انتقاد آمریکا از فرانسه به دلیل آزادی یک ایرانی

بحث و جدل در دولت ترامپ دربارهٔ حمله به ایران

انتقاد آمریکا از فرانسه به دلیل آزادی یک ایرانی
TT

انتقاد آمریکا از فرانسه به دلیل آزادی یک ایرانی

انتقاد آمریکا از فرانسه به دلیل آزادی یک ایرانی

همزمان با انتقاد وزارت امور خارجه آمریکا از فرانسه به دلیل اتخاذ «تصمیم یک جانبه» برای آزادی یک ایرانی که واشنگتن او را به دور زدن تحریم‌های علیه ایران متهم کرده‌است، بحث‌های داغی بین دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا و مشاوران ارشد وی طی چند روز گذشته دربارهٔ اینکه آیا ایالات متحده باید حملات نظامی علیه ایران را آغاز کند ، منتشر شده‌است.
به گزارش الشرق الاوسط، روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز گزارش داد مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا و رابرت اوبراین مشاور امنیت ملی کاخ سفید تلاش کرده بودند دونالد ترامپ را برای واکنش قاطع به حملات ایران به پایگاه آمریکایی‌ها در عراق ترغیب کند.
به گفته آنها، شیوع ویروس کرونا در ایران، رهبران این کشور را در شرایط دشواری قرار داده و یک پاسخ سخت نظامی می‌تواند آنها را وادار به آمدن به پای میز مذاکره کند.
این پیشنهاد اما با مخالفت جان اسپر وزیر دفاع و همچنین ژنرال مارک میلی فرمانده ستاد مشترک ارتش آمریکا روبرو شد زیرا این دو معتقدند نشانه و مستند آشکاری برای دست داشتن ایران در این حملات در اختیار ندارند.
آنها هشدار دادند که چنین حمله ای ممکن است خطر آغاز یک جنگ تمام عیار را به دنبال داشته باشد.
اما در نهایت ترامپ تنها به حمله به ۵ پایگاه و انبار سلاح وابسته به شبه‌نظامیان شیعه عراقی مورد حمایت ایران آنهم در شب به منظور کاهش تلفات انسانی بسنده کرده‌است.
در این جلسه روندهای متضادی که سیاست دولت ترامپ در قبال ایران را کنترل می‌کند در کمتر از سه ماه از کشته شدن قاسم سلیمانی بروز کرده‌است.
مقامات آمریکایی می‌گویند که تمایل ترامپ برای تشدید تنش خطرناک با ایران کاهش یافته‌است و رهبران ایران اکنون در تلاش برای از بین بردن ویروس کرونا که کشور را فرا گرفته، خسته و سردرگم هستند.
 اما مقامات آمریکایی بر این باورند که ماه‌های آینده دشوارتر خواهد بود، زیرا ایران از نیروهای شبه نظامی برای هدف قرار دادن اهداف آمریکایی‌ها در عراق استفاده خواهد کرد، در حالی که ایالات متحده در تلاش است تا انتقام بگیرد، حتی اگر مقامات آمریکایی دربارهٔ بهترین راه برای واکنش دودسته شوند.
یکی از اهداف اصلی کمپین «فشار حداکثری» که توسط دولت ترامپ برای تحریم‌های اقتصادی علیه ایران اعمال شده، فلج کردن اقتصاد ایران به صورت حدی است تا دولت ایران مجبور به مذاکره دربارهٔ توافق جدید دربارهٔ برنامه هسته ای خود شود.
 این اتفاق تاکنون نیفتاده است و بسیاری از مقامات اطلاعاتی آمریکا و کارشناسان منطقه ای معتقدند بعید است ایران چنین اقدامی انجام دهد، به ویژه اینکه ترامپ اگر در انتخابات ریاست جمهوری شکست بخورد، کاخ سفید را ترک خواهد کرد.
در همین حال، مقامات دولت ترامپ در حال بازبینی تعدادی از اهداف دیگر از جمله هدف قرار دادن انبارهای بیشتر سلاح‌های شبه نظامی و همچنین هدف قرار دادن فرماندهان شبه نظامی و کشتی‌های ایرانی هستند.
مقامات گفتند که عملیات محرمانه و حملات سایبری نیز در دست بررسی است.
از سوی دیگر، وزارت خارجه آمریکا روز یکشنبه ۳ فروردین‌ماه به شدت نسبت به اقدام فرانسه در مورد آزادی جلال روح‌الله‌نژاد شهروند ایرانی که به اتهام دور زدن تحریم‌های آمریکا بازداشت شده بود انتقاد کرد.
مورگان اورتگاس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا طی بیانیه‌ای اعلام کرد که «از تصمیم یک‌جانبه فرانسه در مورد آزادی روح‌الله‌نژاد که تحریم‌های ایالات متحده را به صورت غیرقانونی زیر پا گذاشته بسیار متأسف است».
وی گفت که فرانسه نتوانسته به تعهدات خود در زمینه استرداد زندانیان پایبند بماند.
روز جمعه اول فروردین، رسانه‌های فرانسوی از آزادی رولاند گابریل مارشال پژوهشگر فرانسوی که به اتهام «جاسوسی و تشویق اذهان عمومی» در ایران دستگیر شده بود، خبر دادند.
 همزمان رسانه‌های ایران از آزادی جلال روح‌الله‌نژاد، مهندس ایرانی که به اتهام نقض تحریم‌های آمریکا در فرانسه بازداشت شده بود خبر دادند.



