هوک: شواهدی دربارهٔ خروج تاکتیکی ایران از سوریه وجود دارد

هوک: ایران باید بین مذاکره یا فروپاشی اقتصادی یکی را انتخاب کند

هوک: کشتن سلیمانی فضای مناسبی برای رهایی از نفوذ ایران در عراق ایجاد کرد
هوک: کشتن سلیمانی فضای مناسبی برای رهایی از نفوذ ایران در عراق ایجاد کرد
TT

هوک: شواهدی دربارهٔ خروج تاکتیکی ایران از سوریه وجود دارد

هوک: کشتن سلیمانی فضای مناسبی برای رهایی از نفوذ ایران در عراق ایجاد کرد
هوک: کشتن سلیمانی فضای مناسبی برای رهایی از نفوذ ایران در عراق ایجاد کرد

علیرغم اینکه رژیم ایران میلیاردها دلار برای عملیات نظامی در سوریه تاکنون هزینه کرده‌است، برایان هوک نماینده ویژه امور ایران در وزارت خارجه آمریکا گفت «دولت آمریکا بر این باور است که ایران ضمن کاهش حضور نظامی، از جنگ در سوریه دست خواهد کشید».
هوک روز پنجشنبه (۲۲ مه) در گفتگو با نشریه فارین پالیسی افزود «آمریکا شاهد خروج تاکتیکی نیروهای ایرانی از سوریه و نیز خروج شبه نظامیان مسلحی است که در کنار نیروهای رژیم بشار اسد در استان ادلب، آخرین مرکز استقرار گروه‌های اپوزیسیون سوریه جنگیدند».
برایان هوک افزود: «شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد شور و اشتیاق رژیم ایران برای نبردهای نیابتی در خاورمیانه فروکش کرده‌است».
 کووید ۱۹ جان بیش از هفت هزار نفر در ایران را گرفت. این در حالی است که مقام‌های آمریکایی گمان می‌کنند آمار قربانیان بسیار بیشتر از این است.
 وزیر دفاع اسرائیل هفته پیش اعلام کرد نیروهای ایرانی در حال خروج از سوریه هستند اما او مدرکی در این باره ارائه نداد. یک نماینده مجلس ایران هم گفته است «حدود ۳۰ میلیارد دلار در جنگ برای حمایت از اسد پول دادیم».
نماینده ویژه امور ایران در وزارت امور خارجه آمریکا دربارهٔ کرونا که اقتصاد ایران را به زانو درآورده و تأثیر این ویروس بر اوضاع نظامی کشور تاکید کرد «ایران اعلام کرد هفت هزار نفر بر اثر پاندومی کرونا جان خود را از دست داده‌اند. رفتار مشابه ایران و چین در این باره مشهود است. افرادی که در این دو کشور آمار دقیق منتشر می‌کنند بازداشت می‌شوند. پزشکانی را دیدیم که اخراج شدند و افرادی که واقعیت را گفتند و تهدید شدند. رژیم ایران واقعیت را به خصوص در اوایل شیوع ویروس از مردم پنهان کرد. این نظام به مرموز بودن شناخته شده و با رویکرد شفاف با مردم ایران و نیز جهان مشکل دارد. شواهدی دربارهٔ خروج تاکتیکی نیروهای ایرانی از سوریه وجود دارند. سوریه و روسیه به دلایل خروج نیروهای ایرانی از سوریه واقف هستند. آمریکا و جامعه جهانی خروج نیروهای ایرانی را به عنوان پیش شرط ارائه کمک برای بازسازی سوریه مطرح کردند. ایران از سوریه برای تهدید اسرائیل و گذرگاهی برای حفظ روابط با حزب‌الله لبنان استفاده می‌کند. طرف‌های متعددی خواهان گذار به سوی سناریوی پس از جنگ در سوریه هستند اما رژیم ایران مانعی بر سر تحقق این هدف به‌شمار می‌رود؛ بنابراین، رژیم ایران می‌داند که دلایل روزافزونی برای خروج از سوریه و حرکت به سوی فرایند سیاسی برای دوران پس از نبرد وجود دارد».
