هوک: شواهدی دربارهٔ خروج تاکتیکی ایران از سوریه وجود دارد

هوک: ایران باید بین مذاکره یا فروپاشی اقتصادی یکی را انتخاب کند

هوک: کشتن سلیمانی فضای مناسبی برای رهایی از نفوذ ایران در عراق ایجاد کرد
هوک: کشتن سلیمانی فضای مناسبی برای رهایی از نفوذ ایران در عراق ایجاد کرد
TT

هوک: شواهدی دربارهٔ خروج تاکتیکی ایران از سوریه وجود دارد

هوک: کشتن سلیمانی فضای مناسبی برای رهایی از نفوذ ایران در عراق ایجاد کرد
هوک: کشتن سلیمانی فضای مناسبی برای رهایی از نفوذ ایران در عراق ایجاد کرد

علیرغم اینکه رژیم ایران میلیاردها دلار برای عملیات نظامی در سوریه تاکنون هزینه کرده‌است، برایان هوک نماینده ویژه امور ایران در وزارت خارجه آمریکا گفت «دولت آمریکا بر این باور است که ایران ضمن کاهش حضور نظامی، از جنگ در سوریه دست خواهد کشید».
هوک روز پنجشنبه (۲۲ مه) در گفتگو با نشریه فارین پالیسی افزود «آمریکا شاهد خروج تاکتیکی نیروهای ایرانی از سوریه و نیز خروج شبه نظامیان مسلحی است که در کنار نیروهای رژیم بشار اسد در استان ادلب، آخرین مرکز استقرار گروه‌های اپوزیسیون سوریه جنگیدند».
برایان هوک افزود: «شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد شور و اشتیاق رژیم ایران برای نبردهای نیابتی در خاورمیانه فروکش کرده‌است».
 کووید ۱۹ جان بیش از هفت هزار نفر در ایران را گرفت. این در حالی است که مقام‌های آمریکایی گمان می‌کنند آمار قربانیان بسیار بیشتر از این است.
 وزیر دفاع اسرائیل هفته پیش اعلام کرد نیروهای ایرانی در حال خروج از سوریه هستند اما او مدرکی در این باره ارائه نداد. یک نماینده مجلس ایران هم گفته است «حدود ۳۰ میلیارد دلار در جنگ برای حمایت از اسد پول دادیم».
نماینده ویژه امور ایران در وزارت امور خارجه آمریکا دربارهٔ کرونا که اقتصاد ایران را به زانو درآورده و تأثیر این ویروس بر اوضاع نظامی کشور تاکید کرد «ایران اعلام کرد هفت هزار نفر بر اثر پاندومی کرونا جان خود را از دست داده‌اند. رفتار مشابه ایران و چین در این باره مشهود است. افرادی که در این دو کشور آمار دقیق منتشر می‌کنند بازداشت می‌شوند. پزشکانی را دیدیم که اخراج شدند و افرادی که واقعیت را گفتند و تهدید شدند. رژیم ایران واقعیت را به خصوص در اوایل شیوع ویروس از مردم پنهان کرد. این نظام به مرموز بودن شناخته شده و با رویکرد شفاف با مردم ایران و نیز جهان مشکل دارد. شواهدی دربارهٔ خروج تاکتیکی نیروهای ایرانی از سوریه وجود دارند. سوریه و روسیه به دلایل خروج نیروهای ایرانی از سوریه واقف هستند. آمریکا و جامعه جهانی خروج نیروهای ایرانی را به عنوان پیش شرط ارائه کمک برای بازسازی سوریه مطرح کردند. ایران از سوریه برای تهدید اسرائیل و گذرگاهی برای حفظ روابط با حزب‌الله لبنان استفاده می‌کند. طرف‌های متعددی خواهان گذار به سوی سناریوی پس از جنگ در سوریه هستند اما رژیم ایران مانعی بر سر تحقق این هدف به‌شمار می‌رود؛ بنابراین، رژیم ایران می‌داند که دلایل روزافزونی برای خروج از سوریه و حرکت به سوی فرایند سیاسی برای دوران پس از نبرد وجود دارد».
