گسترش و همه‌گیری کرونا در خوزستان چندین هفته است که «نگران کننده» و وضعیت این استان «قرمز» توصیف می‌شود، به طوری که در تازه‌ترین آمار تنها در یک روز ۷۶۴ بیمار مبتلا به کرونا در خوزستان شناسایی شد و ۱۸ بیمار جان خود را از دست دادند. این وضعیت موجی از نارضایتی را بین مردم به وجود آورده‌است.
علی احسان پور سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی اهواز امروز دوشنبه ۱۹ خرداد ماه اعلام کرد، از دیروز تا امروز(۱۸ لغایت ۱۹ خرداد) تعداد ۷۶۴ مورد ابتلای قطعی به کرونا ویروس در استان شناسایی شد که با احتساب این موارد شمار مبتلایان خوزستان به ۲۰ هزار و ۶۷۴ مورد افزایش یافت.
او همچنین از فوت ۱۸ مورد جدید ناشی از کرونا در ۲۴ ساعت گذشته استان خوزستان خبرداد و گفت: در مجموع شمار متوفیان ناشی از این بیماری به ۷۰۱ مورد افزایش یافته‌است. همچنین در حال حاضر ۶۵۱ بیمار مبتلا به کرونا در بیمارستان‌های استان تحت درمان هستند.
-پنهان‌کاری سیستم بهداشت
تداوم آمار بالای کرونا در خوزستان، انتقاد شهروندان در این استان را به همراه داشته‌است. مردم دستگاه حاکمیتی را به شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت متهم می‌کنند. در روزهای اخیر هدایت‌الله خادمی یکی از نمایندگان خوزستان در مجلس، «مردم» را مقصر دانسته که «رعایت نمی‌کنند» و «بیماری‌شان را پنهان می‌کنند».
مردم اما روایت دیگری می‌کنند. «عبدالعزیز» ۴۰ ساله و ساکن شهر اهواز است. او یکی از اعضای خانواده خود را در ماه اخیر از دست داده‌است. او می‌گوید: «برادرم را سه روز در بخش مراقبت‌های ویژه بستری کردند، به ما می‌گفتند که مشکل حاد تنفسی دارد. او پس از سه روز درگذشت. آنها توی پرونده برادرم نوشتنه اند: (فوت به علت نارسائی تنفسی). حالا چه کسی پنهان‌کاری می‌کند ما یا آنها؟».
- هیچ خیری از دولت ندیدم
براساس اعلام مرکز آمار نرخ بیکاری در خوزستان ۱۴٬۱ درصد است. نرخ بیکاری واقعی اما در مناطق مختلف استان به دو برابر نرخ رسمی بیکاری می‌رسد.
پیامد این وضعیت افزایش شاغلان مشاغل غیررسمی و بدون پوشش بیمه از جمله دستفروشی است. به گفته مسئولان محلی تنها در اهواز بیش از ۱۰ هزار دستفروش در ۳۲ بازار «غیررسمی» فعال‌اند.
«ابو ناصر» ۵۳ سال دارد و در بازارچه محلی کیان به فروش هندوانه مشغول است. او می‌گوید: «دولت می‌گوید کسی از خانه اش بیرون نرود یا بعضی از مشاغل باید تعطیل شود. خُب من که بیکار هستم با پنج تا پسر و دختر بیکار، از کجا بیارم بخورم؟ مسئولین که فقط به فکر خودشان هستند. آنها حتی معابر را هم ضدعفونی نمی‌کنند. من ۳۰ ساله با همین بساطی زندگی ام را می‌چرخانم و هیچ خیری از این دولت ندیدم».
- به خاطر ترس از نداری، از کرونا نمی‌ترسم
جمعیت خوزستان ۴٬۷ میلیون نفر اعلام شده‌است. خوزستان سومین استان ایران به لحاظ جمعیت حاشیه‌نشین به‌شمار می‌رود. حاشیه‌نشینان این استان بالغ بر یک میلیون نفر تخمین زده می‌شود. عواملی همچون جنگ، از بین رفتن مزارع، مراتع و هورها در نتیجه سیاست‌های آبی، سدسازی، از بین رفتن روستاها با احداث طرح‌های حاکمیتی همچون نیشکر و تبعیض در اعطای فرصت‌ها و توزیع ثروت برای حاشیه نشینی یاد می‌شود.
«ام حمید» زنی در حدود ۶۰ سال که در منطقه حاشیه نشین ملاشیه در غرب اهواز سکونت دارد. او دو دهه است که به عنوان سرپرست خانواده در بازار عبدالحمید در مرکز شهر اهواز بساط کوچکی از خوراکی‌های سنتی راه انداخته و امرار معاش می‌کند. او در ابتدا آهی می‌کشد و از ترس مأموران اجرایی شهرداری از مصاحبه کردن پرهیز می‌کند. بعداً که اطمینان می‌کند، می‌گوید: «نه بیمه هستم و نه تحت پوشش جایی. به خاطر ترس از نداری، از کرونا نمی‌ترسم. نه کسی به ماسک و دستکش داده و نه مواد ضدعفونی. در منطقه ما ۱۴ شرکت صنعتی وجود دارد اما بچه‌هایمان را به آنجا راه نمی‌دهند. همه شان غریبه هستند و به زبان ما حرف نمی‌زنند».
- جزو محروم‌ترین استان‌ها در بهداشت
وزارت بهداشت و درمان شاخص تخت بیمارستانی به ازای هر یک هزار نفر استان خوزستان را ۱٬۶ اعلام کرده که کمتر از میانگین کشوری است. به گفته این وزارتخانه این استان از نظر سرانه تخت جز محروم‌ترین استان‌های کشور است.