فارین پالیسی در ادامه از هوک می پرسد: به دنبال تحریم‌های پیاپی آمریکا در قالب فشار حداکثری که آخرین نمونه آن تحریم وزیر کشور ایران و چندین مقام ارشد این کشور بود پرسش این است که کدام بخش‌ها در ایران هنوز تحریم نشده. بخش‌های اقتصادی فراوانی در ایران در دوره ریاست جمهوری ترامپ تحریم شدند. هوک در پاسخ به این سؤال گفت «وزیر امور خارجه آمریکا دو سال پیش دربارهٔ استراتژی جدید دربارهٔ ایران پس از خروج از برجام صحبت کرد. ما گفتیم که در کنار مردم ایران هستیم و از رژیم ایران خواستیم تا کشتار مردم را متوقف کند. رژیم بیش از ۱۵۰۰ نفر را کشت و هزاران نفر زخمی و حدود ۸۰۰۰ تا ده هزار نفر روانه زندان و هزاران تن زخمی شدند. ۱۲ مقام ایرانی به دلیل دست داشتن در نقض حقوق بشر تحریم شدند. وزیر کشور یکی از آنها بود. او فرمان تیراندازی به سمت شرکت کنندگان در تظاهرات مسالمت آمیز داد. ۲۳ کودک از جمله یک فرد ۱۲ ساله کشته شدند. قضات و قوه قضائیه را با جریمه‌های مالی و عدم صدور گذرنامه مجازات کردیم. ایران با توجه به نفوذ اقتصادی آمریکا در جهان مورد تحریم‌های بیشتری قرار خواهد گرفت».
این نشریه با ابیان اینکه مقام‌های آمریکایی و دولت جدید عراق در ماه ژوئن گفتگو می‌کنند، می پرسد: اولویت‌های مورد نظر واشنگتن از عراق دربارهٔ ایران چیست؟ برایان هوک در پاسخ گفت: «رژیم ایران از دوره رهبری آیت الله خمینی به سلطه جویی و افزایش نفوذ در همه کشورهای خاورمیانه گرایش دارد. این رویکرد را در کشورهایی مثل لبنان و سوریه و عراق دیدیم. سیاست ما کاهش نفوذ ایران در منطقه خاورمیانه و کمک به این کشورها برای رهایی از دخالت‌های ایران است. حمایت‌های فراوانی از مردم عراق انجام شده‌است. گمان می‌کنم یکی از مسائلی که نخست‌وزیر روی آن دست می‌گذارد همان احیای حاکمیت و استقلال عراق از دخالت‌های ایران است».
هوک افزود «معتقدم مرگ قاسم سلیمانی فضای مناسبی برای مردم عراق ایجاد کرد تا از دولتی برخوردار شوند که نماینده منافعشان باشد نه منافع رژیم ایران».
فارین پالیسی در ادامه از هوک می پرسد: دولت آمریکا گمان می‌کند رژیم ایران می‌تواند یک رژیم عادی باشد. دولت ترامپ بارها اعلام کرد که می‌خواهد رژیم ایران مثل یک رژیم عادی رفتار کند. اما چطور رژیمی که خود را انقلابی معرفی می‌کند می‌تواند عادی رفتار کند؟ برایان هوک در پاسخ گفت: «می‌دانیم که رژیم حاکم نماینده مردم ایران نیست. ایران کشور فقیری نیست. ایران کشور ثروتمندی است که دزدان در آن حکومت می‌کنند. این رژیم ۴۱ سال است که مردم خود را غارت می‌کند. مردم ایران به شدت خواهان تغییر اوضاع هستند. در تظاهرات ماه نوامبر پارسال تظاهرات مردم خواهان تغییر را دیدیم. مردم از رفتار خلاف قانون رژیم در کشورهای جهان به ستوه آمدند. ایران در سطح بین‌المللی منزوی شده‌است. رژیم ایران می‌داند که با بحران مشروعیت و اعتبار در داخل کشور روبرو است. ما با افزایش فشارهای اقتصادی و انزوای سیاسی رژیم به دنبال ایجاد فرصت برای مردم ایران هستیم