روزنامه‌های ایران دربارهٔ مرگ قاضی فراری: پرید یا پرت شد؟

توییت‌های ضد و نقیض در توییتر؛ از حذف جعبه سیاه مقامات تا تشکیک در اصل مرگ

روزنامه‌های ایران دربارهٔ مرگ قاضی فراری: پرید یا پرت شد؟
TT

روزنامه‌های ایران دربارهٔ مرگ قاضی فراری: پرید یا پرت شد؟

روزنامه‌های ایران دربارهٔ مرگ قاضی فراری: پرید یا پرت شد؟

پیداشدن جسد بی جان غلامرضا منصوری قاضی فراری ایران و متهم به فساد مالی و رشوه در رومانی، در صفحه اول روزنامه صبح امروز شنبه چاپ تهران بازتاب گسترده‌ای داشته‌است. نشریات ایران مرگ این قاضی سابق را "مشکوک و پرابهام" توصیف کردند.
روزنامه اصلاح طلب "شرق" در مطلبی مرگ این "قاضی متواری" را "مشکوک" توصیف کرد.
روزنامه محافظه کار "وطن امروز" در مطلبی با عنوان "سقوط آخر" و قراردادن عکس بزرگ حمل جسد قاضی منصوری در صفحه اول خود به این موضوع پرداخته‌است.
روزنامه اصلاح طلب "آرمان ملی" نیز در مطلبی با تیتر "دو روایت متفاوت از مرگ قاضی منصوری" واکنش‌های رسمی پلیس و قوه قضائیه را نقل کرده‌است.
در ادامه، روزنامه "آفتاب یزد" نیز دربارهٔ مرگ قاضی منصوری در رومانی نوشته‌است: "با وجود اینکه گفته شده درخواست اعلان قرمز برای قاضی منصوری صادر شده‌است اما نه در سایت اینترپل و در لیست اعلان قرمز افرادی که از سوی ایران تحت تعقیب قرار گرفته‌اند اسمی از غلامرضا منصوری وجود دارد و نه حتی به صورت مستقیم و صریح اعلام شده‌است که بازداشت این متهم به درخواست ایران بوده‌است".
روزنامه "اعتماد" نیز با پرداختن به این مطلب که "پرید یا پرت شد؟" نوشته‌است: "حادثه‌ای عجیب که باعث شد تا دقایقی پس از انتشار خبر و دست به دست شدن در فضای مجازی، حتی وکیل غلامرضا منصوری را هم در بهت و بی‌خبری فرو ببرد. آن‌جا که نجف‌پور ثانی گفته‌است که او نیز از شنیدن این خبر شوکه شده و مبهوت است".
این روزنامه در ادامه می‌نویسد: "وکیل منصوری همچنین گفته بلافاصله پس از اطلاع از درگذشت موکلش، آخرین ارتباطات اینترنتی خود را با او بررسی کرده و متوجه شده که اپلیکیشن واتس‌آپِ بازپرس فقید دست‌کم تا ساعت ۱۵ و ۱۵ دقیقه فعال بوده و احتمالا او تا همان حوالی از واتس‌آپ خود استفاده کرده‌است".
این وکیل دادگستری همچنین گفته‌است: "خانواده آقای منصوری آخرین بار ساعت ۱۱ روز جمعه با او تماس داشته‌اند که حال‌شان مساعد بوده‌است".
او همچنین گفته‌است: "دولت و پلیس رومانی مسوول حفظ جان موکلم بوده‌اند و باید پاسخگو باشند".
روزنامه "خراسان" نیز در گزارشی، مرگ قاضی منصوری به عنوان یکی از متهمان اصلی یک پرونده جنجالی، را "جنجالی‌ترین مرگ سال ۹۹ تاکنون" توصیف کرده‌است.
غلامرضا منصوری قاضی اجرائیات شهرستان لواسانات و پیش از آن بازپرس شعبه ۹ دادسرای فرهنگ و رسانه و سرپرست این دادسرا متهم به گرفتن رشوه ۵۰۰ هزار یورویی بود.
در سال‌های پایانی دهه هشتاد و اوایل دهه نود شمسی، شمار زیادی از روزنامه‌نگاران با حکم او بازداشت شدند.
