خطر فروپاشی برجام در پی ملاحظه کاری ایران دربارهٔ بازرسی آژانس اتمی
برای دومین روز پیاپی، اختلافات بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روند فزاینده خود را دنبال کرد.
تهران روز گذشته در مورد قطعنامه ای که انتظار می‌رود توسط کشورهای اروپایی برای الزام ایران به ایجاد امکان دسترسی بازرسان به دو سایت مخفی مشکوک به فعالیت‌های هسته ای اعلام نشده ارائه شود ، انتقاداتی را مطرح کرده‌است.
در این میان، سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه در استقبال از همتای ایرانی خود متعهد شد که با رفتارهای «ضدایرانی» مقابله کند.
لاوروف افزود: «در وین پیشرفت وجود دارد، دوستان غربی ما در حال بحث در مورد برخی ایده‌ها در نیویورک هستند.. اوضاع نگران کننده است.. ما در برابر هرگونه تلاش برای استفاده از این وضعیت در جهت دستکاری در شورای امنیت و ترویج دستور کار ضد ایرانی قاطعانه مقاومت خواهیم کرد».
وزیر خارجه روسیه در ادامه، اقدامات آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران را «خلاف قوانین بین‌المللی» توصیف کرد.
محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران نیز در پایان دیدار با لاوروف به تلویزیون رسمی ایران عنوان کرد که آژانس اتمی «در جهت منویات آمریکا و اسرائیل برای نابودی برجام عمل می‌کند».
وی گفت: «مواضع ایران، روسیه، چین و تعداد دیگری از کشورها دربارهٔ تلاش آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی کاملاً همسان است».
کاظم غریب‌آبادی سفیر و نماینده دائم ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین نیز با اشاره به اقدام سه کشور اروپایی برای تصویب قطعنامه‌ای در شورای حکام در راستای درخواست دسترسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به دو مکان مورد نظر در ایران گفت: «ارائه این قطعنامه، اقدامی تاسف‌آور و کاملاً غیرسازنده است».
غریب آبادی تأکید کرد: «در صورت تصویب قطعنامه‌ای ضد ایران، تهران ناچار خواهد بود متناسب با آن، اقدامات لازم را اتخاذ کند که مسئولیت آن برعهده بانیان چنین رویکردهای سیاسی و مخربی است».
به گفته او، «درخواست آژانس مبتنی بر ادعاهای اسرائیل به عنوان دشمن ایران است». وی افزود: «آژانس به تازگی تلاش کرد اطلاعات متفاوت دیگری را به عنوان مبنای درخواست خود ارائه کند که فقط شامل چند تصویر ماهواره‌ای تجاری است که این تصاویر نیز حاوی اطلاعات منطقی و متقنی که بتواند بعنوان مبنایی برای اثبات مشروعیت درخواست‌های آژانس قرار گیرد، نیست».
رافائل ماریانو گروسی مدیرکل آژانس، روز دوشنبه ۱۵ ژوئن (۲۶ خرداد) در آغاز نشست چهار روزه شورای حکام خواهان همکاری فوری ایران در این زمینه شده بود.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سال جاری دو گزارش دربارهٔ ایران منتشر کرده است. آژانس تهران خواسته‌است تا دربارهٔ مواد و فعالیت‌های هسته‌ای که به کارشناسان بین‌المللی اعلام نکرده، توضیح دهد.
همچنین آژانس با اشاره به فعالیت‌های مشکوک در سه سایت هسته ای، تأکید کرد که تقاضا از تهران برای دسترسی به دو سایت از آنها تا کنون بی‌نتیجه بوده‌است.
در این میان، سه کشور بریتانیا، فرانسه و آلمان که از امضاکنندگان برجام هستند پیش‌نویس قطعنامه‌ای توبیخی علیه ایران برای عدم همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را جهت ارائه به شورای حکام آژانس آماده کرده‌اند و در آن خواهان همکاری کامل تهران با آژانس شده‌اند.
اگر این قطعنامه یک صفحه‌ای که در تاریخ ۱۰ ژوئن (۲۱ خرداد) تهیه شده، تصویب شود اولین قطعنامه شورای حکام علیه ایران در هشت سال گذشته خواهد بود.
خبرگزاری فرانسه به نقل از دیپلمات‌ها گزارش کرد که این قطعنامه از ایران می‌خواهد تا بازرسان قادر به ورود به دو سایت مظنون به فعالیت‌های هسته ای گذشته باشند.
آژانس می‌گوید بازرسان او چهار ماه است که نتوانسته‌اند دست‌کم از دو سایت مورد نظر بازرسی کنند.
آژانس اطلاعاتی آمریکا و آژانس انرژی بین‌المللی انرژی اتمی معتقدند که ایران برای تولید تسلیحات هسته ای، برنامه ای پنهان و هماهنگ داشت که در سال ۲۰۰۳ به حالت تعلیق درآمد.
دستیابی اسرائیل از آنچه که آن را «بایگانی» فعالیت هسته ای گذشته ایران توصیف می‌کند، به آژانس اطلاعات بیشتری دربارهٔ فعالیت‌های گذشته تهران داده‌است.
در این میان، یک دیپلمات اروپایی به خبرگزاری رویترز گفته‌است که اروپا «نمی‌تواند دست روی دست بگذارد و هیچ کاری نکند».
