اعدام‌های فله‌ای در ایران

از معترضان تا متهم به جاسوسی و فعالان کرد

اعدام‌های فله‌ای در ایران
TT

اعدام‌های فله‌ای در ایران

اعدام‌های فله‌ای در ایران

ایران روز گذشته از اجرای حکم اعدام یا تأیید آن در ۳ پرونده جداگانه شامل ۳ تن در اعتراضات سال گذشته، دو تن از فعالان کرد متهم به بمب‌گذاری و یک فرد محکوم به «جاسوسی برای سرویس اطلاعات آمریکا» خبرداد.
دادگاهی در ایران روز گذشته حکم اعدام ۳ نفر از شرکت کنندگان در تظاهرات خونین سال ۹۸ در اعتراض به افزایش قیمت بنزین را صادر کرد.
به گزارش خبرگزاری میزان، غلامحسین اسماعیلی سخنگوی قوه قضاییه ایران روز سه‌شنبه با اعلام خبر تأیید حکم اعدام سه نفر از معترضان تظاهرات سراسری آبان ۹۸ در دیوان عالی این کشور گفت که این حکم برای اجرا به دادسرا رفته‌است.
وی بدون اشاره به نام این سه نفر گفته‌است: «آنها در صحنه اغتشاشات دستگیر نشدند. دو نفر از آنها در صحنه دزدی مسلحانه دستگیر شدند».
روزنامه شرق در این باره نوشته‌است: امیرحسین مرادی و محمد رجبی ۲۶ ساله‌اند. سعید تمجیدی ۲۸ ساله و دانشجوست.
در حالی که ایران تا ماه پس از اعتراضات آبان ماه دربارهٔ جانباختگان اظهارنظر نکرد و هرگونه گزارش خارجی در این باره را «اکاذیب» توصیف کرده بود، یک نماینده مجلس این کشور ماه گذشته گفته بود: در حوادث آبان ۲۳۰ معترض کشته و ۲ هزار نفر مجروح شدند.
در این میان ایران عوامل حمله به رژه که منجر به کشته شدن ۱۲ نفر در ۱۰ سال پیش شده را اعدام کرد. دادگستری استان آذربایجان ایران از اجرایی شدن حکم اعدام دو تن از «عوامل اصلی» بمب‌گذاری سال ۲۰۱۰ میلادی در شهرستان مهاباد، خبر داد.
خبرگزاری قوه قضائیه ایران، بدون اشاره به نام افراد این دو نفر را «عوامل گروهک‌های تروریستی وابسته به سرویس‌های اطلاعاتی بیگانه» توصیف کرد.
در زمان حمله، مقامات ایرانی «عناصر ضدانقلاب» در منطقه را به دست داشتن در این حمله متهم کردند، منطقه ای که مرتباً شاهد درگیری مسلحانه بین نیروهای ایرانی و گروه‌های مسلح کرد است.
پرونده سوم اما به یک کارمند سابق هوافضای وزارت دفاع ایران مربوط می‌شود. غلامحسین اسماعیلی سخنگوی قوه قضائیه ایران در این باره اعلام کرد که رضا عسگری کارمند بازنشسته هوافضای وزارت دفاع ایران به اتهام «فروش اطلاعات» برنامه موشکی ایران اعدام شد.
اسماعیلی همچنین گفته‌است که «این شخص در سال‌های پایانی خدمت و بعد از بازنشستگی به سرویس سیا وصل شده و به جهت آشنایی با فعالیت‌های موشکی ایران، برخی از اطلاعات برنامه موشکی ایران را به سازمان سیا فروخته بود».
سخنگوی قوه قضاییه ایران همچنین حکم اعدام صادر شده برای محمود موسوی مجد به اتهام «همکاری با سرویس‌های اطلاعاتی سیا و موساد» را جزو احکام قطعی لازم الاجرا اعلام کرد.
به گزارش رویترز، ایران سال گذشته اعلام کرد که ۱۷ جاسوس را دستگیر کرده‌است که گفته‌است برای واشینگتن کار می‌کنند.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.