راهی به‌سوی مذاکره: ایران و آمریکا چگونه به این لحظه رسیدند؟

یک نقاش ایرانی در حال بازسازی و رنگ‌آمیزی دوباره یک نقاشی دیواری ضد آمریکایی در تهران است (خبرگزاری فرانسه)
یک نقاش ایرانی در حال بازسازی و رنگ‌آمیزی دوباره یک نقاشی دیواری ضد آمریکایی در تهران است (خبرگزاری فرانسه)
TT

راهی به‌سوی مذاکره: ایران و آمریکا چگونه به این لحظه رسیدند؟

یک نقاش ایرانی در حال بازسازی و رنگ‌آمیزی دوباره یک نقاشی دیواری ضد آمریکایی در تهران است (خبرگزاری فرانسه)
یک نقاش ایرانی در حال بازسازی و رنگ‌آمیزی دوباره یک نقاشی دیواری ضد آمریکایی در تهران است (خبرگزاری فرانسه)

امروز، شنبه، در سلطان‌نشین عمان، گفت‌وگوهایی میان ایران و ایالات متحده برگزار شد، به عنوان تلاشی برای احیای مذاکرات متوقف‌شده درباره برنامه هسته‌ای شتاب‌گرفته تهران.

با این حال، دو طرف حتی پیش از آغاز مذاکرات بر سر شکل و مکانیزم آن اختلاف دارند. در حالی‌ که رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، اصرار دارد مذاکرات به‌صورت مستقیم انجام شود، عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران، اعلام کرده که کشورش فقط از طریق واسطه و به‌صورت غیرمستقیم با فرستاده آمریکا در امور خاورمیانه، استیو ویتکوف، گفت‌وگو خواهد کرد.

گرچه این اختلاف ممکن است ظاهری به نظر برسد، اما معنا و پیامدهای عمیقی در خود دارد. مذاکرات غیرمستقیم تاکنون هیچ پیشرفتی به همراه نداشته، به‌ویژه از زمانی که ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش پس از سه سال از امضای توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۵، از آن خارج شد.

دو زن ایرانی در کنار نقاشی ضد آمریکایی بر دیوار سفارت سابق ایالات متحده در مرکز تهران در حال قدم زدن هستند (رویترز)

در ۸ مه ۲۰۱۸، ترامپ سند خروج از برجام را امضا و آن را علنی کرد.

از آن زمان، ترامپ تحریم‌های جدیدی علیه ایران اعمال کرده و آن را بخشی از استراتژی «فشار حداکثری» خوانده است. او بارها تأکید کرده که گزینه نظامی همچنان روی میز است، هرچند مرتب از امکان رسیدن به توافق جدید سخن گفته. ترامپ در همین راستا، پیامی به رهبر ایران، علی خامنه‌ای (۸۵ ساله) ارسال کرده است.

در مقابل، خامنه‌ای هشدار داده که هرگونه حمله به ایران با پاسخ مشابه و شدید روبه‌رو خواهد شد.