 لحظاتی از انتشار خبر مرگ منصوری نگذشته بود که کاربران توئیتری از زوایای مختلف به سراغ این ماجرا رفتند و فضای توئیتر را به او اختصاص دادند.
یکی از کاربران نوشته‌است: "قاضی منصوری مهم بود، مثلا در پرونده لواسان مامور مستقیم طبری بود. در این پرونده ناطق‌نوری، لاریجانی و حقانیان هم متهم بودند. گروهی که او را فراری داد، هدف‌شان خرید زمان برای مدیریت پرونده بود، و شاید به نتیجه رسیدند که حذفش بهترین کار برای خرید زمان است".
کاربر دیگری نیز آورده‌است: "#غلامرضا_منصوری جعبه سیاه نبود، متهم درجه ۱۰ بود، اطلاعات خاصی هم نداشت، اگر هم به ایران بازمی‌گشت در دادگاه ویژه روحانیت محاکمه می‌شد بی سر و صدا".
در ادامه واکنش‌ها کاربر دیگری تأکید کرده که :منصوری فقط از این جهت مهم بود که اگر در اروپا محاکمه می‌شد، یعنی محاکمه جهانی نظام، این چیزی بود که نظام از آن می‌ترسید".
کاربر ایرانی دیگری نیز در این باره توییت کرده که "چند روز پیش محمدرضا زائری تلویحا ادعا کرد باند طبری در سال۸۶ هادی مروی، معاون پیشین قوه قضاییه را کشت تا به فسادشان رسیدگی نشود، حالا احتمالا گروهی دیگر قاضی منصوری را از باند طبری حذف کردند تا به فسادشان رسیدگی نشود؛ بازی‌های مافیا".
یکی از کاربران توییتر نیز ملاحظات اولیه مرگ #غلامرضا_منصوری را اینگونه شرح داده‌است: "۱-نظام از بازگرداندن منصوری به ایران ناامید شده بود. ۲-مرده منصوری سودش بیشتر بود برای نظام. ۳-روشن شدن دوباره ماشین ترور در دوران روحانی. ۴-همکاری احتمالی روسیه در قتل منصوری. ۵-ترور بیشتر انگیزه خارجی داشت تا داخلی. ۶-نظام از یک محاکمه تاریخی جست".
 در مقابل حساب‌های کاربری نزدیک به نظام ایران همراستا با روایت مورد نظر این رژیم توییت‌هایی را منتشر کرده‌اند. یکی از این کاربران نوشته‌است: "بدون تردید اگر قاضی منصوری کشته شده باشد (خودکشی نکرده باشد) تنها و تنها هدف حذف وی، ضربه به نظام جمهوری اسلامی است چون محاکمه وی تنها راه مفید برای ایران بود و راه دیگری نداشت. از فردا تحلیل‌ها را ببینید".
کاربر دیگیری آورده‌است: "از تجربه قتل‌های زنجیره‌ای این را یادگرفتیم که ببینید بالای جنازه قاضی منصوری کدام گروه بیشتر قیل و قال می‌کند، یقه همان گروه را بچسبید! الان هم که منافقین شده‌اند ولی دم منصوری…".
* کاربر دیگری نوشته‌است: "برادرانه توصیه می‌کنم که هیجان‌زده و بر مبنای اطلاعات مغشوش و محدود منتشر شده از مرگ قاضی منصوری تحلیل نکنید. چه این که با پرونده‌های فساد در حال رسیدگی داخل کشور ارتباطش بدهیم و چه این که دست فتنه‌گر گروهک‌های تروریستی معاند نظام را دخیل در آن بدانیم، نیازمند اطلاعات بیشتر است!".
اما توییت یکی از کاربران روایت سومی را برجسته می‌کند. این کاربر نوشته‌است: "بنظرم هروقت عکسی واضح از چهره و جنازه #قاضی_منصوری رویت کردیم میتونیم بگیم کشته شده، اصلا از کجا معلوم واقعا مرده باشه؟".



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.