فارین پالیسی در ادامه از هوک می پرسد: به دنبال تحریم‌های پیاپی آمریکا در قالب فشار حداکثری که آخرین نمونه آن تحریم وزیر کشور ایران و چندین مقام ارشد این کشور بود پرسش این است که کدام بخش‌ها در ایران هنوز تحریم نشده. بخش‌های اقتصادی فراوانی در ایران در دوره ریاست جمهوری ترامپ تحریم شدند. هوک در پاسخ به این سؤال گفت «وزیر امور خارجه آمریکا دو سال پیش دربارهٔ استراتژی جدید دربارهٔ ایران پس از خروج از برجام صحبت کرد. ما گفتیم که در کنار مردم ایران هستیم و از رژیم ایران خواستیم تا کشتار مردم را متوقف کند. رژیم بیش از ۱۵۰۰ نفر را کشت و هزاران نفر زخمی و حدود ۸۰۰۰ تا ده هزار نفر روانه زندان و هزاران تن زخمی شدند. ۱۲ مقام ایرانی به دلیل دست داشتن در نقض حقوق بشر تحریم شدند. وزیر کشور یکی از آنها بود. او فرمان تیراندازی به سمت شرکت کنندگان در تظاهرات مسالمت آمیز داد. ۲۳ کودک از جمله یک فرد ۱۲ ساله کشته شدند. قضات و قوه قضائیه را با جریمه‌های مالی و عدم صدور گذرنامه مجازات کردیم. ایران با توجه به نفوذ اقتصادی آمریکا در جهان مورد تحریم‌های بیشتری قرار خواهد گرفت».
این نشریه با ابیان اینکه مقام‌های آمریکایی و دولت جدید عراق در ماه ژوئن گفتگو می‌کنند، می پرسد: اولویت‌های مورد نظر واشنگتن از عراق دربارهٔ ایران چیست؟ برایان هوک در پاسخ گفت: «رژیم ایران از دوره رهبری آیت الله خمینی به سلطه جویی و افزایش نفوذ در همه کشورهای خاورمیانه گرایش دارد. این رویکرد را در کشورهایی مثل لبنان و سوریه و عراق دیدیم. سیاست ما کاهش نفوذ ایران در منطقه خاورمیانه و کمک به این کشورها برای رهایی از دخالت‌های ایران است. حمایت‌های فراوانی از مردم عراق انجام شده‌است. گمان می‌کنم یکی از مسائلی که نخست‌وزیر روی آن دست می‌گذارد همان احیای حاکمیت و استقلال عراق از دخالت‌های ایران است».
هوک افزود «معتقدم مرگ قاسم سلیمانی فضای مناسبی برای مردم عراق ایجاد کرد تا از دولتی برخوردار شوند که نماینده منافعشان باشد نه منافع رژیم ایران».
فارین پالیسی در ادامه از هوک می پرسد: دولت آمریکا گمان می‌کند رژیم ایران می‌تواند یک رژیم عادی باشد. دولت ترامپ بارها اعلام کرد که می‌خواهد رژیم ایران مثل یک رژیم عادی رفتار کند. اما چطور رژیمی که خود را انقلابی معرفی می‌کند می‌تواند عادی رفتار کند؟ برایان هوک در پاسخ گفت: «می‌دانیم که رژیم حاکم نماینده مردم ایران نیست. ایران کشور فقیری نیست. ایران کشور ثروتمندی است که دزدان در آن حکومت می‌کنند. این رژیم ۴۱ سال است که مردم خود را غارت می‌کند. مردم ایران به شدت خواهان تغییر اوضاع هستند. در تظاهرات ماه نوامبر پارسال تظاهرات مردم خواهان تغییر را دیدیم. مردم از رفتار خلاف قانون رژیم در کشورهای جهان به ستوه آمدند. ایران در سطح بین‌المللی منزوی شده‌است. رژیم ایران می‌داند که با بحران مشروعیت و اعتبار در داخل کشور روبرو است. ما با افزایش فشارهای اقتصادی و انزوای سیاسی رژیم به دنبال ایجاد فرصت برای مردم ایران هستیم تا از این طریق خواستار تشکیل رژیم