سقوط آزاد پول ملی ایران؛ دلار در حوالی ۲۰ هزار تومان معامله شد

سقوط آزاد پول ملی ایران؛ دلار در حوالی ۲۰ هزار تومان معامله شد
TT

سقوط آزاد پول ملی ایران؛ دلار در حوالی ۲۰ هزار تومان معامله شد

سقوط آزاد پول ملی ایران؛ دلار در حوالی ۲۰ هزار تومان معامله شد

یک روز پس از توبیخ تهران توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و افزایش فشار تحریم‌های آمریکا و گسترش شیوع ویروس کرونا، ریال ایران روز شنبه در بازار غیررسمی پایین‌ترین ارزش خود را در برابر دلار تجربه کرد.
براساس گزارش وب سایت "bonbast"، که بازار غیررسمی را دنبال می‌کند، قیمت پیشنهادی برای خرید دلار آمریکا در روز شنبه برابر با ۱۹۳ هزار و ۳۰۰ ریال بود، در حالی که روز جمعه ۱۸۸ هزار و ۲۰۰ ریال معامله شده بود. روزنامه "دنیای اقتصاد" نیز گزارش داد که قیمت دلار ۱۹۰ هزار و ۸۰۰ ریال داد و ستد می‌شود.
شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) روز جمعه، از ایران خواست که مانع ورود بازرسان آژانس انرژی هسته ای به دو سایت هسته ای قدیمی نشود که همین امر بر فشارهای دیپلماتیک بر تهران افزوده‌است.
دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در ماه مه سال ۲۰۱۸ با هدف مهار برنامه هسته ای ایران، از توافق بین‌المللی خارج شد و تحریم‌های اقتصادی شدیدی را دوباره بر این کشور اعمال کرد.
بحران اقتصادی در ایران با پایین آمدن قیمت نفت و کندشدن اقتصاد جهانی عمیق‌تر شده‌است.
عبدالناصر همتی رئیس بانک مرکزی ایران گفته‌است قیمت واقعی دلار بسیار پائین‌تر از آن نرخی است که در بازار ایران خرید و فروش می‌شود. به گفته او در تأثیر روانی قطعنامه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر ریال اغراق شده‌است و اقتصاد ایران می‌تواند خود را با فشارهای مضاعف سازگار کند. همتی در یک پست اینستاگرامی نوشت: تجربه دو سال گذشته نشان داده‌است که نرخ ارز قابل کنترل است.
رئیس کل بانک مرکزی همچنین گفته‌است، باوجود محدودیت درآمد نفت، موازنه مبادلات خارجی کشور مناسب است و بانک مرکزی علیرغم تداوم فشار آمریکا، ارز مورد نیاز فعالان اقتصادی را تأمین خواهد کرد.
ریال حدود ۷۰ درصد از ارزش خود را در برابر دلار طی چند ماه از دست داد تا اینکه در سپتامبر ۲۰۱۸ هر یک دلار آمریکا ۱۹۰ هزار ریال معامله شد. این در حالی است که ایرانی‌ها از ترس کاهش صادرات نفت ایران، تأثیرپذیری اقتصادشان از خروج واشینگتن از توافق هسته ای و اعمال دوباره تحریم‌ها، تقاضا زیادی برای دلار داشته‌اند.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»