مروری بر مطبوعات ایران: این گوی و این میدان... بی‌تفاوتی مجلس تک‌‌صدا به دولت

مروری بر مطبوعات ایران: این گوی و این میدان... بی‌تفاوتی مجلس تک‌‌صدا به دولت
TT

مروری بر مطبوعات ایران: این گوی و این میدان... بی‌تفاوتی مجلس تک‌‌صدا به دولت

مروری بر مطبوعات ایران: این گوی و این میدان... بی‌تفاوتی مجلس تک‌‌صدا به دولت

مجلس یازدهم ایران آغاز به کار کرد؛ مجلسی که در اولین روز کاریش تأکید کرد که قرار است با یکپارچگی پشت سر رهبر ایران بایستد. روزنامه‌های ایران نیز در شماره روز پنجشنبه ۸ خرداد به افتتاح مجلس جدید و حواشی آن پرداختند.
 روزنامه ایران سرخوشانه تیتر زده‌است «دوران پیوند و پیروزی» اما روزنامه آفتاب یزد در این باره با این تیتر نظری دیگری دارد: «دست دوستی دولت بی‌تفاوتی مجلس». روزنامه جوان از زبان نمایندگان مجلس تیتر زده‌است «نه وکیل الدوله ایم نه معاند الدوله». روزنامه ابتکار با این تیتر نظرش را دربارهٔ دوره یازدهم مجلس گفته‌است: «آغاز مجلس تک صدایی». روزنامه آرمان از «اولین تقابل احمدی نژادی‌ها با قالیباف» نوشته‌است.

- از هشدار کیهان تا چمدان پول جوان
روزنامه کیهان در اخبار ویژه خود آورده‌است که «پدرخوانده‌های خارج از مجلس فراکسیون امید را اداره می‌کردند».
این روزنامه همچنین به نمایندگان جدید هشدار داده که از نماینده‌های فاسد دوره قبل عبرت بگیرند و نوشته: «همان نماینده‌ای که در اوج آشفتگی بازار خودرو، به نمایندگی از زن و شوهر مفسد اقتصادی و مشهور به سلاطین خودرو با خودروسازان لابی کرده و به آنها فشار می‌آورد که هرچه زودتر ۶ هزار و ۷۰۰ خودرو به آنها تحویل شود و به‌دلیل مشارکت در این فساد خودرویی به همراه نماینده‌ای دیگر به ۶۱ ماه حبس نیز محکوم شد».
روزنامه جوان نیز با اشاره به فساد مالی و اخلاقی نمایندگان رد صلاحیت شده دوره قبلی، به نقل یک نماینده سابق رد صلاحیت شده گزارش داده‌است: «این مجلس ساختار قانونگذاری ندارد! بروید از زعمای همین مجلس دهم بپرسید که راه ورود به مجلس، چمدان پول است! در چنین مجلسی نمی‌شود کار کرد! نمی‌شود مؤثر بود! نمی‌شود قانونگذاری کرد!»

- از طعنه اعتماد تا حواشی شرق
از سوی دیگر، روزنامه اعتماد در گزارشی گفته که کسانی که تفاوت میان فراکسیون و کمیسیون را نمی‌دانستند، بر کرسی‌های سبز ساختمان هرمی شکل میدان بهارستان تکیه زدند.
روزنامه شرق نیز در گزارشی از حواشی جلسه افتتاحیه مجلس نوشته: «گویا غیر از تونل ضدعفونی که میهمانان و نمایندگان برای رسیدن به صحن مجلس از آن عبور کردند، آزمایش کرونا هم از همه گرفته شده بود. برگزاری افتتاحیه با روال معمول اما ممکن نبود. مراسم حضور در حرم آیت الله خمینی طبق دستور ستاد ملی مقابله با کرونا به هم خورد. این را سیدرضا تقوی رئیس سنی مجلس گفت. هرچند ۲۶۸ نماینده حاضر در صحن برخلاف هشدارها گرد هم می‌آمدند و گرم گفت‌وگو می‌شدند».
این روزنامه همچنین آورده‌است: «دیروز مصاحبه میرسلیم دیگر کاندیدای بالقوه ریاست با یکی از شبکه‌های فارسی‌زبان (بی‌بی‌سی) حاشیه‌های زیادی برایش به همراه داشت و او را در نهایت به عذرخواهی واداشت».