مردمی شوند. از این رو، در جریان اعتراضات نوامبر در ۳۱ استان هیچ شعاری علیه پرزیدنت ترامپ یا آمریکا بلند نشد. مردم ایران می‌دانند خود رژیم عامل اصلی مشکلات اقتصادی شان است؛ نه آمریکا و نه تحریم‌های آمریکا. از این رو، پرزیدنت ترامپ تمایل دارد رژیم ایران به سر میز مذاکرات بیاید تا با گفتگو و مذاکره بتوان به یک معامله واقعی و جامع دست یافت. معامله ای که همه تهدیدهای رژیم ایران برای صلح و امنیت را در بر می‌گیرد».
هوک افزود: «ما نفوذ لازم برای انجام چنین معامله ای داریم. فشار حداکثری کنونی بیش از فشارهای پیش از برجام است. ما از موفقیت سیاست خارجی مان بسیار راضی هستیم چرا که قدرت بازدارندگی را احیا کردیم و در کنار مردم ایران ایستادیم و ایران را از لحاظ دیپلماتیک منزوی کردیم. ما با اطمینان از سیاست کنونی در همین مسیر حرکت می‌کنیم».
این نشریه می پرسد: با گذشت دوسال از خروج دولت ترامپ از برجام در ۲۰۱۸ آمریکا تا چه اندازه به یک معامله هسته ای دیگر که برنامه موشکی و قدرت‌های دیگر ایران در آن لحاظ گردد نزدیک شده‌است؟ برایان هوک در پاسخ گفت: «رژیم ایران باید به این سؤال پاسخ دهد. پرزیدنت ترامپ همواره خواهان مذاکره با رژیم ایران بود؛ بنابراین سؤال دربارهٔ اینکه به یک معامله دیگر نزدیک هستیم یا نه را باید از رژیم ایران پرسید. رژیم ایران باید دیپلماسی ما را با دیپلماسی پاسخ دهد نه تهدید و باج خواهی هسته ای. می‌دانیم که رژیم ایران بدون فشار اقتصادی و انزوای دیپلماتیک و تهدید به بازدارندگی نظامی در حد معقول و دفاع از منافعمان مذاکره نخواهد کرد. این را هم می‌دانیم که ما این سه عامل را اجرا کردیم و همین، امکان دست یابی به معامله مورد نظرمان را افزایش می‌دهد».
برایان هوک اضافه کرد: «ما در حال اجرای سیاست خود برای فشار حداکثری هستیم و در این میان رژیم ایران را به‌طور بی‌سابقه ای از دسترسی به درآمدهایش محروم کردیم. حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران گفت تحریم‌های آمریکا برای رژیم ۲۰۰ میلیارد دلار هزینه داشت. این مسئله مهم است چرا که ایران بزرگترین حامی تروریسم و سامی ستیزی در جهان است. این رژیم اینک دستش بسته شده. مدارا با رژیم ایران کاهش یافته‌است. از این رو، رژیم حالا آسیب بیشتری از پیامدهای این رویکرد می‌بیند».
برایان هوک گفت: دولت آمریکا موفق به تضعیف رژیم ایران شد.
او افزود «نمی توان گفت توانمندی‌های رژیم ایران برای فعالیت‌های تروریستی به آسانی و بدون هزینه از بین رفته‌است. هیچ‌کس نمی‌تواند این توانمندی را ریشه کن کند. اما با این حال رژیم ایران و گروه‌های نیابتی آن اینک ضعیف تر از سه سال پیش هستند؛ بنابراین، ایران دو گزینه دارد؛ اینکه به رویکردشان ادامه دهند و شاهد فروپاشی اقتصاد و نیاز مالی گروه‌های نیابتی شان باشند. ما به سیاست کنونی ادامه می‌دهیم چرا که این رویکرد جواب داد. عجله ای نداریم. سیاست خوبی در پیش گرفته‌ایم. این رژیم ایران است که باید تصمیم بگیرد کی به میز مذاکره می‌آید».



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»