی می‌یابد. تنها راه باقیمانده برای توقف این مسئله یا فروپاشی توافق هسته ای یا موافق سازمان ملل برای تمدید این تحریم. سخت است که کدام یک محقق خواهد شد، اما بایسته تا سازمان ملل قبل از ماه اکتبر به تکاپو بیفتد.

ما این مسئله را بیش از یک سال پیش مطرح کردیم. یکی از مهمترین کاستی‌های این توافق هسته ای این است که در سال پنجم (از امضای آن) تحریم تسلیحاتی سازمان ملل برداشته می‌شود. من نمی‌دانم که آیا چه کسی فکر می‌کرد این یک ایده خوبی است.. شاید این تئوری بوده باشد که پنج سال پس از امضای توافق هسته ای، میانه‌روها به قدرت خواهند رسید. این مسخره است. در رژیم ایران هیچ اعتدالگرایی وجود ندارد، رهبر مسئول و حاکم است، و به همین دلیل او به عنوان رهبر معظم شناخته می‌شود. او یک فرد میانه‌رویی نیست، بلکه تندرو است و همه تصمیم‌ها را می‌گیرد. در نتیجه، ما رژیم را با عمل و رفتارش قضاوت می‌کنیم، نه با آنچه محمد جواد وزیر امور خارجه ایران می‌گوید.

* به آنچه «توافق ترامپ» به گفته جانسون اشاره کردید، کمی دربارهٔ این توافق به ما بگویید

- «توافق ترامپ» تضمین می‌کند که با جلوگیری از غنی سازی اورانیوم، ایران راهی برای تسلیحات هسته ای پیدا نکند. این همان چیزی بود که سازمان ملل متحد قبل از توافق هسته ای آن را مدنظر داشت. در اینجا یکی دیگر از کاستی‌های این توافق‌نامه، این است که کار قطعنامه سازمان ملل را که به اتفاق آرا تأیید شده بود، پایان داد تا از غنی سازی ایران جلوگیری شود.

بیش از نیمی از کشورهایی که برنامه هسته ای صلح آمیز دارند (برای اهداف انرژی) غنی سازی نمی‌کنند. به عنوان نمونه امارات را می‌توان نام برد؛ بنابراین این همان قاعده ای است که باید در ایران و خاورمیانه بی‌ثبات به آن اعتماد کرد.

در کنار عدم غنی سازی، توافق‌نامه جدید باید شامل جلوگیری از آزمایش موشک‌های بالستیک باشد که قبل از امضای توافق هسته ای در سطح بین‌الملل ممنوع بود. ایران همچنین باید متعهد به متوقف کردن تأمین منابع مالی و تسلیحاتی برای گروه‌های نیابتی تروریست خود در منطقه باشد. علاوه بر این، رژیم باید به سیاست گروگانگیری ۴۰ ساله خود پایان دهد.

* ایران قاآنی را به عنوان جانشین سلیمانی در راس «سپاه قدس» تعیین کرده‌است، از او چه شناختی دارید، و آیا استراتژی مختلفی از فرمانده پیش از خود در پیش خواهد گرفت، و آیا تهدیداتی از او دریافت کرده‌اید؟

- اگر قاآنی رویکرد کشتن آمریکایی‌ها را ادامه دهد، با همان سرنوشت روبرو خواهد شد. پرزیدنت ترامپ از سالها پیش روشن کرده‌است که هرگونه حمله به آمریکایی‌ها یا منافع آمریکایی با یک پاسخ قاطع مواجه خواهد شد، همان‌طور که رئیس‌جمهور در ۲ ژانویه نشان داد؛ بنابراین، این یک تهدید جدید نیست، زیرا رئیس‌جمهور مدت‌ها پیش گفته‌است که وی برای محافظت از منافع آمریکا قاطعانه پاسخ خواهد داد.

فکر می‌کنم رژیم ایران اکنون می‌فهمد که نمی‌تواند به آمریکا حمله کند و از آن جان سالم به در ببرد. ما رژیم و عوامل آن را مسئول هرگونه حمله به آمریکایی‌ها یا منافع آمریکایی‌ها در منطقه خواهیم دانست.

* فقط منافع آمریکا؟ در مورد متحدان منطقه ای چه؟

- خیر، ما در گذشته در مورد متحدان خود نیز صحبت کرده‌ایم و با آنها همکاری نزدیکی داریم. در نتیجه، پاسخ فقط به آن محدود نمی‌شود (یعنی حمله ایران به شهروندان و منافع آمریکایی).