در ادامه، نکات کلیدی درباره این پیام، برنامه هسته‌ای ایران، و تنش‌های مداوم میان تهران و واشنگتن از زمان انقلاب ۱۹۷۹ ارائه می‌شود:

چرا ترامپ پیام فرستاد؟

ترامپ پیام خود را در ۵ مارس به خامنه‌ای فرستاد و روز بعد در یک مصاحبه تلویزیونی گفت: «برایشان نوشتم و گفتم: امیدوارم به مذاکره فکر کنید، چون اگر مجبور به اقدام نظامی شویم، فاجعه‌بار خواهد بود.»

ترامپ پس از بازگشت به کاخ سفید تلاش دارد روند مذاکرات را پیش ببرد، در حالی‌ که تحریم‌ها را تشدید کرده و تهدید می‌کند که آمریکا یا اسرائیل ممکن است تأسیسات هسته‌ای ایران را هدف قرار دهند.

ترامپ یادداشتی را که برای خروج از توافق هسته‌ای ایران در تاریخ ۸ مه ۲۰۱۸ امضا کرده است، به نمایش می‌گذارد (آسوشیتدپرس)

او در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش نیز پیام مشابهی ارسال کرده بود که با واکنش تند خامنه‌ای روبه‌رو شد. با این حال، پیام‌های پیشین ترامپ به رهبر کره شمالی، کیم جونگ اون، به دیدارهای مستقیمی انجامید، گرچه این دیدارها به توافقی درباره برنامه هسته‌ای و موشک‌های بالستیک کره شمالی که توانایی هدف‌گیری خاک آمریکا را دارند، نینجامید.

پاسخ ایران چه بود؟

رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، مذاکره مستقیم با آمریکا را رد کرد و در نشست هیئت دولت گفت: «ما از گفت‌وگو فرار نمی‌کنیم، اما تجربه‌های گذشته نشان داد وعده‌های توخالی، ریشه بحران‌ها بوده است. طرف مقابل باید برای اعتمادسازی، جدیت نشان دهد.»

رهبر ایران، خامنه‌ای نیز به سخنان ترامپ واکنش نشان داد و با لحنی تند گفت: «آن‌ها تهدید به آشوب می‌کنند، اما ما احتمال حمله خارجی را کم می‌دانیم. و اگر چنین حمله‌ای صورت گیرد، بدون شک پاسخ کوبنده‌ای خواهیم داد.»

اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، در پلتفرم «ایکس» نوشت: «تهدید علنی به بمباران از سوی رئیس یک کشور علیه ایران، نقض آشکار اصول صلح و امنیت بین‌المللی است. خشونت خشونت می‌آورد، صلح صلح می‌آورد. توپ در زمین آمریکاست تا مسیر را تعیین کند... و مسئولیت عواقبش را بپذیرد.»

رهبر جمهورى اسلامى ايران، علی خامنه‌ای، در خطبه‌های نماز عید فطر در تهران (رسانه ریاست جمهوری ایران)

در فضای رسانه‌ای نیز، روزنامه «تهران تایمز» نزدیک به دفتر خامنه‌ای ـ بدون ذکر منبع ـ گزارش داد که ایران «موشک‌هایی آماده کرده که می‌توانند اهداف آمریکایی را هدف قرار دهند». این گزارش هم‌زمان با استقرار بمب‌افکن‌های رادارگریز «بی-۲ اسپیریت» آمریکا در جزیره دیه‌گو گارسیا منتشر شد؛ جزیره‌ای که در برد حملات به ایران و همچنین حوثی‌های مورد حمایت تهران در یمن قرار دارد؛ نیروهایی که آمریکا از ۱۵ مارس حملات خود به آن‌ها را افزایش داده است.

چرا برنامه هسته‌ای ایران باعث نگرانی غرب است؟

با اینکه تهران همواره بر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای خود تأکید کرده، اما اظهارات برخی مقام‌ها حاکی از آن است که ممکن است ایران در پی ساخت سلاح هسته‌ای باشد.

