محکومیت ایران به پرداخت غرامت به‌دلیل دست‌داشتن در انفجار خُبَر در سعودی

سپاه پاسداران مسئول هدایت این حمله تروریستی اعلام شد.. بازماندگان قربانیان برای پاسخگوکردن ایران به تلاش‌های خود ادامه می‌دهند

عکس آرشیویی از بمب‌گذاری در پایگاه نیروهای آمریکایی در شهر خُبَر سعودی در سال ۱۹۹۶ میلادی که به کشته شدن ۱۹ سرباز آمریکایی انجامید (Getty Images)
عکس آرشیویی از بمب‌گذاری در پایگاه نیروهای آمریکایی در شهر خُبَر سعودی در سال ۱۹۹۶ میلادی که به کشته شدن ۱۹ سرباز آمریکایی انجامید (Getty Images)
TT

محکومیت ایران به پرداخت غرامت به‌دلیل دست‌داشتن در انفجار خُبَر در سعودی

عکس آرشیویی از بمب‌گذاری در پایگاه نیروهای آمریکایی در شهر خُبَر سعودی در سال ۱۹۹۶ میلادی که به کشته شدن ۱۹ سرباز آمریکایی انجامید (Getty Images)
عکس آرشیویی از بمب‌گذاری در پایگاه نیروهای آمریکایی در شهر خُبَر سعودی در سال ۱۹۹۶ میلادی که به کشته شدن ۱۹ سرباز آمریکایی انجامید (Getty Images)

دادگاه فدرال آمریکا در واشنگتن در ارتباط با حمله تروریستی سال ۱۹۹۶ به برج خبر در پایگاه ظهران سعودی، ایران را محکوم به پرداخت ۸۷۹ میلیون دلار غرامت و جریمه به مجروحان و بازماندگان این حمله کرد.
با گذشت ۲۴ سال از حمله به برج‌های خُبَر و مرگ ۲۰ تن و زخمی‌شدن ۴۹۸ تن دیگر، دادگاه فدرال واشنگتن اعلام کرده‌است که ایران در این حمله، به نیروهای تحت حمایت خود کمک مالی کرده و در اختیار آن‌ها مواد منفجره گذاشته‌است.
افزون بر آن، قاضی دادگاه یاد شده اعلام کرده‌است که مسئولیت هدایت این حمله تروریستی برعهده سپاه پاسداران ایران بوده‌است.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از گروه وکلای مدافع، دادگاه فدرال واشنگتن اعلام کرده‌است که حمله تروریستی در مقر نظارت بر پایبندی عراق به قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل در ظهران سعودی از طریق انفجار کامیون، از سوی حزب‌الله لبنان و با پشتیبانی مالی و هدایت دولت ایران صورت گرفته‌است.
آدورا ساور وکیل مدافع اصلی خانواده‌های قربانیان به نقل از بریل هوول قاضی دادگاه منطقه‌ای آمریکاٰ گفته‌است: «گذشت بیش از ۲۰ سال از حمله به برج‌های خُبَر، به معنی پایان تلاش‌های ما نیست. ما تا زمانی که لازم باشد ادامه می‌دهیم تا حکومت ایران پاسخگوی این حمله تروریستی باشد».
وی افزود: «طبق دستور قاضی، ۱۳۲ میلیون دلار از این مبلغ برای آلام شاکیان، ۷۴۷ میلیون دلار برای مدت زمانی که از پرداخت غرامت گذشته و ۱۳۲ میلیون دلار مبلغ تنبیهی به‌خاطر خسارت‌های وارده بوده‌است».
در همین رابطه، گلن تایلر کریستی یک پرسنل بازنشسته نیروی هوایی آمریکا که در اثر حمله یادشده به شدت مجروح شده، چنین گفته‌است: «فشاری جسمانی و روحی این حمله برای خانواده‌های ما بسیار سنگین بوده‌است. اما انتشار خبر رای دادگاه، خبر بسیار خوبی است. بیش از ۲۰ سال است که ما از جهان می‌خواهیم شرارتی که ایران با انفجار برج خبر انجام داده را به خاطر بسپارند».
انفجار در خبر در شرق سعودی یکی از برجسته‌ترین عملیات‌های تروریستی در منطقه است که حزب‌الله به حمل و نقل مواد منفجره از لبنان با پشتیبانی مالی و لجستیکی ایران متهم شده‌است.
براساس مجله «مرگ در صحرا» نیروی هوایی ایالات متحده در سال ۲۰۰۶، انفجار برج الخبر پس از انفجار یک خودرو در ریاض در نوامبر ۱۹۹۵ اتفاق افتاد.
این مجله گفته‌است که تماس‌های ناشناس دریافت کرده بود که آنها را به ضرورت خروج نیروهای آمریکایی برای جلوگیری از هرگونه حادثه تروریستی در آینده، از جمله برج‌های الخبر تهدید کرده بود.
این مجله اظهار کرد: مهاجمان مواد منفجره را از لبنان به سعودی قاچاق کردند، سپس یک کامیون بزرگ بنزین در سعودی خریداری و آن را بمب‌گذاری کرده‌اند.
در میان متهمان، چهار مرد به نام‌های عبدالکریم الناصر، احمد المغسل، علی سعید الحوری، ابراهیم صالح الیعقوب و یک فرد ناشناس از لبنان، در اوایل ژوئن سال ۱۹۹۶ یک کامیون نفتکش را خریداری کردند و به مدت دو هفته آن را بمب‌گذاری کردند.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»