* در تحقیقات مربوط به حمله به تأسیسات نفتی در بقیق و خریص چه چیز جدیدی حاصل شده‌است؟ آیا نتایج آن به زودی منتشر می‌شود؟

در اینجا باید شورای امنیت ایفای نقش کند و ایران را به دلیل نقض حاکمیت سعودی محکوم کند. این یک حمله غیرقانونی رژیم ایران علیه سعودی در تاریخ ۱۴ سپتامبر بود. شورای امنیت باید آن را محکوم کند و ما همچنان با شورای امنیت همکاری می‌کنیم. من معتقدم که سعودی به زودی پس از تحقیقات و بررسی سایت‌ها حقایق را ارائه کرده و ثابت کند که این حمله از طرف ایران رخ داده‌است.

* در صورت شکست کمپین فشار حداکثری و تلاش‌های دیپلماتیک برای تغییر رفتار ایران، آیا تغییر رژیم گزینه ای است که شما دنبال خواهید کرد؟

- ما با جلوگیری از تأمین مالی لازم برای حملات و تجاوزها و ممانعت از اجرای بسیاری از عملیات گروه‌های نیابتی آن، عملاً رفتار رژیم را تغییر داده‌ایم، زیرا ما هم حضور نظامی خود در منطقه را تقویت کردیم و هم اشراف اطلاعاتی. همچنین اکنون یک نیروی دریایی بین‌المللی در حال گشت زنی در آب‌های تنگه هرمز است.

این بدان معنا نیست که ما توانایی ایران در حمله کردن را از بین برده‌ایم، اما سیاست جدید ما تغییراتی را ایجاد می‌کند. قبلاً هرگز رژیم در ۴۰ سال از تاریخ خود اینقدر از نظر مالی ضعیف یا تحت این چنین فشار سیاسی داخلی نبوده‌است. این نتیجه سیاست‌های رئیس‌جمهور آمریکا در قبال ایران است.

* ایالات متحده از تظاهرکنندگان ایرانی حمایت کرده‌است، فکر می‌کنید آنها از این حمایت استقبال می‌کنند؟

- ما می‌دانیم که آنها از آن استقبال می‌کنند. توئیت رئیس‌جمهور ترامپ به فارسی رکورد «توییتر» را شکست.

وقتی به تظاهرات ماه نوامبر گذشته نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که زنان شجاع ایرانی پرچم‌های «مرگ بر آمریکا» را پاره می‌کنند. ما همچنین شاهد هستیم که تظاهرکنندگان شجاع عکس‌های رهبر ایران را می‌سوزانند و تصاویر قاسم سلیمانی را پاره می‌کنند. من فکر می‌کنم که رسانه‌های بین‌المللی در انتقال باورهای واقعی مردم ایران خوبی کار نمی‌کنند، آنها (ایرانیان) از این نظام متنفرند و آمریکا را دوست دارند و می‌خواهند شاهد شراکت بین ایران و ایالات متحده باشند. ملت‌های ایران و آمریکا اشتراکات زیادی دارند و این رژیم ۴۰ سال ما را از هم جدا کرده‌است.

ما به حمایت از مردم ایران ادامه خواهیم داد. کشورها در سراسر جهان تلاش کافی را برای ایستادن در کنار مردم ایران انجام نمی‌دهند و آنها بیشتر از هرکسی از رژیم رنج می‌برند. ما مایلیم که تعداد بیشتری از کشورها از ما الگو بگیرندو در کنار ایرانیان و علیه رژیم ایران بایستند.

* دربارهٔ هواپیمای سرنگون شده اوکراینی، آیا با کانادا، اوکراین و دیگران همکاری می كنيد؟

- ایرانی‌ها اعتراف کردند که این هواپیما را ساقط کردند. عدم تعطیلی فرودگاه تجاری و مسافربری توسط رژیم، در حالی که علیه کشور دیگری در حال موشک پرانی است، هرگونه تفسیر و تحلیلی را به چالش می‌کشد. رژیم بسیاری از ایرانیان بی گناه چه از معترضان در ماه نوامبر یا با هواپیمای اوکراینی کشته‌است. ما می‌خواهیم که رهبر ایران تصمیم‌گیری‌های بهتری را برای مردم خود آغاز کند.

وزیر خزانه‌داری آمریکا هرکسی را که خواهان مشارکت در تحقیقات دربارهٔ هواپیمای اوکراینی سرنگون شده در ایران را از تحریم‌ها معاف کرده‌است. همچنین ما چندین بار در مواقع بحران دست یاری به ایرانی‌ها رسانده‌ایم و حالا منتظریم که رژیم قبول کند یا نه.