تا از این طریق خواستار تشکیل رژیم مردمی شوند. از این رو، در جریان اعتراضات نوامبر در ۳۱ استان هیچ شعاری علیه پرزیدنت ترامپ یا آمریکا بلند نشد. مردم ایران می‌دانند خود رژیم عامل اصلی مشکلات اقتصادی شان است؛ نه آمریکا و نه تحریم‌های آمریکا. از این رو، پرزیدنت ترامپ تمایل دارد رژیم ایران به سر میز مذاکرات بیاید تا با گفتگو و مذاکره بتوان به یک معامله واقعی و جامع دست یافت. معامله ای که همه تهدیدهای رژیم ایران برای صلح و امنیت را در بر می‌گیرد».
هوک افزود: «ما نفوذ لازم برای انجام چنین معامله ای داریم. فشار حداکثری کنونی بیش از فشارهای پیش از برجام است. ما از موفقیت سیاست خارجی مان بسیار راضی هستیم چرا که قدرت بازدارندگی را احیا کردیم و در کنار مردم ایران ایستادیم و ایران را از لحاظ دیپلماتیک منزوی کردیم. ما با اطمینان از سیاست کنونی در همین مسیر حرکت می‌کنیم».
این نشریه می پرسد: با گذشت دوسال از خروج دولت ترامپ از برجام در ۲۰۱۸ آمریکا تا چه اندازه به یک معامله هسته ای دیگر که برنامه موشکی و قدرت‌های دیگر ایران در آن لحاظ گردد نزدیک شده‌است؟ برایان هوک در پاسخ گفت: «رژیم ایران باید به این سؤال پاسخ دهد. پرزیدنت ترامپ همواره خواهان مذاکره با رژیم ایران بود؛ بنابراین سؤال دربارهٔ اینکه به یک معامله دیگر نزدیک هستیم یا نه را باید از رژیم ایران پرسید. رژیم ایران باید دیپلماسی ما را با دیپلماسی پاسخ دهد نه تهدید و باج خواهی هسته ای. می‌دانیم که رژیم ایران بدون فشار اقتصادی و انزوای دیپلماتیک و تهدید به بازدارندگی نظامی در حد معقول و دفاع از منافعمان مذاکره نخواهد کرد. این را هم می‌دانیم که ما این سه عامل را اجرا کردیم و همین، امکان دست یابی به معامله مورد نظرمان را افزایش می‌دهد».
برایان هوک اضافه کرد: «ما در حال اجرای سیاست خود برای فشار حداکثری هستیم و در این میان رژیم ایران را به‌طور بی‌سابقه ای از دسترسی به درآمدهایش محروم کردیم. حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران گفت تحریم‌های آمریکا برای رژیم ۲۰۰ میلیارد دلار هزینه داشت. این مسئله مهم است چرا که ایران بزرگترین حامی تروریسم و سامی ستیزی در جهان است. این رژیم اینک دستش بسته شده. مدارا با رژیم ایران کاهش یافته‌است. از این رو، رژیم حالا آسیب بیشتری از پیامدهای این رویکرد می‌بیند».
برایان هوک گفت: دولت آمریکا موفق به تضعیف رژیم ایران شد.
او افزود «نمی توان گفت توانمندی‌های رژیم ایران برای فعالیت‌های تروریستی به آسانی و بدون هزینه از بین رفته‌است. هیچ‌کس نمی‌تواند این توانمندی را ریشه کن کند. اما با این حال رژیم ایران و گروه‌های نیابتی آن اینک ضعیف تر از سه سال پیش هستند؛ بنابراین، ایران دو گزینه دارد؛ اینکه به رویکردشان ادامه دهند و شاهد فروپاشی اقتصاد و نیاز مالی گروه‌های نیابتی شان باشند. ما به سیاست کنونی ادامه می‌دهیم چرا که این رویکرد جواب داد. عجله ای نداریم. سیاست خوبی در پیش گرفته‌ایم. این رژیم ایران است که باید تصمیم بگیرد کی به میز مذاکره می‌آید».