- از مصاحبه با بی‌بی‌سی در ابتکار تا چرت ظریف در آفتاب یزد
روزنامه ابتکار دربارهٔ مصاحبه میرسلیم با بی‌بی‌سی با علی مجتهدزاده وکیل دادگستری نزدیک به اصلاح‌طلبان مصاحبه کرده و نوشته‌است: «ظاهراً منع قانونی در‫خصوص مصاحبه با رسانه فارسی‫زبان وجود ندارد، اما ریشه برخوردهای بسیاری مصاحبه بوده، حالا که میرسلیم از نمایندگان سرشناس و گزینه ریاست مجلس انقلابی با بی‌بی‌سی مصاحبه کرده‌است اگر عمل مسئولان را هم ملاک بدانیم این عمل نباید برای کسی مشکل‌ساز شود».
روزنامه آفتاب یزد اما از غیبت شخصیت‌ها و مقامات ایران در مراسم گفته‌است و نوشته: «اگرچه رسم است که در ایام مجلس از بسیاری از مقامات لشکری و کشوری وهمینطور نمایندگان مذاهب و اقوام مختلف دعوت می‌شود اما اینبار اثری از آن‌ها نبود در حالی که گفته می‌شد این موضوع به واسطه کروناست اما بازهم می‌شد چهره‌های ویژه‌ای در این مجلس را به خوبی دید از جمله، صلاح زواوی سفیر فلسطین در تهران».
این روزنامه در ادامه از چرت زدن محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران در مراسم نیز نوشته‌است: «از دیگر نمایش‌های به ثبت رسیده و البته عجیب دیروز مجلس که برای خیلی‌ها در تلویزیون غیرمنتظره بود خواب عمیق محمد جواد ظریف درافتتاحیه مجلس یازدهم به‌شمار می‌آید که برای لحظاتی به‌طور اتفاقی دیده شد و البته همین موضوع کافی بود تا حضور وزیر خارجه ایران بدین نحو در شبکه‌های اجتماعی به سخره گرفته شود».
به گفته گزارشگر: «رفتار نمایندگان و ایجاد همهمه آن‌ها درست از زمانی که رئیس‌جمهور حسن روحانی شروع به سخنرانی کرد از دید برخی به این معنا تلقی می‌شد که ظاهراً عده‌ای اصلاً ازاین که امروز او در این افتتاحیه حضور دارد خرسند نیستند و با این کار به نوعی برای وی خط و نشان می‌کشند».

- از اذعان اصلاحات تا چالش‌های آرمان ملی
روزنامه صدای اصلاحات نیز با حسینعلی شهریاری نماینده سابق زاهدان مصاحبه کرده و او به ناکارآمدی مجلس دهم اذعان کرده و گفته‌است «نتوانستیم برای معیشت و اشتغال مردم کاری کنیم».
آرمان ملی نوشته: از مسئله کرونا و تأثیرات آن بر جامعه گرفته تا ماجرای انتخاب هیئت رئیسه و رئیس مجلس هر کدام به‌نحوی بر مجلس یازدهم و عملکردش پیش از آغاز تأثیر گذاشته‌است.
این روزنامه همچنین به نقل از داریوش قنبری فعال سیاسی اصلاح طلب، از «پشتوانه اجتماعی شکننده مجلس یازدهم» گفته‌است. وی احتمال داده در مجلس آینده برخی از اصولگرایان شکل اپوزیسیونی به خود بگیرند و رویکرد اصلاح‌طلبانه در مواجهه با مشکلات کشور در پیش بگیرند.
قنبری سایه اپیدمی کرونا بر کشور، نداشتن چشم‌اندازی برای برداشتن تحریم هاو فضای ناامیدی در جامعه را مهمترین چالش‌های پیش روی این مجلس می‌داند و می‌گوید که حل آنها از توانایی اصولگرایان خارج است.



نشست پکن؛ هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های ایران


وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
TT

نشست پکن؛ هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های ایران


وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  

نتایج نشست پکن میان معاونان وزیران امور خارجه روسیه، چین و ایران، نشان‌دهنده آغاز یک حرکت مشترک با هدف «هماهنگی زمانی» در مرحله‌ای دشوار و پیچیده است. این موضوع را یک دیپلمات روسی تأیید کرده است.

شرکت‌کنندگان در این نشست که اولین دیدار از این نوع محسوب می‌شود، بر هماهنگی مواضع برای مقابله با تحریم‌ها، رد هرگونه اقدام نظامی علیه تأسیسات هسته‌ای و تلاش برای پیشبرد یک توافق سیاسی احتمالی با دولت آمریکا توافق کردند. این موضوع در چارچوب پیشنهاد مسکو برای میانجی‌گری در پرونده برنامه هسته‌ای ایران و در پی اعلام آمادگی واشنگتن برای آغاز روند مذاکرات مطرح شد.

