​رستگاری در پیک کرونا؛ فرار زندانیان در ایران ادامه دارد

از ابتدای سال ۹۹ تاکنون ۷ واقعه شورش و فرار زندانیان در ایران گزارش شده‌است

​رستگاری در پیک کرونا؛ فرار زندانیان در ایران ادامه دارد
TT

​رستگاری در پیک کرونا؛ فرار زندانیان در ایران ادامه دارد

​رستگاری در پیک کرونا؛ فرار زندانیان در ایران ادامه دارد

روند فزاینده شیوع کرونا در ایران همه را به وحشت انداخته، از افراد عادی در خانه تا زندانیان دربند. شهروندان از نبود تدابیر سفت و سخت از سوی دولت و عدم چاره اندیشی آن برای معیشت مردم معترضند و زندانیان در حسرت مایع دستشویی برای شستن دست‌ها. آنها مرخصی می‌خواهند و مسئولان ممانعت می‌کنند.
شدت گرفتن شیوع ویروس کرونا در ایران و همچنین سرایت به تعدادی از زندان‌های این کشور، طی ۱۰ روز گذشته دست‌کم دو مورد فرار گروهی زندانیان از زندان پارسیلون خرم‌آباد در لرستان و زندان مرکزی سقز در کردستان و همچنین پنج مورد اعتراض، شورش و درگیری در زندان‌های الیگودرز در لرستان و تبریز در آذربایجان شرقی، همدان، عادل آباد شیراز و سپیدار اهواز رخ داده‌است.
در زندان‌ها به دلیل تراکم زندانیان تدابیری مانند انتقال زندانیان مشکوک به بیماری به قرنطینه و فاصله‌گذاری اجتماعی، ضدعفونی کردن محیط زندان، اعطای مرخصی در بیشترین تعداد ممکن، اعطای بسته‌های بهداشتی از جمله ماسک و ژل‌های ضدعفونی کننده و شست‌و شوی مداوم دست‌ها با صابون برای جلوگیری از ابتلا به بیماری کووید ۱۹ عملاً میسر نیست.
در مقابل مقامات قوه قضاییه ایران می‌گویند در حال رسیدگی به پرونده اعتراضات در زندان‌ها هستند. آنها در روزهای اخیر چند هزار زندانی را موقتاً آزاد کرده‌اند.

زندان سپیدار اهواز
برخی فعالان شبکه‌های اجتماعی شامگاه امروز دوشنبه گزارش کردند تعدادی از زندانیان زندان سپیدار اهواز با اقدام به روشن کردن آتش در اعتراض به بی کفایتی مقامات در تأمین امنیت سلامت زندان‌های کشور دقایقی قبل شورش کرده‌اند.
سایت بولتن نیوز نزدیک به جریان محافظه کار از فرار زندانیان دارد. اما خبرگزاری ایرنا به نقل از مقامات انتظامی ضمن تأیید خبر شورش در زندان سپیدار، از سرکوب ناآرامی در این زندان خبرداد و گفت در حال حاضر هیچ‌گونه مشکلی در این زمینه وجود ندارد.
در ویدئوهای منتشر شده صدای شلیک گلوله از درون زندان شنیده می‌شود.

زندان عادل آباد شیراز
زندانیان در شیراز در اعتراض به وضعیت خود زیر سایه شیوع ویروس‌کرونا و عدم اجازه مرخصی، یکشنبه شب ۱۰ فروردین در زندان عادل آباد دست به اعتراض و شورش زدند.
مقامات قضایی گفته‌اند در جریان شورش در زندان عادل‌آباد شیراز «اقدام به فرار» گزارش نشده‌است. به گفته آنها در این حادثه که زندانیان اقدام به شکستن برخی نرده‌ها و دوربین‌های مدار بسته کردند، تلفات جانی نداشت و کنترل شده‌است.
منابع محلی همچنین گزارش دادند صدای تیراندازی از محوطه زندان شنیده شده‌است.