نشست پکن؛ هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های ایران


وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
TT

نشست پکن؛ هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های ایران


وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  

نتایج نشست پکن میان معاونان وزیران امور خارجه روسیه، چین و ایران، نشان‌دهنده آغاز یک حرکت مشترک با هدف «هماهنگی زمانی» در مرحله‌ای دشوار و پیچیده است. این موضوع را یک دیپلمات روسی تأیید کرده است.

شرکت‌کنندگان در این نشست که اولین دیدار از این نوع محسوب می‌شود، بر هماهنگی مواضع برای مقابله با تحریم‌ها، رد هرگونه اقدام نظامی علیه تأسیسات هسته‌ای و تلاش برای پیشبرد یک توافق سیاسی احتمالی با دولت آمریکا توافق کردند. این موضوع در چارچوب پیشنهاد مسکو برای میانجی‌گری در پرونده برنامه هسته‌ای ایران و در پی اعلام آمادگی واشنگتن برای آغاز روند مذاکرات مطرح شد.

به نظر می‌رسد مسکو که به طور فعال برای موفقیت این نشست سه‌جانبه تلاش کرده، قصد دارد موقعیت مذاکره‌ای خود با واشنگتن را تقویت کند. این تلاش در چارچوب گشایش به سوی یک گفت‌وگوی گسترده‌تر شامل پرونده اوکراین و سایر مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای از جمله برنامه هسته‌ای ایران صورت می‌گیرد.

بیانیه وزارت امور خارجه روسیه حاکی از رضایت مسکو از نتایج این نشست بود. در این دیدار، سرگئی ریابکوف، دیپلمات ارشد روسیه که مسئول پرونده‌های امنیت استراتژیک و مدیریت گفت‌وگو با واشنگتن است، شرکت داشت.

بر اساس این بیانیه، در این نشست «هماهنگی اقدامات برای کاهش تنش‌ها حول برنامه هسته‌ای ایران مورد بحث قرار گرفت و بر غیرقابل قبول بودن تهدیدات و استفاده از نیروی نظامی علیه تأسیسات انرژی هسته‌ای ایران تأکید شد.»

وزارت امور خارجه روسیه همچنین اعلام کرد که «رایزنی‌ها میان معاونان وزیران امور خارجه روسیه، چین و ایران بر روی برنامه اقدام جامع مشترک و هماهنگی اقدامات برای کاهش تنش‌های مصنوعی حول برنامه هسته‌ای ایران متمرکز بود.»

روسیه، چین و ایران بر هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های علیه تهران توافق کردند (رویترز)

این بیانیه همچنین به ارزیابی دقیق سه طرف از «اقدامات غیرقانونی و نقض‌های متعدد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت توسط ایالات متحده و کشورهای اروپایی» اشاره کرد و بر غیرقابل قبول بودن تهدید، ارعاب و استفاده از نیروی نظامی علیه زیرساخت‌های انرژی هسته‌ای ایران تأکید کرد.

به گفته وزارت امور خارجه روسیه، این نشست همچنین به بررسی چشم‌انداز «یافتن راه‌حل‌های مذاکره‌ای پایدار و بلندمدت بر اساس ملاحظات متقابل و تعادل مطمئن منافع طرفین» پرداخت.

نشستی «موفق و مهم»

محسن بختیار، سفیر ایران در چین، در پلتفرم «ایکس» این نشست را «کاملاً موفق» توصیف کرد و گفت که این نشست راه را برای مقابله با «یک‌جانبه‌گرایی شکست‌خورده» ایالات متحده هموار می‌کند.

چین، ایران و روسیه در روز جمعه در جریان مذاکرات پکن خواستار لغو تحریم‌های علیه تهران شدند. این در حالی است که تلاش‌های دیپلماتیک فشرده‌ای توسط قدرت‌های بزرگ برای احیای توافق سال ۲۰۱۵ در جریان است و واشنگتن فشارهای شدیدی بر برنامه هسته‌ای ایران اعمال می‌کند.

این مذاکرات در زمانی انجام شد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، از زمان بازگشت به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۲۵، تمایل خود را برای گفت‌وگو با تهران اعلام کرده است. ترامپ در سال ۲۰۱۸ و در دوره اول ریاست‌جمهوری خود به طور یک‌جانبه از این توافق خارج شد.

با این حال، ترامپ تحریم‌های شدیدی علیه ایران اعمال کرد و ایران نیز با محکوم کردن «دورویی» ایالات متحده، به این اقدامات واکنش نشان داد.

بخشی از نشست سه‌جانبه روسیه، چین و ایران در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)

ورود روسیه به این پرونده از طریق پیشنهاد میانجی‌گری برای پیشبرد مذاکرات هسته‌ای ایران، نشان‌دهنده تغییر مهمی است که بیانگر این باور در کرملین است که روابط جدید با دولت ترامپ می‌تواند به یک «توافق جامع» در مورد مسائل مورد اختلاف دو کشور منجر شود.

کرملین اعلام کرده است که پرونده ایران یکی از چندین مسیر مذاکره‌ای است که مسکو و واشنگتن آماده آغاز گفت‌وگو درباره آن‌ها هستند. این مسیرها شامل درگیری در اوکراین، مسائل امنیت استراتژیک و موضوعات منطقه‌ای داغ می‌شوند.