به نظر می‌رسد مسکو که به طور فعال برای موفقیت این نشست سه‌جانبه تلاش کرده، قصد دارد موقعیت مذاکره‌ای خود با واشنگتن را تقویت کند. این تلاش در چارچوب گشایش به سوی یک گفت‌وگوی گسترده‌تر شامل پرونده اوکراین و سایر مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای از جمله برنامه هسته‌ای ایران صورت می‌گیرد.

بیانیه وزارت امور خارجه روسیه حاکی از رضایت مسکو از نتایج این نشست بود. در این دیدار، سرگئی ریابکوف، دیپلمات ارشد روسیه که مسئول پرونده‌های امنیت استراتژیک و مدیریت گفت‌وگو با واشنگتن است، شرکت داشت.

بر اساس این بیانیه، در این نشست «هماهنگی اقدامات برای کاهش تنش‌ها حول برنامه هسته‌ای ایران مورد بحث قرار گرفت و بر غیرقابل قبول بودن تهدیدات و استفاده از نیروی نظامی علیه تأسیسات انرژی هسته‌ای ایران تأکید شد.»

وزارت امور خارجه روسیه همچنین اعلام کرد که «رایزنی‌ها میان معاونان وزیران امور خارجه روسیه، چین و ایران بر روی برنامه اقدام جامع مشترک و هماهنگی اقدامات برای کاهش تنش‌های مصنوعی حول برنامه هسته‌ای ایران متمرکز بود.»

روسیه، چین و ایران بر هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های علیه تهران توافق کردند (رویترز)

این بیانیه همچنین به ارزیابی دقیق سه طرف از «اقدامات غیرقانونی و نقض‌های متعدد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت توسط ایالات متحده و کشورهای اروپایی» اشاره کرد و بر غیرقابل قبول بودن تهدید، ارعاب و استفاده از نیروی نظامی علیه زیرساخت‌های انرژی هسته‌ای ایران تأکید کرد.

به گفته وزارت امور خارجه روسیه، این نشست همچنین به بررسی چشم‌انداز «یافتن راه‌حل‌های مذاکره‌ای پایدار و بلندمدت بر اساس ملاحظات متقابل و تعادل مطمئن منافع طرفین» پرداخت.

نشستی «موفق و مهم»

محسن بختیار، سفیر ایران در چین، در پلتفرم «ایکس» این نشست را «کاملاً موفق» توصیف کرد و گفت که این نشست راه را برای مقابله با «یک‌جانبه‌گرایی شکست‌خورده» ایالات متحده هموار می‌کند.

چین، ایران و روسیه در روز جمعه در جریان مذاکرات پکن خواستار لغو تحریم‌های علیه تهران شدند. این در حالی است که تلاش‌های دیپلماتیک فشرده‌ای توسط قدرت‌های بزرگ برای احیای توافق سال ۲۰۱۵ در جریان است و واشنگتن فشارهای شدیدی بر برنامه هسته‌ای ایران اعمال می‌کند.

این مذاکرات در زمانی انجام شد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، از زمان بازگشت به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۲۵، تمایل خود را برای گفت‌وگو با تهران اعلام کرده است. ترامپ در سال ۲۰۱۸ و در دوره اول ریاست‌جمهوری خود به طور یک‌جانبه از این توافق خارج شد.

با این حال، ترامپ تحریم‌های شدیدی علیه ایران اعمال کرد و ایران نیز با محکوم کردن «دورویی» ایالات متحده، به این اقدامات واکنش نشان داد.

بخشی از نشست سه‌جانبه روسیه، چین و ایران در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)

ورود روسیه به این پرونده از طریق پیشنهاد میانجی‌گری برای پیشبرد مذاکرات هسته‌ای ایران، نشان‌دهنده تغییر مهمی است که بیانگر این باور در کرملین است که روابط جدید با دولت ترامپ می‌تواند به یک «توافق جامع» در مورد مسائل مورد اختلاف دو کشور منجر شود.

کرملین اعلام کرده است که پرونده ایران یکی از چندین مسیر مذاکره‌ای است که مسکو و واشنگتن آماده آغاز گفت‌وگو درباره آن‌ها هستند. این مسیرها شامل درگیری در اوکراین، مسائل امنیت استراتژیک و موضوعات منطقه‌ای داغ می‌شوند.

