اورتگاس: ظریف و سلیمانی دو روی یک سکه اند

واشنگتن: ایران ادعا می‌کند که می‌خواهد با همسایگان خود روابط خوبی داشته باشد، اما تهدیداتش ادامه دارد

مورگان اورتگاس سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا (AFP)
مورگان اورتگاس سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا (AFP)
TT

اورتگاس: ظریف و سلیمانی دو روی یک سکه اند

مورگان اورتگاس سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا (AFP)
مورگان اورتگاس سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا (AFP)

بازی سکوت همراه با افشای اطلاعات ایالات متحده، اسرائیل و ایران که ترکیبی از تهدید، تکذیب و اذعان منفی در قبال سلسله انفجارهایی که روزهای اخیر در ایران اتفاق افتاده‌است، نشان می‌دهد که تصمیمی در بالاترین سطح همراه با فشارها و تسریع آنها قبل از تصویب قطعنامه شورای امنیت برای تمدید تحریم تسلیحاتی تهران گرفته شده‌است.
به دور از جنجال جاری در اسرائیل، جایی که «امنیت ملی» با نزاع سیاسی و انتخاباتی آمیخته شده‌است، شاهد «سکوت آمریکایی‌ها» در مورد اظهارنظر دربارهٔ دلایل و طرف پشت پرده بمب‌گذاری‌های ایران هستیم که برجسته‌ترین آن انفجاری است که در تأسیسات «نطنز» بزرگترین تأسیسات هسته ای ایران رخ داد و خسارات «وسیعی» ایجاد کرده که ممکن است تولید تجهیزات غنی سازی اورانیوم را متوقف کند.
اما افراد دیگری نیز وجود دارند که اشاره می‌کنند دولت دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا تصمیم گرفته‌است که نظریه دو گرایش در ایران را نادیده بگیرد: یکی تندرو و دیگری اصلاح طلب. آنها تأکید می‌کنند که شرط‌های دوازده‌گانه تعیین شده توسط وزیر امور خارجه مایک پمپئو برای تبدیل ایران به «یک کشور عادی» تغییر نکرده‌است؛ بلکه، با توجه به رویارویی آشکار بین دو کشور در کشورهایی که تهران در آن‌ها دخالت می‌کند از عراق تا سوریه، لبنان و یمن، بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد. همچنین در رویارویی آشکار در شورای امنیت همزمان با خواسته پمپئو مبنی بر این که با تمدید قطعنامه تحریم تسلیحاتی علیه ایران «به رسالت سازمان ملل خیانت نکنند».
محدودیت‌های سازمان ملل در فروش و خرید اسلحه توسط ایران قرار است در نوامبر سال ۲۰۲۰ منقضی شود. این بزرگ‌ترین شکایت منتقدین توافق هسته ای هنگام امضای آن در سال ۲۰۱۵ بود.
مورگان اورتگاس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، هم روز سه‌شنبه ۱۷ تیر در پیامی در توئیتر به سخنان وزیر خارجه ایران در مجلس اشاره کرد و گفت: «خطاب به کسانی که تأکید دارند ظریف دوست شما است، پیشنهاد می‌کنم در این‌جا به سخنان خودش گوش کنند».
اورتگاس در این پیام افزود: «همان‌طور که مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا، به جهان گفته بود، وقتی رژیم ایران آمریکایی‌ها را می‌کشت، ظریف و قاسم سلیمانی کاملاً با هم هماهنگ بودند. کافی است از وزیر خارجه ظریف بپرسید، او به این موضوع افتخار می‌کند».
اورتگاس همچنین فیلمی از سخنرانی محمدجواد ظریف، در مجلس شورای اسلامی ایران که در آن به سیاست خارجه تهران در و هماهنگی اش با قاسم سلیمانی افتخار کرده را ضمیمه این توییت کرده‌است.
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در پاسخ به این تهدیدات در ایمیلی به «الشرق الاوسط» گفته‌است که «ایران ادعا می‌کند که می‌خواهد روابط خوبی با همسایگان خود داشته باشد، اما تهدیدات خود را با سطح خشونت بالاتری ادامه می‌دهد.»
 وی افزود: ایران «بزرگترین تهدید برای صلح و امنیت در خاورمیانه است و چنین اظهاراتی به وضوح نشان می‌دهد که سپاه پاسداران و رهبران آن نیرویی بی‌ثبات کننده در منطقه هستند.»
در حالی که سخنگوی پنتاگون به درخواست الشرق الاوسط برای اظهار نظر در مورد تهدیدات ایران و اقداماتی که نیروهای آمریکایی می‌توانند در منطقه خلیج انجام دهند، پاسخ نداد، رسانه‌های آمریکایی به نقل از یک سخنگوی دولت گفتند: «به جای تهدیدهای کلامی، رژیم ایران باید از تأسیسات نظامی و هسته ای خود محافظت کند، زیرا او تأثیر استراتژی بازدارندگی ایالات متحده در منطقه را به خوبی می‌داند».



طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
TT

طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)

در حالی که جامعه جهانی منتظر است رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، دونالد ترامپ، در تاریخ ۲۰ ژانویه وارد کاخ سفید شود و گمانه‌زنی‌ها درباره نحوه برخورد او با مسائل جهانی زیاد است، گزارش‌هایی در تل‌آویو منتشر شده که نشان می‌دهد طی ماه‌های گذشته، چندین طرح توسط اعضای تیم ترامپ، با مشارکت مقامات اسرائیلی، آماده شده است. یکی از این طرح‌ها سرنگونی نظام ایران است.