زندان همدان
منابع محلی، از اعتراض و درگیری در زندان همدان در شامگاه شنبه نهم فروردین، گزارش می‌دهند. منابع غیررسمی از فرار تعدادی از زندانیان از زندان همدان خبر می‌دهند.

زندان سقز
خبرگزاری فارس شامگاه جمعه، هشتم فروردین گزارش داد که در پی شورش در زندان سقز «بیش از ۸۰ زندانی» فرار کرده‌اند.
شاهدان عینی می‌گویند تعدادی از زندانیان در حین فرار ماشین‌های عبوری از مسیر را به زور و با تهدید سرنشینان با چاقو از آنها گرفته و از محل گریخته‌اند.
تعدادی از زندانیان فراری نیز از کوچه‌های مقابل زندان وارد شهر سقز شده‌اند.
تا کنون دربارهٔ شورش زندانیان و درگیری احتمالی میان آنها و مأموران انتظامی گزارشی منتشر نشده‌است.

زندان تبریز
روز پنج‌شنبه نیز زندانیان دو بند از زندان تبریز در اعتراض به اجرای تبعیض‌آمیز بخش‌نامه عفو و دادن مرخصی به زندانیان و عدم رعایت قرنطینه برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا شورش کردند که با دخالت نیروهای یگان ویژه نیروی انتظامی سرکوب شدند.
در ناآرامی‌های زندان تبریز بخشی از ساختمان به آتش کشیده شده و مطابق فیلم‌هایی که ساکنان برج‌های اطراف در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده‌اند صدای تیراندازی نیز به گوش رسیده‌است.
مقامات محلی گفته‌اند این ناآرامی‌ها تلفات جانی نداشته‌است.

زندان الیگودرز
اول فروردین نیز در زندان الیگودرز، یکی دیگر از شهرستان‌های لرستان نیز زندانیان شورش کردند اما ظاهراً کسی از آنها نتوانسته فرار کند.
حمید کشکولی فرماندار الیگودرز، به ایرنا گفته‌است: «زندانیان الیگودرز عصر امروز در یک اقدام خودسرانه و غیرقانونی اقدام به اعتراض در داخل زندان کرده بودند که نشر این خبر به بیرون از زندان موجب نگرانی برخی شهروندان شده بود».

زندان پارسیلون خرم‌آباد
پنج شنبه گذشته و چند ساعت پیش از تحویل سال نو هم در زندان پارسیلون شهرستان خرم‌آباد زندانیان شورش کردند و ۲۳ نفر آنها موفق به فرار از زندان شدند.
مطابق برخی گزارش‌ها مأموران زندان به سمت زندانیان تیراندازی کرده و دست‌کم یک نفر آنها کشته شده‌است.
خبرگزاری دولتی ایرنا کشته شدن یک زندانی بر اثر تیراندازی را تکذیب کرده‌است.
مقامات محلی کشته شدن یک زندانی، مجروح شدن یک نفر و دستگیرشدن یکی دیگر را تأیید کرده‌اند.

کرونا در زندان
«هرانا» ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران در گزارشی از افزایش شمار زندانیان مشکوک به کرونا در زندان‌های مختلف کشور از جمله در زندان‌های ارومیه، سنندج، خرم‌آباد، گرگان، تهران بزرگ و بسیاری زندان‌های دیگر خبر داده‌است.
گزارش‌های دیگری نیز از مرگ دست‌کم ۹ زندانی در زندان‌های فشافویه، قرچک ورامین و ارومیه براثر ابتلا به ویروس کرونا حکایت دارد و عدم اطلاع‌رسانی مقام‌های قضایی در این باره بر نگرانی زندانیان و خانواده‌هایشان دامن زده‌است.
همزمان ده‌ها استاد دانشگاه و کنشگر سیاسی و مدنی، با انتشار یک بیانیه، مسئولیت شیوع تصاعدی کرونا در ایران را متوجه خامنه‌ای و نگاه توطئه محور او کرده و روحانی را دنباله رو و گوش به فرمان او در پنهان‌کاری خوانده‌اند.



احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.