آژانس ايران را توبيخ كرد؛ نشست اروپایی‌ها در برلین

IAEA
IAEA
TT

آژانس ايران را توبيخ كرد؛ نشست اروپایی‌ها در برلین

IAEA
IAEA

منابع دیپلماتیک اعلام کردند، شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در جلسه امروز جمعه ۱۹ ژوئن (۳۰ خرداد) قطعنامه‌ای توبیخی را علیه ایران تصویب کرد. این قطعنامه از ایران خواست تا از ممانعت برای دسترسی بازرسان آژانس به دو سایت هسته‌ای جلوگیری کرده و با این آژانس همکاری کامل داشته باشد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، این نخستین قطعنامه علیه ایران پس از هشت سال (از سال ۲۰۱۲) است.
این قطعنامه پیشنهادی از سوی سه کشور اروپایی فرانسه، آلمان و بریتانیا، اعضای شورای حکام از ایران در سایه افزایش تنش دربارهٔ برنامه هسته ای ایران در ماه‌های گذشته تصویب شده‌است.
خبرگزاری رویترز نیز گزارش داد، در طرف مقابل نماینده چین به‌شدت با آن مخالفت کرد و نماینده روسیه نیز چنین وضعیتی را نگران‌کننده خواند.
خبر تصویب قطعنامه علیه ایران، را منابع دیپلماتیک که در این نشست حضور داشتند به خبرگزاری رویترز نیز اعلام کردند.
منابع دیپلماتیک گزارش دادند که بنا به این قطعنامه که چین نیز مخالفت خود با آن را اعلام کرده‌است، «از ایران خواسته شده تا با آژانس همکاری کامل داشته باشد و در این زمینه هیچ تأخیری صورت نگیرد و دسترسی به‌شماری از سایت‌های مدنظر آژانس را فراهم کند».
در این میان، کاظم غریب آبادی نماینده دائم ایران در آژانس در واکنش به تصویب قطعنامه سه کشور اروپایی در شورای حکام تهدید کرد: «به شیوه ای عمل کنید که متهم به فروپاشی آخرین سنگر چندجانبه گرائی در وین و نابودی برجام نشوید».
خبرگزاری دولتی ایرنا به نقل از غریب آبادی نوشت: «این قطعنامه نه موجب ترغیب ایران به ارائه دسترسی به آژانس بر اساس ادعاهای واهی و بی اساس می‌شود و نه موجب اعمال فشار به آن. ایران، این قطعنامه را کاملاً رد می‌کند و اقدام مقتضی و مناسب را در واکنش به آن اتخاذ خواهد نمود که مسئولیت و عواقب آن، بر عهده بانیان چنین قطعنامه ای خواهد بود».
در همین راستا، وزارت خارجه فرانسه در بیانیه‌ای اعلام کرد که وزرای خارجه فرانسه، آلمان و بریتانیا امروز در دیداری سه‌جانبه دربارهٔ ایران گفت‌وگو خواهند کرد.
بنا به اعلام وزارت خارجه فرانسه، این دیدار امروز در برلین پایتخت آلمان برگزار خواهد شد.
طبق این گزارش، این نشست برای تعریف استراتژی تروئیکای اروپایی در مورد ایران برای ماه‌های آینده با توجه به مذاکرات بحران در سازمان ملل و ادامه نقض توافق هسته ای منعقد شده در سال ۲۰۱۵ با ایران برگزار می‌شود.
در همین رابطه، جان ایو لودریان وزیر خارجه فرانسه امیدوار است که ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند.
رافائل گروسی مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی امروز (جمعه) بعد از تصویب این قطعنامه در شورای حکام گفت: «من فکر می‌کنم این بیانیه روشن است. من قصد دارم خیلی زود با ایران بنشینم تا در اسرع وقت سعی در حل این مسئله داشته باشم. من با سفیر از اینجا شروع می‌کنم … و بعداً خواهیم دید».



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.