برنامه‌های مشترک آمریکا و اسرائیل

روزنامه «یسرائیل هیوم» که به جناح راست حاکم در اسرائیل نزدیک است، گزارش داده این برنامه‌ها نشان‌دهنده منافع مشترک آمریکا و اسرائیل هستند. این روزنامه به انتصاب‌های ترامپ در تیمش اشاره کرده و آن را نشانه‌ای از این رویکرد دانسته است. طبق این گزارش، ایران متوجه این تحولات شده و عملیات «الوعد الصادق ۳» را که برای پاسخ به حمله بزرگ اسرائیل در ۲۶ اکتبر آماده شده بود، متوقف کرده است.

از سوی دیگر، روزنامه «یدیعوت آحارونوت» به نقل از منابع آمریکایی گزارش داده که بحث‌هایی در رهبری ایران درباره امکان مذاکره برای توافق هسته‌ای جدید با دولت ترامپ یا ادامه سیاست‌های تهاجمی در جریان است.

«خبرهای ناخوشایند» برای ایران

یکی از تحلیلگران عربی روزنامه «هاآرتص» نوشته است: «رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، این هفته صدمین روز ریاست‌جمهوری خود را جشن گرفت، اما خبرها خوب نیستند. ارزش ریال ایران طی این مدت ۲۰ درصد کاهش یافته و قیمت کالاهای اساسی، برق، آب و حمل‌ونقل بین ۲۵ تا ۷۰ درصد افزایش یافته است. همچنین بیش از ۴۴۰ نفر اعدام شده‌اند، تقریباً دو برابر دوره رئیس‌جمهور پیشین، ابراهیم رئیسی.»

وی افزود: «به زودی مشکلات بیشتری انتظار می‌رود. در بودجه سال آینده کاهش شدید در هزینه‌های رفاه و افزایش ۴۰ درصدی قیمت سوخت پیش‌بینی شده است. این امر نگرانی‌ها از وقوع اعتراضات گسترده مشابه سال ۲۰۱۹ را افزایش داده، اعتراضاتی که در آن حدود ۱۵۰۰ نفر کشته شدند. در همین حال، بودجه نیروهای امنیتی و سپاه پاسداران نسبت به سال گذشته ۲۰۰ درصد افزایش خواهد یافت.»

«شبکه‌ای ضد ایران»

در برابر «تهدید آمریکا» که با تیم ترامپ شکل گرفته، ایران در تلاش است تا یک سیستم دفاعی سیاسی، منطقه‌ای و بین‌المللی برای خود ایجاد کند. رسانه‌های اسرائیلی تأیید کرده‌اند که مذاکراتی میان ایران و دولت کنونی آمریکا، از طریق بغداد انجام شده و تیم ترامپ نیز در جریان آن قرار گرفته است. این مذاکرات شامل توافقاتی اولیه است، از جمله اینکه ایران دیگر شبه‌نظامیان شیعه وابسته به خود را در عراق علیه آمریکا تحریک نکند و به اهداف آمریکایی و اسرائیلی حمله نکند. در مقابل، عراق متعهد شده تا شورشیان کرد ایرانی را که علیه ایران فعالیت می‌کنند، خلع سلاح کند.

پیشنهاد ترامپ برای توافق

منابعی گفته‌اند ایران خواهان بازگشت به سخنان ترامپ در سال ۲۰۱۹ است؛ زمانی که او پس از خروج از توافق هسته‌ای گفت: «همه کاری که باید انجام شود این است که تماس بگیرند و با من بنشینند. ما می‌توانیم یک توافق منصفانه داشته باشیم. هدف ما فقط این است که ایران سلاح هسته‌ای نداشته باشد. ما چیز زیادی نمی‌خواهیم و حتی می‌توانیم به آنها کمک کنیم تا دوباره به شرایط عالی بازگردند.»

این اظهارات برخلاف مواضع تیم ترامپ در آن زمان بود، که شامل خواسته‌های سخت‌گیرانه‌ای از ایران بود. این خواسته‌ها توسط مایک پمپئو، وزیر خارجه وقت، مطرح شده بود، از جمله: توقف غنی‌سازی اورانیوم در هر سطح و مقدار، توقف تولید موشک‌های بالستیک، توقف حمایت از حماس، حزب‌الله و جهاد اسلامی، خروج نیروهای ایرانی و حامیانشان از سوریه، و توقف حمایت از حوثی‌ها در یمن.

نگرانی‌ها در تهران

مسئولان ایرانی در حال بررسی این موضوع هستند که آیا ترامپ همان شخصی است که از توافق هسته‌ای خارج شد یا فردی که به دنبال یک «توافق منصفانه» است؟ آیا او خواسته‌های سخت‌گیرانه پمپئو را دوباره مطرح خواهد کرد یا تنها به یک توافق هسته‌ای رضایت می‌دهد؟

برخی تحلیلگران معتقدند اینکه آمریکا به اسرائیل چراغ سبز برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران نشان دهد، هنوز نیاز به اثبات دارد. اگر سیاست‌های ترامپ در دوره اول او را معیار قرار دهیم، جنگی فراگیر در خاورمیانه که آمریکا را مستقیماً درگیر کند، احتمالاً چیزی نیست که واشنگتن یا حتی تهران بخواهد.

تردیدها درباره توانایی اسرائیل

در حالی که اسرائیل موفقیت‌هایی در آسیب زدن به سامانه‌های دفاع هوایی ایران داشته، کارشناسان خارجی تردید دارند که اسرائیل بتواند بدون همکاری آمریکا تمام تأسیسات هسته‌ای زیرزمینی ایران را نابود کند. این مسائل در تماس‌های تلفنی میان نتانیاهو و ترامپ از زمان انتخابات مطرح شده و همچنین توسط ران درمر، یکی از وزرای نزدیک به نتانیاهو، در سفرش به آمریکا پیگیری شده است.