طعنه روزنامه‌ها به دولت ایران در پی رکوردزنی دلار: مدیریت ۲۰

هشدار از موج جدید مهاجرت به خارج از ایران

EPA
EPA
TT

طعنه روزنامه‌ها به دولت ایران در پی رکوردزنی دلار: مدیریت ۲۰

EPA
EPA

در پی تصویب قطعنامه توبیخی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه ایران، روند افزایش قیمت ارز و طلا در ایران شدت گرفته‌است، به طوری که برخی گزارش‌ها از ایران حاکی از رسیدن نرخ هر دلار آمریکا در افزایشی کم‌سابقه در بازار آزاد ایران و با شکستن رکورد بالاترین نرخ یکسال و نیم گذشته به عدد نمادین ۲۰ هزار تومان هستند.
منابع غیررسمی رقمی بالاتر از ۲۰ هزار تومان گزارش می‌کنند و وب‌سایت‌های اعلام نرخ دلار نیز امروز ارقامی چون ۱۹ هزار و ۹۵۰ تومان را برای دلار درج کرده‌اند.
بر اساس اطلاعات سایت بن‌بست، هر یورو نیز در روز دوشنبه دوم تیر، به بیش از ۲۲۳۰۰ تومان رسید و هر سکه بهار آزادی طرح جدید نیز ۸ میلیون و ۴۵۰ هزار تومان معامله شد.
رئیس کل بانک مرکزی افزایش نرخ دلار را "هیجانی" خوانده، کارشناسان اقتصاد در ایران اما نظر دیگری دارند و می‌گویند: کنترل بازار ارز از دست دولت خارج شده‌است.

- روزنامه‌ها در شوک؛ طعنه به روحانی
روزنامه ایران ارگان دولت در مطلبی به دستور حسن روحانی رئیس‌جمهور این کشور در جلسه ستاد اقتصادی دولت به بانک مرکزی مبنی بر "متخلفان ارزی را شفاف اعلام کنید" پرداخته‌است.
روزنامه "جوان" نزدیک به سپاه پاسداران با اشاره به اظهارات حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران دربارهٔ نوسانات ارزی تیتر کرده‌است که "این عرایض ارز نمی‌شود".
روزنامه "همشهری" ارگان شهرداری تهران، نیز تیتر یک خود را به این مسئله اختصاص داده و نوشته‌است: "دلار در منطقه خطر".
روزنامه محافظه کار "وطن امروز" در گزارشی با عنوان "مدیریت ۲۰" خطاب به دولت می‌نویسد: "از اظهارات و نظرات دولتی‌ها پیداست آنها این بار به جای دلالان، مقصران جدیدی برای رشد قیمت ارز پیدا کرده‌اند و آن هم صادرکنندگان هستند. بانک مرکزی شفاف نمی‌کند چند درصد صادرکنندگان، ارز خود را به کشور بازنگردانده‌اند که قیمت ارز از ۱۹ هزار تومان هم تجاوز کرد".
روزنامه "حمایت" نیز از سرایت نوسانات ارزی بر بازارهای داخلی و دیگر کالاها خبر داده‌است.
روزنامه "اقتصاد ملی" نیز با اشاره به جهش دلار، آن را در ادامه ناآرامی‌های بازار ارز توصیف کرد.
روزنامه صنفی "صمت" نیز با اشاره به ثبت رکوردهای تازه در سبزه میدان تیتر کرده‌است که "افسار دلار رها شد".
رفع کسری بودجه دولت از طریق نوسانات دلار و تمایل دولت و بانک مرکزی برای تثبیت نرخ دلار در ۲۵ هزار تومان، مسئله ای است که اکنون بر سر زبان‌ها افتاده‌است. گفته می‌شود دولت برای جبران کسری بودجه که رقم آن به ۱۵۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد، عرضه ارز را محدود کرده‌است.
روزنامه "شهروند" وابسته به هلال احمر ایران در واکنش به این فرضیه با آلبرت بغزیان استاد اقتصاد دانشگاه تهران گفتگو کرده‌است. او تلویحاً این مسئله را تأیید می‌کند و می‌گوید: "ممکن است دولت درصدد این باشد که بخشی از کسری بودجه را با نوسانات دلار برطرف کند یا مثلا تلاشش این باشد که قیمت ارز را با قیمت سایر بازارها مثل مسکن یا خودرو متناسب کند اما این سیاست درنهایت به زیان خود دولت تمام می‌شود چون باید روی قیمت‌ها نظارت بیشتری اعمال کند یا برای موج بیکاری که از افزایش قیمت‌ها و کاهش تقاضا در بازار رخ می‌دهد، فکری بکند".

- سایت ها؛ چشم امید به بازگشت ارز
کارشناسان اقتصادی، چشم‌انداز روند نزولی قیمت نفت، تشدید تحریم‌های آمریکا، افزایش کسری بودجه دولت، سایه کرونا بر تبادلات اقتصادی، صعود شتابان حجم نقدینگی و دسترسی نداشتن ایران به دارایی‌هایش در خارج از کشور را مجموعه عوامل ایجاد التهاب در بازارهای مالی ایران می‌دانند.
سایت "خبرآنلاین" نزدیک به طیف لاریجانی در این باره نوشته‌است: "بازپرداخت بدهی عراق به ایران در کنار تلاش برای آزادسازی منابع ایران در دیگر کشورها و بازگشت ارزهای حاصل از صادرات غیر نفتی سه مولفه ای است که بازار ارز را تحت تاثیر قرار خواهند داد".
سایت "عصر ایران" نزدیک به اصلاح طلبان نیز با انتقاد از اختلافات درون حاکمیت، دلار ۲۰ هزار تومانی را بلایی بدتر از کرونا توصیف کرده و نوشته‌است: "آنها همچنان در حال حرف زدن و شاخ و شانه کشیدن برای یکدیگر هستند. انگار نه انگار دلار ۲۰ هزار تومانی مثل آوار بر سر مردم خراب شده‌است".
این رسانه به اشاره به موج ناامیدی در میان جوانان در اثر گرانی می‌نویسد: "بدانید که برخی از جوانان این کشور، تحصیل کرده و تحصیل نکرده، با هنر و بی هنر به دنبال رفتن هستند. به دنبال جایی که هر روز زندگی‌شان کوچک‌تر نشود".
خبرگزاری "تسنیم" وابسته به سپاه پاسداران اما به نقل از سعید لیلاز تحلیل گر اقتصادی آورده‌است: "اگر تا آخر مرداد و شهریور دوام بیاوریم دیگر اتفاقی نمی‌افتد. مذاکره با آمریکا در حال حاضر هیچ کمکی به اقتصاد ایران نمی‌کند".
اوضاع نابسامان اقتصادی ایران واکنش علی آقا محمدی رئیس گروه اقتصادی دفتر رهبر ایران را به همراه داشته و از رئیس بانک مرکزی دفاع کرده‌است. سایت "تجارت‌نیوز" به نقل از او آورده‌است: "بازار ارز در آینده نزدیک به دلیل ورود بخشی از منابع ارزی در عراق، متعادل خواهد شد".
این در حالی است که خبرگزاری "ایسنا" نزدیک به اصلاح طلبان از قول یک عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گزارش داده‌است که رئیس کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد دولت حسن روحانی برای توضیح دربارهٔ وضعیت بازار ارز به این کمیسیون فراخوانده شده‌اند.



احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.