برخی محافل روسیه معتقدند که مسکو ممکن است آماده ترسیم چارچوب یک «توافق جامع» با واشنگتن باشد که بر اساس احترام به منافع طرفین در پرونده‌های مطرح شده استوار است.

در این چارچوب، به نظر می‌رسد نشست پکن موقعیت مذاکره‌ای مسکو را تقویت کرده است. این موضوع در اظهارات سه طرف که از از سرگیری برنامه هسته‌ای ایران، رد سیاست فشار حداکثری واشنگتن و مقابله با پیامدهای تحریم‌ها سخن گفتند، منعکس شده است.

وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف و کاظم غریب‌آبادی، هشدار داد که «وضعیت بار دیگر در یک تقاطع حساس قرار دارد.»

وی افزود: «توافق جامع در مورد مسئله هسته‌ای ایران دستاورد مهمی است که از طریق گفت‌وگو و مذاکره به دست آمده است.» او هشدار داد که «تحریم‌های یک‌جانبه تنها به تشدید اختلافات منجر خواهد شد. گفت‌وگو و مذاکره تنها گزینه‌های موجود هستند.»

ما چائو شیوی، معاون وزیر امور خارجه چین، گفت که روسیه، چین و ایران در نشست پکن بر ضرورت لغو همه تحریم‌های غیرقانونی تأکید کردند.

وی افزود: «ایران و روسیه از چین به خاطر نقش سازنده‌اش و سازماندهی این نشست در پکن تشکر کردند.»

گفت‌وگویی عمیق

نماینده ایران «برخی کشورها» را به ایجاد «یک بحران غیرضروری» متهم کرد و تأکید کرد که نشستی «بسیار سازنده و مثبت» با همتایان روس و چینی‌اش برگزار شده است.

ما چائو شیوی، معاون وزیر امور خارجه چین، در یک کنفرانس خبری با همتایان روس و ایرانی‌اش اعلام کرد: «ما تبادل نظر عمیقی در مورد مسئله هسته‌ای و لغو تحریم‌ها انجام دادیم.»

وی افزود: «ما بر ضرورت پایان دادن به همه تحریم‌های یک‌جانبه غیرقانونی تأکید کردیم.» این اظهارات در بیانیه مشترک سه کشور که توسط پکن منتشر شد، منعکس شده است.

توافق سال ۲۰۱۵ میان تهران و واشنگتن، پاریس، لندن، برلین، مسکو و پکن، به لغو تحریم‌ها علیه ایران در ازای کاهش فعالیت‌های هسته‌ای و تضمین صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران منجر شد.

با این حال، ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ به تصمیم ترامپ به طور یک‌جانبه از این توافق خارج شد و تحریم‌های شدیدی را علیه ایران اعمال کرد که اقتصاد این کشور را تحت فشار قرار داد.

تهران تا یک سال پس از خروج آمریکا به تعهدات خود پایبند بود، اما پس از آن شروع به کاهش تعهدات خود کرد. از آن زمان تاکنون تمام تلاش‌ها برای احیای این توافق با شکست مواجه شده است.

پس از ۱۰ سال از اجرای این توافق، قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که اجرای توافق ۲۰۱۵ را تضمین می‌کرد، در اکتبر ۲۰۲۵ منقضی می‌شود.

برخی کشورها احتمال اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران پس از این تاریخ را رد نکرده‌اند.

ایران در ماه‌های اخیر چندین دور مذاکره با آلمان، فرانسه و بریتانیا در مورد برنامه هسته‌ای خود انجام داده است و همچنین سیاست‌های خود را با مسکو و پکن هماهنگ کرده تا با وضعیت موجود مقابله کند.

اولین واکنش اروپا به نشست پکن حاکی از برخورد مثبت اروپا با احتمال آغاز یک روند مذاکره‌ای برای حل اختلافات حول برنامه هسته‌ای ایران از طریق روش‌های صلح‌آمیز بود.

انور العنونی، سخنگوی خدمات خارجی اتحادیه اروپا، گفت که این اتحادیه از نشست سه‌جانبه روسیه، ایران و چین در مورد برنامه هسته‌ای ایران مطلع است و همچنان به ارتباطات در این زمینه باز است.

وی در یک نشست خبری در بروکسل افزود: «این سه کشور طرف‌های توافق هسته‌ای ایران هستند. هیچ جایگزین عملی‌ای برای حل دیپلماتیک وجود ندارد.»