در این باره، قاسم ساعدی یکی از نمایندگان خوزستان در مجلس در گفت‌وگو با ایسنا با اذعان به «ضعف بسیار زیرساخت‌های بهداشتی و کمبود نیروی درمانی این استان» خواستار نگاه ویژه به خوزستان شده بود.
این وضعیت در شرایطی است که خوزستان از برخوردارترین مناطق ایران به‌شمار می‌رود. رتبه دوم تولید ناخالص داخلی را دارد. ۷۰ درصد نفت و ۵۰ درصد پتروشیمی در این استان تولید می‌شود و یکی از قطب‌های مهم تولید فولاد است. این استان اما به دلیل تبعیض و ناکارآمدی دستگاه حکومتی در سال‌های اخیر یکی از کانون‌های اصلی اعتراض به فقر و نابرابری بوده‌است.
فعالان اجتماعی از ایجاد فضای خفقان در شرایط کرونا انتقاد می‌کنند. «عبدالله» که در شبکه‌های اجتماعی فعالیت می‌کند، می‌گوید: «نمی‌گذارند کسی به آمار واقعی کرونایی‌ها دسترسی داشته باشد. ما می‌دانیم آمار واقعی بیشتر است. تا هم بخواهیم در فضای مجازی مطالبه بکنیم، پلیس فتا سریعاً وارد عمل می‌شود و شروع به تهدید و پرونده سازی می‌کنند. به‌طور مثال در روزهای اخیر رئیس مرکز بهداشت غرب اهواز را به اتهام فساد مالی برکنار کردند، آیا ما حق نداریم جزئیات این پرونده و فساد سیستماتیک و رانت در این حوزه را بدانیم؟».
-بازی با جان مردم
خوزستان که در روزهای اول شیوع کرونا در وضعیت با ثباتی به سر می‌برد، از تاریخ ۲۳ فروردین که آزادسازی به شکل پلکانی انجام شد، آمار آن هم هم به صورت پلکانی بیشتر و بیشتر شد.
اسعد شرهانی عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اهواز، فاش کرده که کارشناسان پزشکی عضو این ستاد با بازگشایی‌ها مخالف بوده‌اند و پس از آن نیز با اوج‌گیری شیوع و ابتلای کرونا خواهان اقدامات فوری شده‌اند اما ستاد ملی مدیریت کرونا که ریاست آن با حسن روحانی است با این اقدامات مخالفت کرده‌است.
مردم دولت را متهم می‌کنند جان شهروندان برایش اهمیتی ندارد. «علی» دانشجوی یکی از دانشگاه‌های اهواز می‌گوید: «انگار هر کی به هر کی است. خوزستان را ول کردند به امان کرونا. حالا که امتحانات رو حضوری کرده‌اند، پروتکل‌های بهداشتی در برخی حوزه‌های امتحان کلاس دوازدهم رعایت نمی‌شود. این امر نه تنها جوانان را در معرض خطر ویروس قرار می‌دهد بلکه خانواده‌های آنها را نیز با خطر ابتلا روبرو می‌کند».
پیشتر، کانون صنفی اعضای هیئت علمی دانشگاه چمران اهواز طی بیانیه‌ای دربارهٔ همه‌گیری مجدد کرونا و عدم اعمال تصمیمات قاطع و تأثیرگذار توسط مسئولین استانی هشدار داده بود.
-شهرهای فقیر روی موج کرونا
بررسی آماری نشان می‌دهد افزایش آمار در شهرستان‌های کم‌برخوردار خوزستان روند معناداری داشته‌است، به‌طوری که در شهرستان‌هایی مانند کارون و باوی که از شهرستان‌های حاشیه اهواز هستند؛ آمار روند صعودی داشته‌است. این روند می‌تواند به‌دلیل اقتصاد ضعیف این مناطق باشد. غلامرضا شریعتی استانداری خوزستان دربارهٔ افزایش شیب آمار مبتلایان به کرونا دو دلیل «افزایش قابل ملاحظه تست کرونا و بیماریابی و همچنین عدم رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی از سوی مردم» را بیان می‌کند.
مردم این مناطق می‌گویند چاره‌ای جز حضور بیش از پیش در محیط‌های خطرناک و شلوغ کاری و چشم‌پوشی از پروتکل‌ها را ندارند.
«فالح» از ساکنان منطقه کوت عبدالله که مجبور است برای امرار معاش مسافرکشی کند، می‌گوید: «ما خودمان می‌دانیم که داریم با جانمون بازی می‌کنیم، ما هم نگران هستیم، اما آقای استاندار به ما بگوید که برای جبران در خانه نشستن مان چه کاری می‌کند؟».
-عوامل افزایش کرونا از زبان رسانه‌ها
براساس بررسی‌های روزنامه «دنیای‌اقتصاد» ۵ عامل دیرتر آغاز شدن اپیدمی در این استان، تصور تأثیر گرمای هوا در نابودی کرونا، بی‌توجهی به پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گیری اجتماعی، حاشیه‌نشینی و در نهایت گنجانده شدن نام برخی از شهرهای این استان در لیست شهرهای سفید و به‌تبع آن بازگشایی مشاغل و اماکن مذهبی در ۱۰ شهر این استان از جمله عوامل مؤثر در افزایش بیماری کرونا در استان خوزستان است.
خبرگزاری تسنیم نیز گزارش کرده که می‌توان عواملی مانند عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گیری اجتماعی از سوی مردم، اقتصاد پایین خوزستان و حاشیه‌نشینی، تصور تأثیر گرمای هوا در نابودی کرونا و پایان قرنطینه و بازگشایی مشاغل و پاساژها را از جمله دلایل افزایش کرونا در خوزستان برشمرد.