برخی محافل روسیه معتقدند که مسکو ممکن است آماده ترسیم چارچوب یک «توافق جامع» با واشنگتن باشد که بر اساس احترام به منافع طرفین در پرونده‌های مطرح شده استوار است.

در این چارچوب، به نظر می‌رسد نشست پکن موقعیت مذاکره‌ای مسکو را تقویت کرده است. این موضوع در اظهارات سه طرف که از از سرگیری برنامه هسته‌ای ایران، رد سیاست فشار حداکثری واشنگتن و مقابله با پیامدهای تحریم‌ها سخن گفتند، منعکس شده است.

وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف و کاظم غریب‌آبادی، هشدار داد که «وضعیت بار دیگر در یک تقاطع حساس قرار دارد.»

وی افزود: «توافق جامع در مورد مسئله هسته‌ای ایران دستاورد مهمی است که از طریق گفت‌وگو و مذاکره به دست آمده است.» او هشدار داد که «تحریم‌های یک‌جانبه تنها به تشدید اختلافات منجر خواهد شد. گفت‌وگو و مذاکره تنها گزینه‌های موجود هستند.»

ما چائو شیوی، معاون وزیر امور خارجه چین، گفت که روسیه، چین و ایران در نشست پکن بر ضرورت لغو همه تحریم‌های غیرقانونی تأکید کردند.

وی افزود: «ایران و روسیه از چین به خاطر نقش سازنده‌اش و سازماندهی این نشست در پکن تشکر کردند.»

گفت‌وگویی عمیق

نماینده ایران «برخی کشورها» را به ایجاد «یک بحران غیرضروری» متهم کرد و تأکید کرد که نشستی «بسیار سازنده و مثبت» با همتایان روس و چینی‌اش برگزار شده است.

ما چائو شیوی، معاون وزیر امور خارجه چین، در یک کنفرانس خبری با همتایان روس و ایرانی‌اش اعلام کرد: «ما تبادل نظر عمیقی در مورد مسئله هسته‌ای و لغو تحریم‌ها انجام دادیم.»

وی افزود: «ما بر ضرورت پایان دادن به همه تحریم‌های یک‌جانبه غیرقانونی تأکید کردیم.» این اظهارات در بیانیه مشترک سه کشور که توسط پکن منتشر شد، منعکس شده است.

توافق سال ۲۰۱۵ میان تهران و واشنگتن، پاریس، لندن، برلین، مسکو و پکن، به لغو تحریم‌ها علیه ایران در ازای کاهش فعالیت‌های هسته‌ای و تضمین صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران منجر شد.

با این حال، ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ به تصمیم ترامپ به طور یک‌جانبه از این توافق خارج شد و تحریم‌های شدیدی را علیه ایران اعمال کرد که اقتصاد این کشور را تحت فشار قرار داد.

تهران تا یک سال پس از خروج آمریکا به تعهدات خود پایبند بود، اما پس از آن شروع به کاهش تعهدات خود کرد. از آن زمان تاکنون تمام تلاش‌ها برای احیای این توافق با شکست مواجه شده است.

پس از ۱۰ سال از اجرای این توافق، قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که اجرای توافق ۲۰۱۵ را تضمین می‌کرد، در اکتبر ۲۰۲۵ منقضی می‌شود.

برخی کشورها احتمال اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران پس از این تاریخ را رد نکرده‌اند.

ایران در ماه‌های اخیر چندین دور مذاکره با آلمان، فرانسه و بریتانیا در مورد برنامه هسته‌ای خود انجام داده است و همچنین سیاست‌های خود را با مسکو و پکن هماهنگ کرده تا با وضعیت موجود مقابله کند.

اولین واکنش اروپا به نشست پکن حاکی از برخورد مثبت اروپا با احتمال آغاز یک روند مذاکره‌ای برای حل اختلافات حول برنامه هسته‌ای ایران از طریق روش‌های صلح‌آمیز بود.

انور العنونی، سخنگوی خدمات خارجی اتحادیه اروپا، گفت که این اتحادیه از نشست سه‌جانبه روسیه، ایران و چین در مورد برنامه هسته‌ای ایران مطلع است و همچنان به ارتباطات در این زمینه باز است.

وی در یک نشست خبری در بروکسل افزود: «این سه کشور طرف‌های توافق هسته‌ای ایران هستند. هیچ جایگزین عملی‌ای برای حل دیپلماتیک وجود ندارد.»