طرح کنگره آمریکا برای تحریم‌های بی‌سابقه علیه ایران و متحدانش

توقف کامل کمک‌های نظامی آمریکا به لبنان و جلوگیری از کمک صندوق بین‌المللی برای نجات اقتصاد آن بخشی از این بسته تحریمی است

AP
AP
TT

طرح کنگره آمریکا برای تحریم‌های بی‌سابقه علیه ایران و متحدانش

AP
AP

اعضای جمهوری‌خواه کنگره آمریکا برای محکومیت فعالیت‌های تهران و گروه‌های نیابتی آن در منطقه، در حال تدوین و تهیه مجموعه ای از تحریم‌های شدید با هدف فلج کردن رژیم ایران و بازوهای منطقه ای آن است.
بر اساس طرح پیشنهادی جدید که نسخه ای از آن به دست روزنامه «الشرق الاوسط» رسیده، هدف از این بسته تحریمی زمین گیر کردن کمک‌های تهران به تروریسم و به ورشکستگی کشاندن رژیم از طریق قطع کمک‌های نقدی است.
مایک جانسون سناتور و رئیس کمیته حزب جمهوری‌خواه در این باره توییت کرد: «این تحریم‌ها شامل شدیدترین مجازات‌هایی است که کنگره تاکنون دربارهٔ ایران پیشنهاد کرده‌است».
وی افزود: «ایران همیشه مرتکب نقض حقوق بشر شده‌است، اقلیت‌ها را تحت فشار و پیگرد قرار داده، از تروریسم حمایت کرده و جهان را بی‌ثبات کرده‌است».
 طرح استراتژی کمیته مطالعاتی جمهوریخواهان موسوم به «تقویت آمریکا و مقابله با تهدیدهای جهانی» بیش از ۱۵۰ اقدام جدید را شامل می‌شود.
بر اساس این گزارش، کمیته مطالعاتی جمهوری خواهان از کنگره می‌خواهد معافیت تحریم‌هایی که موجب توجیه برنامه هسته‌ای ایران شده‌است را لغو کند.
به گفته نمایندگان، این تحریم‌ها قرار است قراردادهای میان بغداد و تهران در خصوص برق را که ایران از طریق آن به ۸۰۰ میلیون دلار از جانب عراق می‌رسد، لغو کند.
این نمایندگان نگرانند که ایران از طریق این قراردادها نفوذ و جایگاه خود را در اقتصاد و دولت عراق افزایش دهد.
طبق برنامه جدید نمایندگان حزب جمهوری‌خواه، دولت بدون گرفتن موافقت مجلس نمایندگان یا کنگره می‌تواند از لغو تحریم‌ها جلوگیری کند.
جانسون در این ارتباط گفت «جمهوریخواهان نگران آن هستند که باید در زمینه تحریم‌های ایران هماهنگی و سیاست ثابت وجود داشته باشد، زیرا معافیت‌های تحریمی استراتژی کارزار حداکثری را موردنظر ترامپ را کم رنگ می‌کند».
علاوه بر این، سناتورهای جمهوری‌خواه پایان یافتن تحریم‌های تسلیحاتی ایران در اکتبر را از عوامل دیگر در تهیه و تدوین این طرح قلمداد کردند. جمهوریخواهان و متحدان آنها در دولت آمریکا بهترین راه برای جلوگیری از فروش تسلیحات روسیه و چین به تهران را بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی می‌دانند.
طبق طرح پیشنهادی جدید، دولت ایالات متحده این اختیار را پیدا می‌کند که از نفوذش در شورای امنیت سازمان ملل استفاده کند و مطمئن شود که تحریم‌های بین‌المللی دوباره اعمال خواهند شد.
بنا بر طرح جدید، اگر تحریم‌های تسلیحاتی علیه رژیم ایران تمدید نشود کنگره می‌تواند نقش عمده‌ای در طراحی تحریم‌های جدید در زمینه فروش تسلیحات به تهران ایفا کند.
بخشی از این طرح در مورد تحریم علی خامنه‌ای رهبر ایران است، همچنین شامل تحریم صنایع پتروشیمی و اتومبیل‌سازی و بخش‌های مالی می‌شود.

- عراق

 این بسته همچنین در اقدامی بی‌سابقه، پیشنهاد تحریم هر گروه شبه‌نظامی عراقی که در حمله چند ماه پیش به سفارت آمریکا در بغداد نقش داشت. این طرح خواستار گنجاندن این گروه‌ها مانند سازمان بدر، تیپ‌های امام علی، تیپ‌های الخراسانی، تیپ‌های سیدشهدا، گردان ابوالفضل العباس، جنبش انصارالله الاوفیاء، جنبش سربازان امام و تیپ‌های عاشورا در لیست سازمان‌های تروریستی است.
متن این بند حاکی از موارد زیر است: «سازمان بدر به رهبری العامری، همچنان وزارت کشور و جناح‌های پلیس عراق را کنترل می‌کند که به نوبه خود کمک‌های آمریکایی را در زمینه مبارزه با (داعش) دریافت می‌کنند».

- لبنان

بخشی از طرح یادشده نیز با ادبیات تندی به موضوع کمک به لبنان پرداخته‌است. در این طرح پیشنهاد شده همه کمک‌ها به لبنان قطع و از کمک مالی صندوق بین‌المللی پول جلوگیری شود.
این نمایندگان تأکید کرد: هیچ دلیل قانع کننده ای برای ادامه کمک به لبنان پس از تسلط حزب‌الله لبنان بر کشور وجود ندارد.
جانسون در این باره گفت: هدف از ارائه پول مالیات‌دهندگان آمریکایی مقابله با حزب‌الله است، ممکن است این در گذشته درست بوده باشد اما اکنون دیگر درست نیست زیرا مبالغ به صورتی خرج می‌شود که مغایر اهداف ما در منطقه است».
این طرح می‌کوشد تا هرگونه کمک مالی از صندوق بین‌المللی پول برای نجات لبنان از وخامت اوضاع اقتصادی را مسدود کند.
در متن این بند آمده‌است: «با توجه به کنترل لبنان توسط حزب‌الله، ما معتقدیم که کنگره باید قانونی را تصویب کند که مانع استفاده از وجوه مالیات دهندگان آمریکایی شود که برای صندوق بین‌المللی پول به منظور نجات وضعیت اقتصادی این کشور اختصاص داده شده‌است. هرگونه کمک این چنینی می‌تواند پاداشی برای (حزب‌الله) باشد، در زمانی که معترضین در لبنان خواستار پایان دادن به فساد و ایستادگی در برابر حکومت (حزب‌الله) هستند».



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»