ایران اکنون در حال غنی‌سازی اورانیوم تا سطح ۶۰ درصد است؛ درصدی بسیار نزدیک به سطح مورد نیاز برای ساخت سلاح هسته‌ای، که هیچ کشور فاقد برنامه تسلیحات هسته‌ای، به آن دست نمی‌زند.

دو زن ایرانی در کنار نقاشی ضد آمریکایی بر دیوار سفارت سابق ایالات متحده در مرکز تهران در حال قدم زدن هستند (رویترز)

طبق توافق برجام در سال ۲۰۱۵، ایران مجاز بود اورانیوم را تا سقف ۳.۶۷ درصد و با ذخیره‌ای حداکثر ۳۰۰ کیلوگرم غنی‌سازی کند. اما آخرین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشان می‌دهد که ایران اکنون حدود ۸۲۹۴.۴ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده در اختیار دارد که بخشی از آن تا سطح ۶۰ درصد غنی‌سازی شده است.

نهادهای اطلاعاتی آمریکا برآورد می‌کنند که ایران هنوز ساخت سلاح هسته‌ای را آغاز نکرده، اما فعالیت‌هایی انجام داده که اگر تصمیم به ساخت سلاح بگیرد، مقدمات آن فراهم باشد.

در یک مصاحبه تلویزیونی، علی لاریجانی، مشاور رهبر ایران گفت: ایران توانایی ساخت بمب هسته‌ای را دارد، اما به‌دنبال آن نیست و با بازرسی‌های بین‌المللی مخالفتی ندارد. اما هشدار داد که اگر ایران مورد حمله آمریکا یا اسرائیل قرار گیرد، شاید چاره‌ای جز رفتن به‌سوی سلاح هسته‌ای نداشته باشد.

ریشه‌های تنش در روابط دو کشور چیست؟

در دوران حکومت شاه، محمدرضا پهلوی، ایران متحد راهبردی ایالات متحده بود. شاه سلاح‌های آمریکایی می‌خرید و به سازمان سیا اجازه داده بود ایستگاه‌های شنود مخفی برای جاسوسی از اتحاد شوروی برپا کند. در سال ۱۹۵۳، سازمان سیا در کودتایی نقش داشت که به برکناری نخست‌وزیر منتخب و تحکیم قدرت شاه انجامید.

اما در ژانویه ۱۹۷۹، شاه در پی اعتراضات گسترده مردمی از کشور گریخت و انقلاب اسلامی به رهبری روح‌الله خمینی، نظامی دینی در ایران برقرار کرد.

در نوامبر همان سال، دانشجویان به سفارت آمریکا در تهران حمله کردند و دیپلمات‌ها را ۴۴۴ روز به گروگان گرفتند که به قطع روابط دیپلماتیک بین دو کشور انجامید.

در جریان جنگ ایران و عراق در دهه ۱۹۸۰، بحران میان ایران و آمریکا تشدید شد، به‌ویژه در جریان «جنگ نفت‌کش‌ها» که در آن نیروی دریایی آمریکا اهداف ایرانی را بمباران کرد و به اشتباه یک هواپیمای مسافربری ایرانی را با ۲۹۰ سرنشین سرنگون ساخت.

از آن زمان، روابط ایران و آمریکا میان دشمنی شدید و فرصت‌های دیپلماتیک نادر در نوسان بوده است؛ مهم‌ترین نقطه امید، توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ بود. اما خروج یک‌جانبه ترامپ از آن توافق، موج جدیدی از تنش‌ها را آغاز کرد که همچنان منطقه را درگیر کرده است.

در آوریل ۲۰۱۹، ترامپ دستور داد نام سپاه پاسداران را در فهرست گروه‌های تروریستی جهانی قرار دهند. در پی آن، تنش‌ها در خلیج افزایش یافت.

بنر ضد آمریکایی در یکی از خیابان‌های تهران، ۸ آوریل ۲۰۲۵ (رویترز)

در ۳ ژانویه ۲۰۲۰، ترامپ دستور ترور قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس، را صادر کرد. خودرو حامل او و همراهانش در بغداد هدف حمله موشکی آمریکا قرار گرفت.

در پاسخ، سپاه پاسداران حمله موشکی به پایگاه عین‌الاسد انجام داد که محل استقرار نیروهای آمریکایی بود و منجر به زخمی شدن شماری از نظامیان شد.